AKCENT NA DZIELNICE

Rewitalizacja jest ogromnym wyzwaniem dla współczesnych miast. Jej realizacja to długofalowy proces, który zachodzi również w Katowicach. Pierwsze skoordynowane działania podjęto w 2005 r., kiedy przyjęty został pierwszy Program Rewitalizacji obejmujący obszar Centrum oraz Giszowiec-Nikiszowiec. 

Jego kontynuację stanowił Program Rewitalizacji Miasta Katowice na lata 2007–2013 oraz program o tej samej nazwie na lata 2014–2015. Prowadzone działania rewitalizacyjne koncentrowały się w zdecydowanej większości na zadaniach o charakterze infrastrukturalnym, a także były uzupełnione zadaniami o charakterze horyzontalnym prowadzonymi przez Powiatowy Urząd Pracy oraz Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej.

Kulturalna wizytówka i Nikiszowiec

Przykładem, który stał się wizytówką nowych Katowic, jest oczywiście Strefa Kultury o wartości ponad miliarda złotych. Jeszcze w latach 90. ubiegłego wieku w obecnej Strefie Kultury funkcjonowała kopalnia, a dziś znajdują się tu trzy potężnych rozmiarów obiekty – wielka sala koncertowa Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia z akustyką na światowym poziomie, Muzeum Śląskie gromadzące swoje zbiory pod ziemią, a także Międzynarodowe Centrum Kongresowe z zieloną doliną zamiast dachu, w którym odbywają się kongresy, konferencje i spotkania o charakterze nie tylko biznesowym. Miejsce to nazywane jest Strefą Kultury i często stanowi cel spacerów mieszkańców i odwiedzin gości z miast także spoza metropolii. Jest przykładem doskonałej rewitalizacji terenu poprzemysłowego, w którym zaplanowano nową funkcję. Na tym poprzemysłowym, do niedawna martwym obszarze w samym centrum miasta wykreowano metropolitalną przestrzeń. Kolejnym spektakularnym przykładem obszaru rewitalizacji – aktualnie dynamicznym i prężnym, coraz bardziej rozpoznawalnym miejscem – jest Nikiszowiec. Rolą Miasta było nadanie impulsu tej przestrzeni, natomiast zadaniem liderów lokalnych – podtrzymanie rozwoju. Nikiszowiec stał się prawdziwą perełką architektoniczną, która znajduje się na Szlaku Zabytków Techniki, czyli industrialnej trasie turystycznej. Zdobył również czwarte miejsce w plebiscycie 7 Nowych Cudów Polski, zorganizowanym przez „National Geographic Traveler”.

Poprawić jakość życia

Zrealizowanie wielu zadań o charakterze inwestycyjnym doprowadziło w nowej perspektywie UE do zmiany „punktu ciężkości” w procesie rewitalizacji Katowic. Aby prowadzić tego rodzaju działania w sposób zintegrowany, kluczowe jest przezwyciężenie kryzysów o charakterze społecznym w sposób niemarginalizujący sfery ekonomicznej i środowiskowo-przestrzennej. Wzmocnieniu procesu integracji działań służy włączenie społeczności lokalnej w prowadzenie procesu rewitalizacji, w tym diagnozowanie problemów oraz programowanie działań naprawczych. Zgodnie z Lokalnym Programem Rewitalizacji Miasta Katowice na lata 2016–2022 szacunkowa suma wydatków zaplanowanych na zadania z zakresu rewitalizacji w ramach Programu wynosi blisko 2 miliony złotych. Działania bieżące miasta w obszarze rewitalizacji skierowane zostały na dzielnice. Metropolitalną pozycję Katowic budujemy nie tylko w oparciu o wysokie technologie, potencjał uczelni wyższych, ale też rozwój kultury, sportu i propagowanie zdrowego trybu życia oraz codziennej rekreacji. Zależy nam na tym, by całe rodziny mogły aktywnie spędzać wolny czas. Jednocześnie pamiętamy, jak ważnym zadaniem jest rewitalizacja społeczna i urbanistyczna zdegradowanych terenów poprzemysłowych. Wykorzystujemy w tym celu fundusze unijne, zarówno na twarde projekty infrastrukturalne, ale i tzw. miękkie, we współpracy z organizacjami pozarządowymi. Wszystko to służy nadrzędnemu celowi, jakim jest stała poprawa jakości życia katowiczan. Poniżej przedstawiamy dwie wybrane inwestycje, które mają służyć właśnie realizacji tego celu.

Park Bogucki

W ramach rewitalizacji Parku Boguckiego zostanie rozbudowany plac zabaw, powstanie ścieżka sensoryczna i minizielnik dla dzieci. Dorośli będą mogli poćwiczyć na siłowni na świeżym powietrzu, szachiści – pograć w plenerze, a właściciele czworonogów – wyprowadzić swoich pupili na specjalny wybieg. Rozebrana zostanie istniejąca scena, a w zamian w parku znajdzie się miejsce na plac pod scenę mobilną oraz widownię. Ponadto przebudowane i wyremontowane będą lokale w budynkach położonych przy ul. Markiefki 64 i 68. Katowice po raz kolejny pozyskały fundusze Unii Europejskiej, tym razem na projekt będący odpowiedzią na problemy dzielnicy Bogucice, wskazane w Lokalnym Programie Rewitalizacji, takie jak brak inwestycji odnoszącej się stricte do potrzeb mieszkańców. Wśród nich sygnalizowana była właśnie rewitalizacja Parku Boguckiego oraz wyznaczenie miejsca centralnego dla tego obszaru. Zagospodarowanie parku umożliwi organizację wydarzeń plenerowych, sportowych, inicjatyw lokalnych. Dostosowanie lokali przy ul. Markiefki oraz przestrzeni parku jest niezbędne do funkcjonowania programu wspierającego reintegrację zawodową mieszkańców dzielnicy, organizowania społeczności lokalnej, Akademii Lidera Społeczności  Lokalnej, Punktu Poradnictwa i Informacji Obywatelskiej, działań środowiskowych oraz inicjatyw kierowanych do społeczności lokalnej, a także działań kulturalnych. Planuje się, iż realizacja inwestycji zakończy się jeszcze w 2018 roku. Całkowita wartość projektu to 6,1 mln zł, w tym wartość dofinansowania wynosi ponad 5 mln zł.

Park Olimpijczyków

Rewitalizacja w Szopienicach obejmie adaptację pomieszczeń w budynku Szkoły Podstawowej nr 44 im. Marii Curie-Skłodowskiej na potrzeby Centrum Animacji Młodzieżowej oraz rewitalizację Parku Olimpijczyków. W tym ostatnim pojawią się nowe urządzenia. Dzieci z pewnością ucieszą się z nowej piaskownicy, trampoliny, zjeżdżalni, zjazdu linowego, huśtawek, ogrodu sensorycznego, a dorośli – z siłowni pod chmurką. Urządzenia zostały dobrane w taki sposób, by pobudzać kreatywność dzieci, a także zwiększać możliwości ruchowe. Zagospodarowane zostanie też miejsce imprez w północno-wschodniej części parku. Infrastruktura powstała w wyniku powyższej inwestycji będzie wykorzystywana w szczególności do realizacji dwóch projektów zainicjowanych przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej przy wsparciu Europejskiego Funduszu Społecznego: Centrum Animacji Młodzieżowej (CAM) w Szopienicach – I etap (2014–2020) i Centrum Społecznościowe w Szopienicach – I etap (2014–2020). Zakończenie tej inwestycji przewiduje się na IV kwartał bieżącego roku. Całkowita wartość tego projektu wynosi 1,9 mln zł, a przyznane dofinansowanie sięga 1,6 mln zł.

Katowice – miasto otwarte

Jedną z inwestycji zmieniających centrum Katowic, a jednocześnie będących działaniem z przeznaczeniem na pełnienie funkcji społecznej, był remont kamienicy przy ul. Francuskiej 43. To uzupełnienie wielu działań, które w ubiegłym roku zostały docenione poprzez przyznanie Katowicom nagrody Grand Prix konkursu „Lider Dostępności” w zakresie likwidacji barier utrudniających życie osobom z niepełnosprawnością. Po otrzymaniu pozwolenia na użytkowanie obiekt przejmie Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach, który w kilka najbliższych miesięcy wyposaży go, tak by w połowie roku z obiektu mogli korzystać mieszkańcy. W wyremontowanym budynku będą działały w szczególności dwa ośrodki dla osób niepełnosprawnych, tj. ośrodek wsparcia dziennego dla niskofunkcjonujących osób niepełnosprawnych oraz ośrodek dla dorosłych osób z autyzmem. Koszt remontu to ponad 4,6 mln zł. Natomiast koszty kwalifikowalne całego projektu to 6,4 mln zł, z czego dofinansowanie to 5,4 mln zł, czyli 85% kosztów kwalifikowalnych.

Ewa Lipka
Rzecznik Prasowy Urzędu Miasta Katowice

Zdjęcia i wizualizacje: arch. UM Katowice