DR HAB. INŻ. KRZYSZTOF ŻÓŁTOWSKI, PROF. PG
Mosty są kierunkiem dyplomowania na Politechnice Gdańskiej od 1945 roku. W zależności od struktury wydziału specjalność mostowa funkcjonowała w ramach Katedry Mostów, Zakładu Mostów, Katedry Mechaniki Budowli i Mostów i ostatnio Katedry Transportu Szynowego i Mostów.
W całym okresie funkcjonowania specjalności mostowej jej pracownicy tworzyli interdyscyplinarny zespół zajmujący się teorią konstrukcji, konstrukcjami stalowymi i betonowymi oraz elementami budowy dróg i kolei. Pierwszy kierownik mostowców profesor Stanisław Błaszkowiak (1893– 1975) oprócz spektakularnych dokonań inżynierskich zasłynął z prac teoretycznych, dotyczących rozwiązywania zagadnień statycznie niewyznaczalnych Metodą Crossa. W czasach przed komputerowych metoda ta była to podstawowym narzędziem projektanta konstrukcji. Pracę tą prowadził we współpracy z profesorem Zbigniewem Kączkowskim, powszechnie uznanym badaczem z dziedziny teorii konstrukcji. Kolejny kierownik katedry, profesor Juliusz Szczygieł (1915– 1997), praktykujący inżynier był twórcą pionierskiego laboratorium badań modelowych przęseł mostów. Pozostawił po sobie fundamentalne dzieło monograficzne – książkę pt. „Mosty z betonu zbrojonego i sprężonego”. W czasach bez internetu i ograniczonej wymiany informacji w świecie, ten do dziś aktualny podręcznik był dla pokoleń inżynierów podstawowym źródłem wiedzy technicznej. Kolejny kierownik katedry, profesor Kazimierz Wysiatycki (1926–) uczeń prof. Błaszkowiaka jest niewątpliwie niedocenionym pionierem w dziedzinie metod numerycznych w analizie konstrukcji. W latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych ubiegłego wieku stworzył oryginalne procedury i algorytmy dotyczące łuków tarczowych. Te i podobne osiągnięcia światowe później zostały nazwane Metodą Elementów Skończonych. Był także praktykującym inżynierem współpracującym ze swoimi kolegami z pracowni mostowej Biura Projektów Budownictwa Komunalnego w Gdańsku. Brał udział w projektowaniu i budowie pierwszych w Polsce mostów sprężonych i wielu innych spektakularnych konstrukcji.
Praca moich profesorów, pionierów polskiego mostownictwa po II wojnie światowej, charakteryzowała się synergią teorii konstrukcji, badań laboratoryjnych i praktyki inżynierskiej. Prowadzili oni prace badawcze, dydaktyczne i byli praktykującymi inżynierami. Ich sukces to przede wszystkim grupa dobrze wykształconych inżynierów mostowców realizujących największe zadania inżynieryjne w Polsce.Wychowankowie profesorów: Błaszkowiaka, Szczygła i Wysiatyckiego są uznanymi projektantami i budowniczymi mostów polskich. Niektórzy kontynuują pasję i tradycje zawodowe w trzecim pokoleniu.
Dzisiaj, w czasach powszechnej globalizacji, pojawił się projekt przekształcenia najlepszych polskich uczelni technicznych w uniwersytety badawcze. Zadaniem tych elitarnych jednostek ma być postęp naukowy z ograniczeniem funkcji dydaktycznych. Głównym parametrem oceny pracy badawczej będą punkty za publikacje i prace naukowo-wdrożeniowe. Punktacja będzie podstawą dotacji rządowej dla uczelni. Elementy tego systemu już dzisiaj funkcjonują w praktyce. Kariera naukowa sprowadza się do otrzymania dużej ilości punktów wynikających głównie z publikowania w uznanych periodykach anglojęzycznej prasy naukowej i uzyskania jak największej liczby cytowań.
Tak ustawiony sposób wspierania badaczy jest prawdopodobnie skuteczny w naukach podstawowych, oderwanych od praktyki i wdrożeń. Moim zdaniem sukces nauk technicznych powinien się przekładać na konkretne efekty w przemyśle. Efekty te można uzyskać poprzez dobrze wykształconych absolwentów i twórczą współpracę. Wtedy pozycja uczelni będzie zależeć również od środowiska technicznego, w którym jest osadzona, a pracownicy nauki będą, tak jak moi profesorowie, znani z konkretnych osiągnięć. Uważam, że należy przywrócić równowagę między teoretykami i praktykami aplikującymi naukę w przemyśle. Obecnie takiej równowagi nie ma.
dr hab. inż. Krzysztof Żółtowski, prof. PG
Kierownik Katedry Transportu Szynowego i Mostów
Wydziału Inżynierii Lądowej i Środowiska Politechnika Gdańska
Członek Rady Naukowej Miesięcznika „Builder”
