KLUCZOWE NARZĘDZIE
W dobie cyfryzacji i rosnącej przejrzystości rynku dostęp do wyników finansowych przedsiębiorstw stał się nie tylko łatwiejszy, ale i bardziej powszechny. Dzięki regulacjom prawnym, obowiązkowi publikacji sprawozdań oraz rozwojowi platform analitycznych informacje te są dostępne dla szerokiego grona interesariuszy.
Dane finansowe nie tylko umożliwiają wgląd w bieżącą kondycję firmy, ale stanowią również kluczowe narzędzie wykorzystywane w analizie finansowej. Dla osób zarządzających organizacją są one podstawą do oceny sytuacji przedsiębiorstwa, identyfikacji obszarów wymagających poprawy oraz planowania dalszego rozwoju. Właściwa interpretacja tych danych jest niezbędna do podejmowania trafnych decyzji strategicznych. Z kolei organizacjom analiza wyników finansowych pozwala nie tylko zrozumieć sytuację konkretnej firmy, ale także, poprzez porównanie wielu podmiotów, uzyskać szerszy obraz kondycji całej branży. Interpretacja danych może również wskazywać na kierunki rozwoju sektora, ujawniać trendy rynkowe oraz wspierać prognozowanie przyszłych zmian.
Podstawowy obraz sytuacji
Zakres danych wykorzystywanych w analizie finansowej zależy przede wszystkim od celu, jaki chcemy osiągnąć. Inne informacje będą istotne przy analizie wstępnej, a inne przy pogłębionej ocenie efektywności operacyjnej czy rentowności.
Na etapie analizy wstępnej koncentrujemy się na ogólnym zrozumieniu struktury bilansu oraz rachunku zysków i strat. Pozwala to uzyskać podstawowy obraz sytuacji finansowej spółki lub grupy kapitałowej. Wykonanie jej pozwala odpowiedzieć na pytania związane z tym, jak zarządza swoimi zasobami, jakie są źródła finansowania oraz jak kształtuje się wynik finansowy. Kluczowe jest tu również porównanie danych z poprzednimi okresami, co umożliwia identyfikację zmian i trendów. Jeśli zauważalne są istotne różnice, pojawiają się pytania o ich przyczyny, wpływ na bieżącą sytuację oraz potencjalne konsekwencje dla dalszego funkcjonowania jednostki.
Szczególną uwagę warto poświęcić analizie przychodów i kosztów, która pozwala zrozumieć, jakie są główne źródła przychodów (tzw. strumienie przychodowe) oraz które obszary działalności generują największe koszty. Na tym etapie pomocna może być również analiza rachunku przepływów pieniężnych, która wskazuje na zdolność firmy do generowania środków pieniężnych i może ujawnić potencjalne problemy z płynnością finansową.
Zrozumienie podstawowych danych finansowych pozwala na świadome dobranie odpowiednich wskaźników analitycznych, które umożliwiają bardziej precyzyjną ocenę kondycji firmy. Wskaźniki te należy dobierać w zależności od specyfiki branży oraz obszaru działalności, który nas interesuje, np. rentowność, zadłużenie, rotacja zapasów czy efektywność operacyjna. Ich właściwa interpretacja pozwala na pogłębioną analizę i budowanie bardziej szczegółowego obrazu sytuacji finansowej przedsiębiorstwa.
Interpretacja danych finansowych
Po przeprowadzeniu analizy danych finansowych kolejnym krokiem jest ich interpretacja, która pozwala zrozumieć aktualną sytuację przedsiębiorstwa. Dzięki zestawieniu danych z różnych okresów możliwe jest dostrzeżenie kierunku zmian i odpowiedzenie na pytanie, czy spółka się rozwija, stabilizuje, czy może zmaga się z trudnościami. Analiza trendów umożliwia identyfikację obszarów, które ulegają poprawie lub pogorszeniu, co z kolei prowadzi do pytań oprzyczyny tych zmian oraz ichwpływ na przyszłość firmy.
Interpretacja danych finansowych jest istotna zarówno dla osób zarządzających firmą, jak i dla uczestników rynku zewnętrznego. Każda z tych grup analizuje wyniki w innym celu. Zarząd wykorzystuje je do podejmowania decyzji operacyjnych i strategicznych, natomiast inwestorzy czy analitycy oceniają stabilność i potencjał rozwoju spółki. Choć punktem wyjścia są te same dane, ich znaczenie zależy od kontekstu i perspektywy, z jakiej są analizowane.
Porównanie, które ma realną wartość
Dysponując szczegółowymi danymi finansowymi dla kilku podmiotów działających w tej samej branży, możliwe jest przeprowadzenie analizy porównawczej. Porównywanie wyników finansowych różnych spółek może dostarczyć cennych informacji o pozycji rynkowej, efektywności operacyjnej czy strategii rozwoju. Należy jednak podchodzić do tego procesu z dużą ostrożnością. W celu przeprowadzenia rzetelnej analizy porównawczej warto wybierać spółki o zbliżonej skali działalności, podobnym modelu operacyjnym oraz znajdujące się na podobnym etapie rozwoju. Tylko wtedy porównanie ma realną wartość analityczną i pozwala na wyciągnięcie trafnych, wiarygodnych wniosków. Takie podejście zwiększa precyzję oceny i minimalizuje ryzyko błędnej interpretacji wyników.
Zrozumienie i przewidywanie
Po przeprowadzeniu analizy finansowej możliwe jest nakreślenie obrazu sytuacji przedsiębiorstwa, branży lub całego rynku. Zestawienie danych z różnych okresów pozwala dostrzec powtarzające się wzorce, sezonowość oraz kierunki zmian. Na tej podstawie można wyciągać wnioski dotyczące wpływu decyzji strategicznych na kondycję firmy oraz przewidywać jej dalszy rozwój. Warto jednak pamiętać o uwzględnieniu czynników zewnętrznych, takich jak otoczenie makroekonomiczne, zmiany regulacyjne czy trendy konsumenckie, które mogą znacząco wpływać na wyniki.
Prawidłowo wykonana analiza porównawcza, oparta na danych kilku podmiotów działających w tej samej branży, pozwala spojrzeć szerzej na sytuację rynkową. Umożliwia identyfikację liderów, rozpoznanie wspólnych wyzwań oraz ocenę potencjału rozwoju sektora.
Niemniej jednak każda firma powinna być oceniana indywidualnie. Nawet w ramach jednej branży mogą występować istotne różnice wynikające z takich czynników jak struktura kosztów, strategia inwestycyjna, lokalizacja, sposób zarządzania czy otoczenie regulacyjne. Dlatego analiza porównawcza powinna być traktowana jako punkt wyjścia do pogłębionej oceny, a nie jako jednoznaczna diagnoza sytuacji konkretnego podmiotu.
Analiza i interpretacja danych finansowych to nie tylko techniczne narzędzie, ale przede wszystkim fundament świadomego zarządzania i podejmowania decyzji biznesowych. Dzięki dostępowi do szczegółowych informacji możliwe jest nie tylko zrozumienie bieżącej sytuacji przedsiębiorstwa, ale także przewidywanie kierunków jego rozwoju oraz ocena pozycji na tle konkurencji.
Nieodzowny element
Właściwie przeprowadzona analiza, uwzględniająca kontekst branżowy, porównania między podmiotami oraz czynniki zewnętrzne, pozwala na budowanie pełnego obrazu firmy. To z kolei wspiera procesy decyzyjne zarówno wewnątrz organizacji, jak i wśród interesariuszy zewnętrznych.
W świecie, w którym dane stają się coraz bardziej dostępne i kluczowe dla przewagi konkurencyjnej, umiejętność ich analizy i interpretacji staje się nieodzownym elementem skutecznego zarządzania. Dlatego warto nie tylko korzystać z dostępnych informacji, ale przede wszystkim rozumieć, co za nimi stoi i jak mogą kształtować przyszłość firmy.
O autorkach:
Natalia Łyko
Dyrektorka w PwC Polska, posiadająca ponad 10-letnie doświadczenie jako audytor branży nieruchomości i budownictwa z uprawnieniami biegłego rewidenta, które łączy z tytułem rzeczoznawcy majątkowego.
Zuzanna Czupryńska
Ekspertka w zespole audytu ogólnego w PwC Polska. Specjalizuje się w analizie i interpretacji wyników finansowych firm. Posiada wiedzę na temat przewidywania trendów gospodarczych, wspiera firmy w dostosowywaniu się do zmieniających się warunków rynkowych. Zajmuje się tematyką finansową oraz analizą danych biznesowych.
PIOTR DAUKSZA
CEO PL, H+H Polska
Z mojego doświadczenia w zarządzaniu biznesem wynika, że istotne są dwa rodzaje analityki danych: jeden to market/business intelligence, a drugi to business control.
Market/business intelligence koncentruje się na otoczeniu rynkowym, czyli analizie istotnych wskaźników makroekonomicznych, takich jak PKB, inflacja, bankowa stopa referencyjna, stopa bezrobocia, konsumpcja, oraz branżowych (bieżących i danych historycznych), takich jak PMI, sentyment przedsiębiorców i konsumentów, ceny energii i paliw, wartość produkcji budowlano-montażowej czy liczba wydanych pozwoleń na budowę, rozpoczętych budów oraz mieszkań oddanych do użytkowania. Te informacje pomogą nam w przewidywaniu popytu.
Istotne jest, aby korzystać ze sprawdzonych i rzetelnych źródeł, takich jak dane statystyczne GUS, NBP oraz dane innych banków, portali branżowych czy profesjonalnych firm prognostycznych. Rzetelne dane to jedna strona medalu, a druga to właściwa ich interpretacja, tak aby można było przewidzieć trendy gospodarcze/rynkowe.
Analityka własnych danych to business control, polegająca na mierzeniu i stawianiu celów poprzez wskaźniki. Mamy do wyboru bogatą gamę danych, począwszy od sprzedaży i produkcji, a na finansach skończywszy. Jako że H+H jest firmą produkcyjną, szczególną uwagę zwracamy na bezpośrednie i pośrednie koszty produkcji, jak również na marżę brutto na sprzedaży. Ponieważ Grupa H+H International A/S jest spółką giełdową, akcjonariuszy i zarząd szczególnie będą interesowały wskaźniki finansowe, takie jak marża na wyniku operacyjnym (EBIT margin), zwrot na inwestycjach (ROI) czy na kapitale zainwestowanym (ROCE).
