PKP SZCZECIN GŁÓWNY – NOWE OBLICZE

Dworzec PKP Szczecin Główny to jedna z najstarszych stacji kolejowych w Polsce. W sierpniu 1843 roku na ówczesny Berlinerbahnhof wjechał pierwszy pociąg, dając tym samym początek liniom kolejowym na Pomorzu.

Budynek dworca, którego historia sięga około 1900 roku, odbudowywany został po zniszczeniach, którym uległ podczas II wojny światowej. Obiekt ma za sobą kilka przebudowań, a także kompletną, zakończoną w 2016 roku modernizację. Ostatni remont, obejmujący budynek główny, a także sąsiadującą z nim infrastrukturę trwał 1,5 roku. Przebudowa ta była jedną z największych, dotychczasowych inwestycji PKP S.A.

Podróżny przede wszystkim
Dworzec jako miejsce publiczne to wymagająca przestrzeń, która przede wszystkim musi spełniać określone funkcje. Biuro projektowe FIUK, które podjęło się zaplanowania jego modernizowanej miało niełatwe zadanie stworzenia infrastruktury, łączącej w sobie pełną funkcjonalność w zakresie obsługi pasażerów, nowoczesną estetykę, a także ochronę elementów zabytkowych.

„Projektowanie przestrzeni publicznej w dużej mierze opiera się na szczegółowych wytycznych prawa budowlanego, które mają zapewnić miejscu odpowiednią funkcjonalność, a przebywającym w nim ludziom, bezpieczeństwo. Architekt projektujący dworzec w dość ograniczonym zakresie może realizować swoją artystyczną wizję. Tutaj na pierwszym miejscu jest podróżny, który w ciągu 30 sekund powinien móc samodzielnie odnaleźć najistotniejsze informacje i wskazówki. Dobrze zaprojektowany dworzec sprawi, że podróżujący, który zazwyczaj jest w danym miejscu po raz pierwszy, będzie czuł się komfortowo. Szybko zorientuje się gdzie jest i którędy powinien podążać.” – mówi Beata Fiuk, właścicielka firmy Inżynieryjno – Architektonicznej FIUK.

Płytki do zadań specjalnych
Zadaniem biura projektowego,  poza zaplanowaniem przestrzeni, było również sporządzenie opisu wytycznych dotyczących materiałów, jakie użyte zostaną podczas modernizacji. We wnioskach materiałowych, skierowanych do generalnego wykonawcy opisane zostały ich wszystkie szczegółowe parametry. I tak na przykład kładzione na dworcu płytki musiały posiadać takie cechy jak: wysoka odporność na ścieranie, precyzja wykonania, odpowiednia twardość, bardzo duża przepustowość. Płytki ułożone na przykład w holu kasowym powinny wytrzymać nacisk jednej tony na metr kwadratowy. Dzięki temu ciężki sprzęt zaopatrzeniowy, czy wózek sprzątający z walcami czyszczącymi i dużą ilością wody, nie zniszczą podłogowej powierzchni. Wszystkie wyżej wymienione cechy posiadały wybrane przez generalnego wykonawcę, firmę Winnicki, płytki Urban Mix marki Opoczno.

„Realizacja wszelkich projektów w miejscach użyteczności publicznej to duże wyzwanie. Przestrzeń, która przez wiele lat ma służyć tysiącom ludzi, musi być zbudowana z materiałów o szczególnych właściwościach. Dlatego generalny wykonawca modernizacji dworca to dla nas niezwykle wymagający klient. Staraliśmy się dopasować naszą ofertę tak, aby sprostała jego wysokim wymaganiom. Poza najwyższą jakością produktów, ważny był również ponadczasowy, uniwersalny design materiałów.” – powiedział Łukasza Goska – manager ds. inwestycji marki Opoczno.

Wszystkie materiały stosowane przy remoncie dworca muszą również posiadać certyfikaty dopuszczenia do użytku publicznego, gwarantujące m.in. to, że nie zawierają w sobie szkodliwych substancji, są niepalne lub – w razie zapalenia się – niekapiące.

Inną, ważną wytyczną dotyczącą materiałów użytych w trakcie modernizacji był ich kolor. W przypadku płytek ceramicznych, paleta dopuszczalnych barw została ściśle określona przez PKP i nie mogła zawierać kolorów zarezerwowanych dla oznaczeń informacyjnych i ostrzegawczych. Dodatkowo kładzione płytki musiały mieć jednolitą barwę. Wszelkie urozmaicone wzory, pomimo iż lepiej maskują ślady butów i inne zabrudzenia, mogą wprowadzać chaos i dezorientację. Kolorystykę płytek determinuje również funkcjonalność pomieszczeń. Inny kolor podłogi został zastosowany w holu głównym, inny w kasowym i w poczekalniach. Dzięki temu podróżujący przechodząc z jednego miejsca do drugiego, podświadomie wyraźniej odczuwają zmianę pomieszczeń, a co za tym idzie ich funkcjonalności.

Świadkowie historii
Podczas kompletnej modernizacji dworca PKP w Szczecinie w całości zachowano historyczną bryłę budynku. Gruntowne prace remontowe przeprowadzone zostały w głównym budynku dworcowym, a także gmachu starej poczty. Odnowione zostały perony i zbudowano nową wiatę. Prace objęły również renowację biegnącego bezpośrednio nad torowiskiem muru oporowego. Wyremontowana została zabytkowa elewacja budynku dyżurnego ruchu i byłej nastawni. Dzisiaj Szczecin Główny jest jednym z niewielu dworców w Polsce, na którym zachowała się oryginalna elewacja z płytek wraz z ceramicznymi łukami nad oknami.

Podczas modernizacji przebudowany został również tunel osobowy prowadzący do powstałego w czasie II wojny światowej schronu „Podziemne trasy Szczecina”. Innym, zachowanym w oryginale elementem dworca jest ułożona w czasach PRL-u mozaika na ścianie holu głównego. Została ona poddana renowacji i dodatkowo podświetlona.

Niespodzianką podczas prac budowlanych było odkrycie historycznego stropu w budynku dworcowym. Mimo iż był on w złym stanie technicznym, udało się zachować jego fragment. Obecnie piękne, stare, drewniane belki ze złoconymi ornamentami znajdują się w chroniącej i jednocześnie eksponującej je szklanej gablocie.

Grunt to funkcjonalność
Podczas procesu renowacji dworca powstały także zupełnie nowe budynki i elementy infrastruktury. Wyburzono obiekt położony między dworcem a dawną siedzibą poczty. W jego miejscu powstał przestronny, przeszklony budynek z poczekalnią dla podróżujących i pomieszczeniami usługowymi. Między budynkami wybudowano również plac z miejscami dla rowerów. Utworzona została także nowa kładka, która połączyła dworzec z główną pierzeją miasta i usprawniła przedostawanie się podróżnych do jego górnej części.

„Głównym celem realizowanych przez PKP S.A. inwestycji jest jak najlepsze dostosowanie dworców do potrzeb pasażera i zapewnienie najwyższych standardów obsługi. Na nowym dworcu Szczecin Główny podróżni, oprócz podstawowych funkcji związanych z obsługą pasażerską, mają do dyspozycji bogatą ofertę handlowo – usługową. Co ważne, dzięki modernizacji dworzec został również przystosowany do potrzeb osób o ograniczonej mobilności” – powiedział Bartosz Szubski, Dyrektor Biura Projektowania w PKP S.A.

Podczas remontu wprowadzone zostały liczne udogodnienia dla niepełnosprawnych –  windy, schody ruchome, ścieżki prowadzące dla niewidomych i niedowidzących, oznakowania w alfabecie Braille’a, mapy tyflograficzne. Pojawiły się także pętle indukcyjne, które umożliwiają osobom niedosłyszącym posiadającym aparat lepszą komunikację z pracownikami kas biletowych.

Dworzec PKP Szczecin Główny to przykład eleganckiej przestrzeni publicznej, zaplanowanej w sposób pozwalający jednocześnie na maksymalne wykorzystanie nowoczesnych funkcjonalności współczesnej architektury, a także poszanowanie, ochronę i ekspozycję elementów zabytkowych. Przyjazne podróżnym rozwiązania pozwolą na sprawną komunikację, a także poczucie komfortu i spokoju nawet w zupełnie nieznanym mieście.