Skuteczny lider to mentor który, aktywnie i prawdziwie potrafi słuchać – zgadzasz się?

Czyżbyśmy wchodzili w erę kobiecego liedershipu? W dzisiejszych dynamicznych czasach, servant leadership, czyli przywództwo służebne, zyskuje na znaczeniu. Dobry lider to taki, który służy zespołowi, budując poczucie wspólnoty i celowości pracy. W obliczu ciągłych zmian, szybkiej adaptacji do nowego oraz wspierania innowacji i podejścia growth, ten model przywództwa sprawdza się znakomicie. Idealny lider powinien być empatyczny, komunikatywny, inspirujący i gotowy do mentoringu, co jest kluczowym elementem tego podejścia. Kobiety naturalnie posiadają wiele cech sprzyjających takiemu stylowi zarządzania, takich jak empatia i zdolność do budowania relacji. A może kultura organizacyjna opiekująca się pracownikiem to utopia?

Co to znaczy być skutecznym liderem?

Skuteczny lider to osoba, która potrafi tak zarządzać zespołem, aby realizował cele przedsiębiorstwa, przy jednoczesnym zaspokajaniu jego kluczowych potrzeb. Do takich potrzeb należą:

• Zysk: Osiąganie i zwiększanie rentowności przedsiębiorstwa poprzez efektywne zarządzanie zasobami i optymalizację procesów.
• Rozwój: Stałe doskonalenie umiejętności pracowników oraz wprowadzanie innowacji, które pozwalają na dalszy rozwój firmy.
• Innowacja: Wdrażanie nowatorskich rozwiązań, które przyczyniają się do poprawy efektywności oraz konkurencyjności na rynku.
• Dostosowanie się do zmieniającego się rynku: Elastyczność i szybkie reagowanie na zmieniające się warunki rynkowe, aby utrzymać konkurencyjność.
• Pozyskanie i identyfikacja talentów: Rekrutacja oraz rozpoznawanie pracowników o wysokim potencjale, którzy mogą wnieść wartość do firmy.
• Rozwijanie talentów: Inwestowanie w rozwój pracowników, aby mogli osiągać swoje pełne możliwości i przyczyniać się do sukcesu firmy.
• Zatrzymanie talentów: Tworzenie środowiska pracy, które motywuje i angażuje pracowników, aby chcieli pozostać w firmie.
• Utrzymanie wysokiego zaangażowania pracowników: Budowanie kultury organizacyjnej, która sprzyja zaangażowaniu i lojalności pracowników.

To wszystko brzmi jak sporo pracy kilku działów. Zgadza się. Lider powinien uczestniczyć w procesie tworzenia strategii, procesach HRowych takich jak Employer Branding, rekrutacja czy zarządzanie talentami. Powinien znać wartości firmowe na których zbudowana jest kultura organizacyjna firmy, aby w ramach filozofii i misji przedsiębiorstwa mogli zarządzać swoim zespołem tak by zaspokajało potrzeby przedsiębiorstwa i realizował cele. To sporo pracy dlatego do realizacji bieżących zadań potrzebny jest zaangażowany zespól, który jest gotowy brać odpowiedzialność za swoje decyzje i rezultaty prowadzonych projektów. Aby stworzyć taki zespól potrzebna jest odpowiednia postawa lidera, który jest autentyczny przez co wiarygodny (godny zaufania) co wprost przekłada się na zbudowanie zaufania, które jest podstawą poczucia bezpieczeństwa na którym można  budować dialog, innowacje i przestrzeń do rozwiązywania konfliktów.

W czasach ciągłej zmiany potrzebne jest poczucie wspólnoty i celowości pracy

w obecnych czasach, kiedy w firmach następują ciągłe zmiany na wielu płaszczyznach, ludzie oczekują od liderów przede wszystkim przykładu podejścia do zadań. W takiej sytuacji polecenia tracą na znaczeniu, a wręcz stają się zbędne. To zespól bierze odpowiedzialność za zadanie i szuka rozwiązań. W tym procesie potrzebuje lidera, który zarządza ludźmi poprzez wspieranie ich na zasadach mentoringu. Tak właśnie działa  servant leadership  – wykorzystuje techniki zwinne – np. scrum czy agile – i czerpie instrumenty ze strategii błękitnego oceanu.

10 zasad w przywództwie służebnym

Robert K. Greenleaf – amerykański teoretyk przywództwa i eseista – prowadził na szeroką skalę badania zakresie w servant leadership. Jego analizy pozwoliły wyodrębnić 10 podstawowych zasad, które muszą być spełnione w przywództwie służebnym, aby menedżerowie mogli wyzwolić w ludziach potencjał twórczy i sprawić, że czują się usatysfakcjonowani. Należą do nich:

1. Listening, czyli wsłuchiwanie się w człowieka jako całość – podejście holistyczne (ciało = umysł).
2. Empathy, czyli empatia – umiejętność odczuwania, rozumienia i przede wszystkim akceptacji różnorodności innych osób w zespole.
3. Healing, czyli niezwykły, intuicyjny wpływ, który wyzwala w ludziach moc do przemiany.
4. Awareness, czyli samoświadomość siebie i świadomość innych, siły przywództwa.
5. Persuasion, czyli umiejętne przekonywanie, prowadzenie, ale nie wyręczanie.
6. Conceptualization, czyli umiejętne opracowywanie strategii, koncepcji, ukierunkowywanie, odnajdywanie harmonii między celami strategicznymi i taktycznymi.
7. Foresight, czyli dalekowzroczność, intuicja, która pozwala dostrzec zarówno krótko-, jak i długofalowe konsekwencje podejmowanych decyzji.
8. Stewardship, czyli wodzostwo, zarządzanie wspólnym interesem.
9. Commitment to the Growth of People, czyli angażowanie ludzi w zespole do rozwoju osobistego, zawodowego i duchowego.
10. Building Community, czyli budowanie społeczności, wspólnoty.

Skuteczny lider to mentor który, aktywnie i prawdziwie potrafi słuchać

W servant leadership pracownik jest podstawą funkcjonowania przedsiębiorstwa, a lider osobą, która odkrywa potencjał danego człowieka, pomaga rozwinąć mu skrzydła i z boku obserwuje, jak pracownik radzi sobie z zadaniami, jak podchodzi do nich z otwartością, jak wykorzystuje posiadaną wiedzę i doświadczenie, w jaki sposób kreatywnie podchodzi do pojawiających się problemów i jak realizuje cele w ustalonym wspólnie czasie. Zawsze jest pod ręką i służy doświadczeniem, wiedzą oraz pomocą w przypadku, w którym zadanie tego wymaga. Brzmi znajomo? Tak, na tym samym opiera się mentoring. Podstawą jest umiejętność słuchania i zadawania pytań otwartych aby lepiej zrozumieć istotę tego o czym mówi nam rozmówca.

Mentor opowiada o swoich doświadczeniach servent lider daje przykład swoim postępowaniem

Lider to nie rola którą pełnimy w organizacji, a sposób bycia. Jako przykład na potwierdzenia tej tezy liderem może być ktoś z szeregowych pracowników na przykład produkcji, który ma pierwsze 3 cechy wypisane powyżej to jest umie słuchać, jest komunikatywny i empatyczny, potrafi inspirować innych swoim podejściem tak by brali z niego przykład. Czasem top management nie ma w sobie liderskich umiejętności, a mają je szeregowi pracownicy firmy. Aby być dobrym liderem warto jak ze wszystkim zacząć od siebie i przede wszystkim zmienić sposób myślenia. Tradycyjne przywództwo opiera się na hierarchii, kontroli i tytułach. Tu własne cele realizuje się jako efekty uboczny zrealizowanych celów zespołu. Warto odwrócić myślenie To ty jesteś dla nich nie oni dla Ciebie. To dość charakterystyczne dla kobiecego sposobu zarządzania. Kobiety naturalnie stawiają potrzeby innych ponad swoje. Dbają również o to by w zespole wszyscy czuli się dobrze. Dlatego chętniej zapraszają innych do wspólnego opracowywania koncepcji.

Zaproś zespól do stołu i przestań mikro zarządzać

Aby ludzie zaczęli bardziej angażować się wdziania muszą mieć możliwość uczestnictwa w realizacji strategicznych procesów dla organizacji. Lider kontrolujący każdy detal tłumi kreatywność i zaangażowanie.

Kobiety częściej niż mężczyźni sięgają po mentoring

Wiesz dobrze, że ja nie wierzę w mentoring…Ten tekst zwykle słyszę od mężczyzn. Kobiety coraz częściej sięgają po mentoring. Ze statystyk wynika, że to głownie one korzystają z takiej pomocy nie tyle w miejscu pracy ale na zewnątrz. Więcej jest również kobiet niż mężczyzn mentorów dostępnych na rynku. Kiedyś kolega z pracy zapytał mnie czemu jest tak wiele programów mentorskich skierowanych do kobiet a nie ma takich dla mężczyzn. Z czego to wynika. że kobiety tak chętnie biorą w tym udział. – Myślę, i to jest moja subiektywna obserwacja, że kobiety są na etapie fundamentów budowania wspólnotowości. Pokutuje nieco wizerunek szefowej histeryczki dlatego ciągle wolą pracować dla mężczyzn. Mają bardzo niskie poczucie własnej wartości. Potrzebują tzw. strony trzeciej która im powie, że są wystarczające, dobre, najlepsze lub dadzą jakiś szerszy kontekst z własnego doświadczenia na jakiś aspekty życiowo – zawodowy. W relacji kobieta – mężczyzna nawet najlepszy mentor nie zrozumie innego punktu wyjściowego i kontekstu kulturowo – społecznego w jakim znajdują się kobiety.  Dlatego programy mentorskie od kobiet dla kobiet cieszą się taką popularnością. Przynajmniej na wejściu jest od razu atmosfera pomocy i współpracy, którą nie wiadomo czy się uzyska od przełożonej. Jedno jest pewne w zarządzaniu w stylu Servant lidership kobiety po prostu bardziej naturalnie w to wchodzą. Muszą tylko uważać, aby rozwój zespołu nie przysłonił im celów i efektywności jaką mają uzyskać dla przedsiębiorstwa. Mogą również wpaść w pułapkę „matkowania” co może ograniczać samodzielność i  kreatywność zespołu. Może to wpływać równie negatywnie na  branie odpowiedzialności za swoje decyzje.

Opiekuńcza kultura organizacyjna to utopia liczy się tylko podwyżka

W stylu Servant lidership nie opiekujemy się pracownikiem to jest nie tworzymy wizji jakoby firma była dla niego rodziną. Oceniamy pracownika za efekty jego pracy. Dajemy mu możliwość elastycznego czasu i sposobu wykonywania pracy, dajemy możliwość decydowania w jaki sposób i przy pomocy jakich narzędzi osiągnie zakładane mu cele i staramy się  tak dobierać zespól aby wartości firmowe i cele w tym misja przedsiębiorstwa odpowiadały na to jakie cele i wartości ma on sam. W ten sposób praca i życie prywatne niejako się przenikają i dopełniania i łatwiej jest realizować i wspierać cele prywatne, które przyczyniają się do wzrostu produktywności i zaangażowania w działania firmowe. Wedlug McKInsey jednym z kluczowych powodów odejść (zaraz po wynagrodzeniu) jest brak możliwości rozwoju. Jeśli z rozmowy z pracownikami jasno będzie wynikało, że ich ambicje nie mieszczą się w możliwościach jakie może dać firma jest to jasna informacja że trzeba będzie zastąpić ten brak kimś kto jest już w organizacji lub pozyskać na zewnątrz talent, który będzie pasował do kultury organizacyjnej oraz zespołu. Odejście to część tzw. ścieżki zatrudnienia i czasami dochodzimy do naturalnego momentu w którym drogi się rozchodzą mimo zadowolenia z relacji obu stron. Jednak przez ten czas wspólnej podróży pracownik był zaangażowany i zmotywowany właśnie dzięki wspierającemu słuchającemu liderowi.

Warto zainwestować w umiejętności miękkie liderów, bo to się po prostu opłaca

Servant Lidership to większa produktywność i wydajność, lepsza współpraca oraz proces rozwiązywania konfliktów, problemów, większe bezpieczeństwo psychiczne przekładające się na kreatywność oraz innowacyjność, jak też większa wrażliwość na różnorodność, równość oraz inkluzję. Oczywiście budowanie modelu Human Leadership musi być świadomym procesem bazującym na wysokim poziomie samoświadomości managera. Czy lepsze do tego stylu zarządzania są kobiety czy mężczyźni. Trudno powiedzieć. Na ten moment nie ma opracowań na ten temat, które pokazałyby obiektywne statystyki.

W kolejnych artykułach tej serii będziemy pokazywać sylwetki i inspirujące historie kobiet, które dzielą się swoimi doświadczeniami jako mentorki w programie Mentoring F2F. Jak mentoring wpłynął na ich życie zawodowe? Czy mają przykłady lidera, który postawił na mentoring, a może same zarządzają z pozycji mentora?  Co teraz mogą dać od siebie swoim podopiecznym?

Program obecny jest na dwóch uczelniach technicznych AGH oraz Politechnice Krakowskiej. W 3 edycji 2024/2025 bierze udział 62 mentorki i 57 studentki. Staje się coraz bardziej rozpoznawalny m.in. dzięki partnerstwom z takimi programami jak „Kobiety w budownictwie – wyrównywanie szans”. Misją fundacji Mentoring F2F jest  stworzenie wspierającego środowiska dla kobiet w inżynierii.

Źródła:

• Servant leadership – czym jest nowy trend w temacie przywództwa? – Growth Advisors

• https://raportfuture.pl/wp-content/uploads/2024/10/RAPORT-Future%C2%AE-2025_by-syrowka.com_.pd