„RE:LOKACJA – GRA W KSZTAŁTOWANIE PRZESTRZENI”

Uczniowie uczą się według ogólnopolskiego programu edukacyjnego Izby Architektów RP „Kształtowanie przestrzeni. 

Zakończyła się kolejna edycja organizowanego przez Izbę Architektów RP ogólnopolskiego konkursu stanowiącego doroczne zwieńczenie zajęć prowadzonych według programu edukacyjnego „Kształtowanie przestrzeni”. Konkurs cieszy się niesłabnącą popularnością, z roku na rok przybywa placówek oświatowych objętych programem edukacji architektonicznej.

Chaos czy porządek?
W polskim systemie edukacji brakuje takich elementów nauczania, które pozwoliłyby przyszłemu użytkownikowi przestrzeni dokonywać świadomych wyborów w zarządzaniu przestrzenią wspólną, czy podejmować trafne decyzje inwestycyjne. Ewidentnie brakuje chociażby podstawowej wiedzy z tego zakresu. Młodzież nie jest w stanie dostrzec wad nieodpowiedniego zagospodarowania przestrzennego i wpłynąć na jego zmianę. Z tej młodzieży wyrosną kiedyś decydenci i inwestorzy. Architektura jest „obudową dla życia”, warto więc, żeby źle zorganizowana przestrzeń nie pogarszała jego jakości.

Zajęcia w szkołach odpowiedzią na bolączkę przestrzenną
Problem od długiego czasu dostrzega Izba Architektów RP, która zainspirowana irlandzkim programem edukacyjnym „Shaping space” przygotowała kompleksowy własny projekt edukacyjny pod nazwą „Kształtowanie Przestrzeni”. Program edukacyjny Izby Architektów RP funkcjonuje w szkołach od 5 lat. Akcja polega na rozpowszechnianiu wiedzy o architekturze wśród młodzieży w szkole dzięki gotowemu zestawowi lekcji tematycznych, które mogą realizować nauczyciele dowolnego przedmiotu. Architekci przygotowali szczegółowe scenariusze zajęć ułatwiające ich przeprowadzenie, a także zestaw zadań i prac, z którymi zmagać się będą uczniowie. Lekcje, zgodnie z założeniami, mają być prowadzone jako „nakładka” na inny przedmiot, ich zawartość odwołuje się bowiem do podstawy programowej. Dzięki architektonicznym ćwiczeniom „zwykłe” lekcje zyskują zainteresowanie młodzieży i zachęcają ją do aktywnego uczestnictwa w projekcie. Lekcje, które rozwijają umiejętności przestrzenne od podstawowych planów do skomplikowanych zagadnień urbanistycznych zawarte zostały w trzech tzw. opcjach. Uczniom zwraca się uwagę na ich najbliższe otoczenie podczas lekcji przebiegających pod hasłem „Mój dom”. Omawiane są na nich zagadnienia dotyczące wystroju wnętrz i konstrukcji budynków mieszkalnych. Uczniowie zapoznają się również ze znacznie większą przestrzenią urbanistyczną podczas zajęć o nazwie „Dzielnica, wieś, miasto, metropolia”. Analizują architekturę i urbanistykę począwszy od najbliższego otoczenia (ulicy, boiska szkolnego), aż do związków przestrzennych rządzących dzielnicą i miastem. Wiedzę z historii architektury uczniowie mogą zgłębiać uczestnicząc w zajęciach pod nazwą „Budowle na przestrzeni wieków”. Program nie obciąża szkół żadnymi wydatkami, a zajęcia mogą być prowadzone przez każdego nauczyciela, który przejdzie krótkie szkolenie organizowane przez Izbę Architektów RP.

Wyzwanie konkursowe
Nieodłączonym elementem programu jest konkurs. W tym roku przystąpiło do niego 40 zespołów z 6 województw. Uczniowie stanęli przed trudnym wyzwaniem. Musieli zorganizować społeczność złożoną z 1000 osób w różnym wieku i stanie zdrowia, poradzić sobie na bezludnej wyspie i zagospodarować jej przestrzeń. Do zadań należało: zapoznanie się z topografią terenu,  wybranie najlepszego miejsca do osiedlenia, nadanie wyspie nazwy i przygotowanie flagi, określenie zasobów i dostępności świeżej wody, żywności i opału, ustalenie systemu łączności i transportu, a także zasobów i sposobu pozyskania surowców do budowy. Zadanie podsumowywała prezentacja, w której miały znaleźć się plany, opis organizacji społeczeństwa oraz opis sposobów pozyskiwania żywności, energii, wody. – Zajęcia miały rozwijać kreatywność i odpowiedzialność uczestników. Na niezamieszkałej wyspie można zaprojektować wszystko od podstaw z pominięciem wszystkich błędów popełnionych w obecnym zagospodarowaniu przestrzennym. To pokazuje uczniom, jak powinna wyglądać dobrze zaprojektowana wspólna przestrzeń i pozwala dostrzec wszelkie wady przestrzeni, w której żyją. To zadanie pokazuje również, że społeczność potrzebuje wszystkich swoich członków, nie tylko tych młodych, pięknych i bogatych. Prace, które otrzymaliśmy, były ogromnie poruszające. Mamy dobrą młodzież, empatyczną, myślącą. – mówi Urszula Szabłowska, koordynator projektu po stronie Izby Architektów RP. O konkursie 2017 i o poprzednich zadaniach konkursowych można przeczytać w specjalnej zakładce EDUKACJA MŁODZIEŻY na stronie internetowej Izby Architektów RP. Stamtąd można również pobrać „manual” dla nauczycieli, którzy chcieliby wziąć udział w programie „Kształtowanie przestrzeni” i w konkursie.

Uroczyste ogłoszenie wyników oraz prezentacja prac odbyły się w dniu 12 czerwca br. w gmachu Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. W kategorii szkół gimnazjalnych nagrodę główną przyznano Gimnazjum nr 2 im. Jana Kochanowskiego z Oddziałami Dwujęzycznymi w Zgierzu, z kolei wyróżnienie powędrowało do Gimnazjum nr 3 im. Stefana Batorego w Malborku. W kategorii szkół ponadgimnazjalnych triumfowało III Liceum Ogólnokształcące im. Św. Jana Kantego w Poznaniu, a wyróżnienie przypadło w udziale I Liceum Ogólnokształcącemu im. Tadeusza Kościuszki w Turku. Wyróżnienie specjalne przyznano Zespołowi Szkół Ponadgimnazjalnych w Niemcach (woj. lubelskie).

Sukces tegorocznej edycji konkursu potwierdza duże zapotrzebowania na tego typu zajęcia. Organizatorzy mają ambitne plany wprowadzenia programu do szkół podstawowych oraz objęcia nim kolejnych szkół z wszystkich województw. – Dzięki akcji możemy być pewni, że młodzież będzie w stanie podjąć się trudu naprawiania błędów popełnionych w ostatnich dziesięcioleciach. Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych będą decydować o tym, jak będzie wyglądać nasze otoczenie za kilka lub kilkanaście lat. Dzięki takim projektom jak „Kształtowanie Przestrzeni” rośnie nadzieja, że nie popełnią błędów swoich poprzedników – dodaje Urszula Szabłowska.

Głównym partnerem akcji jest firma FAKRO. Program został objęty patronatem Ministra Edukacji Narodowej i Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, natomiast honorowy patronat nad tegoroczną galą rozdania nagród w konkursie objęła Pierwsza Dama Rzeczypospolitej Polskiej, Pani Agata Kornhauser-Duda.

Więcej informacji na temat programu dostępnych jest pod adresem: http://www.izbaarchitektow.pl/pokaz.php?id=2416

Izba Architektów Rzeczypospolitej Polskiej (IARP) jest samorządem zawodowym architektów
w Polsce. Nadrzędnym celem statutowym IARP jest ochrona ładu przestrzeni publicznej, poprzez sprawowanie nadzoru nad należytym wykonywaniem zawodu oraz przestrzeganiem zasad etyki zawodowej przez wszystkich swoich członków. Działania samorządu architektów zmierzają w kierunku zagwarantowania najwyższej jakości usług wykonywanych na rzecz klientów (inwestorów), przy jednoczesnym zachowaniu wartości kulturowych i ładu przestrzennego, jako dobra publicznego. Przynależność do IARP jest warunkiem legalnego wykonywania zawodu architekta, przede wszystkim w zakresie opracowywania dokumentacji projektowej do celów uzyskania pozwolenia na budowę. Oficjalna strona internetowa:www.izbaarchitektow.pl.