NIERUCHOMOŚCI WCIĄŻ ATRAKCYJNE
Jakie segmenty rynku nieruchomości będą pożądane przez inwestorów w 2020 roku? Dlaczego wielu z nich przyjmuje strategię develop-to-core? Z jakimi ryzykami mają do czynienia dziś, a jakie wyzwania czekają podmioty aktywne na rynku nieruchomości jutro? Komentują eksperci z PwC – Kinga Barchoń i Krzysztof Sakierski.
Europejscy liderzy rynku nieruchomości, reprezentujący czołowych inwestorów, deweloperów, sektor finansowy oraz firmy doradcze, którzy brali udział w kolejnej edycji badania Emerging Trends in Real Estate Europe 2020, prowadzonego przez PwC i Urban Land Institute, są przekonani, że nieruchomości pozostają atrakcyjną klasą aktywów inwestycyjnych pomimo wielu obserwowanych ryzyk gospodarczych i politycznych.
Dodatkowo osoby, które wzięły udział w badaniu, zwracają uwagę na nieodłączne ryzyko związane z rynkiem późnego cyklu koniunkturalnego, na którym wartości przewyższają dotąd odnotowywane poziomy. Podmioty aktywne na rynku nieruchomości są zatem bardziej niż kiedykolwiek ostrożne w kwestii sposobu i miejsca wykorzystania kapitału, co dla wielu oznacza skupienie się na miastach, które oferują przede wszystkim płynność. Tu warto spojrzeć na najnowszy ranking Emerging Trends in Real Estate Europe, zawierający zestawienie najbardziej atrakcyjnych pod kątem inwestycyjnym europejskich miast – pierwsze miejsca zajmują Paryż, Berlin i Frankfurt, a Warszawa plasuje się na 14. pozycji.
Jednocześnie rosnące koszty pracy i materiałów zwiększają ryzyko związane z rozwojem oraz pozostają jednym z głównych wyzwań sektora. Dotyczy to zwłaszcza deweloperów oraz firm wykonawczych. Osiąganie podobnych stóp zwrotu jak w przeszłości wiąże się z przyjmowaniem wyższego poziomu ryzyka, stąd wielu inwestorów przyjmuje strategię develop-to-core jako sposób osiągania zysków. Strategia ta jest cechą charakterystyczną rynku europejskiego w ciągu kilku ostatnich lat i polega na uwzględnieniu projektów deweloperskich, które po realizacji są wprowadzane do budowanego przez inwestora portfela. Jest to alternatywa dla inwestorów na dostosowanie posiadanego portfela do rosnących oczekiwań cenowych obecnych właścicieli aktywów dostępnych do sprzedaży na rynku.
Dla części inwestorów alternatywne segmenty rynku nieruchomości stały się obszarem głównej uwagi. Badania i wywiady wskazują, że mniej cykliczne dochody z takich segmentów, jak mieszkania studenckie, opieka zdrowotna oraz mieszkania dla osób starszych czy obiekty logistyczne będą wysoce pożądanymi klasami aktywów w 2020 roku.
Wyzwaniem dla inwestorów w Europie pozostają również krajowe cele w zakresie redukcji emisji, narzucone w ramach porozumienia paryskiego. W ich opinii uczynienie ich aktywów „odpornymi na Paryż” jest ważniejsze od krótkoterminowych problemów politycznych i gospodarczych.
W branży rośnie liczba projektów, które dotyczą lub umożliwiają zmianę funkcji w trakcie „życia” budynku. Sektor spodziewa się, że trend się nasili. Zmiana przeznaczenia aktywów jest po prostu opłacalna i stanowi coraz częściej poszukiwaną opcję dla wielu inwestorów.
Kinga Barchoń
partner w PwC, lider zespołu usług doradczych dla sektora nieruchomości
Krzysztof Sakierski
dyrektor w zespole usług doradczych dla sektora nieruchomości
Fot. arch. PwC
