„ZIELONY” STANDARD BUDYNKÓW

Podążając tropem certyfikacji w systemie BREEAM, widzimy, w jak dużej skali idea zrównoważonego budownictwa jest realizowana w sektorze inwestycji logistyczno-przemysłowych. Tylko w ubiegłym roku to 40 budynków. Dla biurowców wydano 9 certyfikatów, w sektorze mieszkaniowym jedynie 4.

Budownictwo zrównoważone prowadzi do ograniczenia negatywnego wpływu budynków na środowisko poprzez zmniejszenie zużycia zasobów naturalnych, emisji gazów cieplarnianych oraz ilości odpadów generowanych podczas procesu budowlanego i eksploatacji budynków. Zrównoważone obiekty wykorzystują efektywnie zasoby: energię, wodę i materiały budowlane. Budynki zaprojektowane zgodnie z zasadami zrównoważonego budownictwa mogą poprawić jakość życia mieszkańców poprzez lepsze warunki termiczne, naturalne oświetlenie, jakość powietrza oraz dostępność przestrzeni zielonych. Certyfikacja budynków jest ważna, ponieważ dostarcza niezależnej oceny zrównoważonego charakteru budynku oraz jego wpływu na środowisko i zdrowie mieszkańców. Certyfikacja może również pomóc w promowaniu dobrych praktyk w branży budowlanej i inspirować do tworzenia bardziej zrównoważonych projektów.

Przyglądamy się realizacji tej idei w praktyce, podążając tropem certyfikacji BREEAM. Brytyjski system BREEAM ma w Polsce częstsze zastosowanie niż amerykański LEED. Jest on uważany za bardziej „europejski”, ponieważ jego wymagania są bardziej adekwatne do panujących na naszym rynku standardów.

Magazyny na prowadzeniu
W 2023 r. certyfikację w systemie BREEAM przeszło 55 budynków. Najwięcej – aż 40 – w sektorze logistyczno- -przemysłowym. Bezsprzecznym liderem w tym obszarze budownictwa jest Panattoni, które w ubiegłym roku przeprowadziło certyfikację 27 swoich inwestycji logistyczno-przemysłowych. Zgodnie z przyjętą przez dewelopera strategią zrównoważonego rozwoju wszystkie jego nowe inwestycje są certyfikowane w systemie BREEAM co najmniej na poziomie „very good”. W lutym 2023 r. Panattoni pozyskało pierwszy certyfikat BREEAM na poziomie „outstanding” w branży nieruchomości przemysłowych w Polsce dla nowo wybudowanej inwestycji. Chodzi o Panattoni Park Szczecin III (hala A i B), położony w stolicy województwa zachodniopomorskiego, przy ul. Kniewskiej. Dwie certyfikowane hale zajmują łącznie ponad 30 000 mkw. Generalnym wykonawcą była firma Atlas Ward Polska.

Realizację inwestycji poprzedziła szczegółowa analiza kosztów życia obiektu. Przygotowano również plan adaptacji funkcjonalności budynków do ewentualnych zmian ich przeznaczenia w przyszłości. Zgodnie z koncepcją zrównoważonego rozwoju w trakcie prac budowlanych deweloper monitorował zużycie energii elektrycznej, wody oraz wpływ transportu, śledząc emisję CO2. Wykorzystywano przy tym materiały i produkty z certyfikatem oraz takie, które są odporne na zniszczenie i nie ulegną degradacji wraz ze zmianą klimatu. Recykling na budowie przekroczył 95 proc.

Aż 96,46 proc. kruszywa używanego na budowie pochodziło z odzysku. Pomocne było w tym posiadanie przez generalnego wykonawcę ISO 14001 oraz szczegółowych polityk dotyczących środowiska, odpadów oraz pozyskiwania materiałów ze zrównoważonych źródeł.

W obiekcie zastosowano szereg rozwiązań z zakresu oszczędności wody. Nowoczesne technologie – m.in. urządzenia zapobiegające niekontrolowanym wyciekom, wodooszczędna armatura czy czujniki ruchu – pozwoliły na ograniczenie zużycia wody o 57,6 proc. Jej zużycie zmniejszono o ponad połowę w stosunku do modelu bazowego. W pomieszczeniach biurowych zadbano o zwiększony dostęp do światła dziennego, zapewniono też ułatwiony dostęp dla pracowników o różnej sprawności fizycznej i wieku, w tym m.in. schodołaz dla osób z niepełnosprawnościami. Opracowano plan bezpiecznego poruszania się po obiekcie, którego elementem są m.in. przejścia dla pieszych oraz osobne drogi dla pieszych i aut pracowników, niekolidujące z trasami, którymi jeżdżą samochody dostawcze. Deweloper postawił także na zrównoważony transport, dostarczając m.in. infrastrukturę do ładowania samochodów elektrycznych oraz rowerową. Wokół inwestycji zadbano również o tereny zielone, zwiększając bioróżnorodność miejscowego ekosystemu. Zasadzono m.in. 21 klonów i jarzębów, 8 dębów szypułkowych, ponad 200 różnorakich krzewów, jak dereń czy bez czarny, oraz wysiano trawy. Te nasadzenia nie wymagają podlewania i opierają się wyłącznie na opadach deszczu, o każdej porze roku.

Obecnie w Szczecinie Panattoni rozpoczyna dla branży retail budowę centrum dystrybucyjnego o powierzchni ok. 54 500 mkw. Ta inwestycja również przejdzie certyfikację metodą BREEAM na poziomie „outstanding”. Deweloper wzmocni dach obiektu i wyposaży go w instalację fotowoltaiczną o mocy 1 MWp, do ogrzewania wykorzystane zostaną pompy ciepła. Zaplanowano również instalację wody szarej, infrastrukturę dla rowerzystów oraz 20 punktów do ładowania samochodów elektrycznych. Centrum dystrybucyjne ukończone będzie w połowie 2025 r.

Biura
W sektorze biurowym w 2023 r. certyfikat BREEAM uzyskało 9 budynków, w tym dwa z inwestycji Tertium Business Par w Krakowie (Buma Inwestor), modernizowany Urząd Marszałkowski w Szczecinie, Elektrownia Powiśle – budynek B4 (White Star Real Estate), Biura przy Warzelni – Browary Warszawskie oraz etap C projektu Brain Park (Echo Investment), Lixa – budynek D (Yareal Polska), warszawski obiekt Totalizatora Sportowego oraz gdyński Officer (Allcon).

Z początkiem 2024 r. pozwolenie na użytkowanie otrzymał drugi etap inwestycji Echo Investment w centrum Krakowa. Biurowiec Brain Park to łącznie 43 tys. mkw. powierzchni oraz blisko 10 tys. mkw. terenów zielonych. Budowa kompleksu rozpoczęła się w styczniu 2021 r. Brain Park zaprojektowała pracownia Baumschlager Eberle Architekci Kraków. Pierwsze dwa biurowce, o powierzchni 30 tys. mkw., były gotowe w listopadzie 2022 r. Trzeci budynek Brain Park, o powierzchni 13 tys. mkw., osiągnął docelową wysokość ponad 40 metrów w lutym ubiegłego roku. Inwestycja otrzymała certyfikat BREEAM na poziomie „excellent”. W otoczeniu kompleksu powstało zielone, otwarte patio, na wyższych piętrach do dyspozycji najemców znajdują się zielone tarasy. Na terenie obiektu przewidziano 485 miejsc parkingowych, 300 miejsc dla rowerów, stacje do ładowania aut i hulajnóg elektrycznych oraz szatnie z prysznicami. Brain Park jest częściowo zasilany zieloną energią, wyprodukowaną ze źródeł odnawialnych. W budynkach zastosowano rozwiązania z zakresu zrównoważonego budownictwa, które oszczędzają energię i wodę.

Lixa – kompleks biurowy Yareal Polska powstaje etapami na warszawskiej Woli i został zaprojektowany przez pracownię HRA Architekci. Zarówno istniejące budynki, jak i powstające biurowce są certyfikowane w systemie BREEAM, w którego ramach uzyskują ocenę „excellent”. Podczas budowy wykorzystano m.in. niskoemisyjny beton oraz kilkaset ton niskoemisyjnego aluminium pochodzącego z recyklingu. Uchylne okna pozwolą na ograniczone wykorzystywanie klimatyzacji, a wewnątrz budynków przewidziano szybkobieżne windy odzyskujące energię oraz oświetlenie LED. Woda z opadów będzie gromadzona i posłuży do nawadniania krzewów, bylin i trawników rosnących w obu ogólnodostępnych ogrodach. Budowa jest zasilana energią elektryczną wytwarzaną w odnawialnych źródłach.

Trzy pierwsze biurowce, A, B i C, o powierzchni najmu sięgającej 48 000 mkw., zostały już oddane do użytku i skomercjalizowane. Ostatni etap, czyli biurowce D i E, powstaje po zachodniej stronie pasażu. Generalnym wykonawcą jest Fine- Tech Construction. Po oddaniu do użytku dwóch ostatnich biurowców Lixa będzie tworzyła zespół pięciu budynków o łącznej powierzchni 77 000 mkw.

Warto również wspomnieć o modernizacji budynku Urzędu Marszałkowskiego w Szczecinie. Projekt inwestycji wyszedł z pracowni Pas Projekt Archi Studio. Budynek przy ul. Piłsudskiego, po byłej szkole i przychodni, gruntownie wyremontowany i przebudowany, został przystosowany do funkcji biurowych. Za nim powstał 8 kondygnacyjny, nowoczesny obiekt pasywny, który będzie zużywał ośmiokrotnie mniej energii niż standardowy obiekt. Na jego dachu znalazły się panele fotowoltaiczne, a częściowo także zieleń.

Oba budynki zostały połączone łącznikiem. Głównym wykonawcą inwestycji była firma Mostostal Warszawa.

„Zielone” mieszkania
W 2023 r. certyfikację w systemie BREEAM przeszły cztery projekty mieszkaniowe, w tym dwa etapy inwestycji Skanska Residential Development Poland: Park Skandynawia III (budynki E, F) oraz Park Skandynawia IV (budynki G, H, I). Projekt pracowni architektonicznej nsMoonStudio to przemyślany układ urbanistyczny osiedla. Projektanci budynków zadbali o maksymalny dostęp naturalnego światła do każdego z pomieszczeń. W czwartym etapie inwestycji na warszawskim Gocławiu powstało 206 mieszkań w metrażu od 28 mkw. do 110 mkw. Pod koniec 2023 r. deweloper rozpoczął sprzedaż piątego etapu osiedla. Siedmiopiętrowe budynki mieszkalne pomieszczą 198 mieszkań o powierzchniach od 25 mkw. do 124 mkw. Na dachach budynków zainstalowane zostaną panele fotowoltaiczne. Oba budynki powstałe w ostatniej fazie realizacji uzyskały certyfikat BREEAM Interim na poziomie „very good”. Kolejną certyfikowaną w 2023 r. inwestycją mieszkaniową jest Odea Park. Projekt Yareal Polska jest zlokalizowany w Gdańsku przy ul. Legnickiej. Osiedle, którego projekt powstał na deskach pracowni Arch Deco, to pięć kameralnych, dwupiętrowych budynków mieszkalnych mieszczących lokale od 2- do 5-pokojowych o metrażach od 28 mkw. do ok. 160 mkw. Wykonawcą jest Fine- Tech Construction. Odea Park powstaje na zielonym wzgórzu, docelowo teren inwestycji zostanie zagospodarowany z wykorzystaniem oryginalnego poziomu terenu, umożliwiającego budowę apartamentowców na odmiennej wysokości oraz pozwalającego na stworzenie ogrodów deszczowych. Osiedle nie zostanie ogrodzone, a granice inwestycji zostaną wyeksponowane przy wykorzystaniu istniejącej zieleni oraz nowych nasadzeń. Pośrodku osiedla powstanie dodatkowy budynek, w którym będzie urządzona wspólna przestrzeń dla mieszkańców. Pomiędzy apartamentowcami pojawią się również przestrzenie rekreacyjne i plac zabaw, a także miejsca do parkowania rowerów. Naturalne otoczenie i „zielone” rozwiązania, takie jak własna elektrownia słoneczna oraz łatwo dostępna komunikacja publiczna, zapewniły inwestycji Yareal ocenę „very good” w ramach certyfikacji BREEAM. Projekt bierze też udział w pilotażowym procesie certyfikacji Zielony Dom, organizowanej przez Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego.

Ostatnim z certyfikowanych w BREEAM w 2023 r. mieszkaniowych projektów jest warszawskie Studio Okęcie – inwestycja Marvipol Development, która została włączona do portfela Heimstaden Bostad – firmy działającej na europejskim rynku instytucjonalnego wynajmu mieszkań. Kameralny projekt to dwa budynki, w których zaplanowano 94 mieszkania o powierzchni od 26 mkw. do 63 mkw. W częściach wspólnych osiedla przewidziano zielony teren rekreacyjny oraz plac zabaw. Generalnym wykonawcą była Firma Budowlana Antczak.