CENTRUM EDUKACJI HISTORYCZNEJ – MŁODA NIEPODLEGŁOŚĆ – POCZĄTKI II RP
Ukazanie łączności między lokalną a globalną historią oraz między postaciami ważnymi z punktu widzenia „małej ojczyzny” i tymi, których działalność ukształtowała losy świata – to główna idea przyświecająca powstaniu i działalności „Centrum Edukacji Historycznej – Młoda Niepodległość – Początki II RP” w Radzyminie.
Idea ta znalazła odzwierciedlenie w projekcie zaprezentowanym w styczniu 2018 przez warszawską pracownię Nizio Design International, która przygotowała koncepcję budynku Centrum wraz z zagospodarowaniem terenu. Inwestorem jest Gmina Radzymin.
Ideą przewodnią projektu jest ukształtowanie bryły Centrum jako swego rodzaju rzeźby uformowanej w wyniku procesów historycznych. Poprzez swą funkcję, odbywające się w nim działania artystyczne i kulturalne, będzie ono stanowić żywy pomnik wydarzeń i postaci związanych z miastem. Przykuwającym uwagę elementem założenia architektonicznego Centrum, przedstawionego przez pracownię Mirosława Nizio, jest wieża widokowa z pomostami. To miejsce, które pozwoli na wyeksponowanie narracji prezentującej kolejne fazy Bitwy 1920 roku oraz innych wydarzeń historycznych, ważnych dla Radzymina, wiążąc je jednocześnie z konkretnymi miejscami, w których do nich doszło. Projektanci mieli świadomość, że 1920 to najważniejszy rok w historii miasta. Stąd też pomysł, by kształtowaną architekturę powiązać z ważnymi faktami historycznymi jak np. istnienie lokalnej społeczności żydowskiej czy jedna z największych bitew pancernych II wojny światowej, która miała tu miejsce w 1944 roku.
Naczelnym zadaniem było wyodrębnienie w opracowanym planie przestrzennym funkcji: muzealnej, edukacyjnej, kulturalnej i rekreacyjnej. Trzypoziomowy (poziom 0, 1, -1) budynek Centrum to serce całego założenia. Korytarz prowadzący od wejścia przez wnętrze daje zwiedzającym dostęp do poszczególnych części obiektu. Na końcu tego traktu znajduje się otwarta na zewnątrz, przeszklona sala ekspozycyjna, z której zwiedzający mogą przejść do parkowo-edukacyjnej części założenia. Na bocznej wykonanej z polerowanego betonu ścianie, przechodzącej poprzez wnętrze budynku, wyryte zostaną cytaty z wypowiedzi wybitnych postaci związanych z miastem, jak Cyprian Kamil Norwid, Izaak Singer czy Eleonora Czartoryska. Plac przyległy do zachodniej części budynku zamknie monolityczna fasada, wykonana z betonu architektonicznego. Architekci zaproponowali, by podczas imprez i uroczystości odbywających się na placu wejściowym powierzchnia ściany stawała się tłem dla tematycznych projekcji i wydarzeń.
W przestrzeni budynku wyodrębniono część zachodnią muzealno-audytoryjną oraz wschodnią o funkcji edukacyjno-rekreacyjnej. W części zachodniej, na poziomie -1, ulokowano przestrzeń muzealno-ekspozycyjną, zaś na parterze zaplanowano audytorium, którego powierzchnia może być modyfikowana dzięki systemowi ścian mobilnych. Wschodnią edukacyjno-rekreacyjną część budynku architekci dedykują miastu – jego teraźniejszości i przyszłości. To tu na poziomie 0 znajdować się będzie przestrzeń do ekspozycji czasowych oraz sale warsztatowe. Z kolei na poziomie +1 umieszczone zostaną biura, sala konferencyjna i antresola. Dodatkowo, w podcieniu elewacji od strony akwenu, zagospodarowane zostanie miejsce sprzyjające organizowaniu wystaw, koncertów i spotkań autorskich. Przeszklona wschodnia fasada pozwoli na obserwowanie z wnętrza budynku przyległego do niego zbiornika wodnego i parku, gdzie ulokowany zostanie kolisty amfiteatr. Komunikacja między amfiteatrem a budynkiem Centrum będzie obywać się przez system kładek. Na dachu budynku Centrum pojawi się szklany pawilon, jako dodatkowe miejsce widokowe, do którego dostęp będzie możliwy z każdej kondygnacji. Dach będzie zaaranżowany jako przestrzeń ekologiczna z zieloną murawą, rozchodnikami i instalacją fotowoltaiczną.
