TROUBLE IN PARADISE, CZYLI PRZYSZŁOŚĆ ŚWIATA ZALEŻY OD WSI

Mogłaby być rajem na ziemi, wymarzonym miejscem do życia, ale jest marginalizowana, wykluczona, izolowana. W architekturze wieś to niewygodny, „inny” obszar, nierozumiany i niezbadany. Tymczasem kolektyw PROLOG +1 stawia wieś w centrum uwagi wystawy Trouble in Paradise i tam chce szukać rozwiązań i możliwości w kontekście globalnych problemów. Autorzy projektu pokażą, że w czasach narastających lokalnych i światowych kryzysów obszary wiejskie są istotnym elementem budowania zrównoważonych środowisk ludzkich. Wystawa w Pawilonie Polskim podczas 17 Międzynarodowej Wystawy Architektury w Wenecji, zorganizowana przez Zachętę — Narodową Galerię Sztuki, zostanie otwarta 23 maja.

 Nad Australią wciąż unosi się dym płonących lasów. Nad Polską i innymi krajami już zbiera się widmo kłopotów niesionych przez kryzys klimatyczny. Na problemy ekologiczne, społeczne i polityczne, gospodarcze czy mieszkaniowe architekci zwykli patrzeć z perspektywy miasta, którego mechanizmy rozumieją, potrafią opisać i przeanalizować. Tymczasem PROLOG +1 wpisuje się w nurt zapoczątkowany w ostatnich latach, w którym architekci i badacze skupiają się na „wszystkim, co nie jest miastem”. Podobnie jak laureat nagrody Pritzkera Rem Koolhaas czy brytyjski kurator Adam Sutherland twórcy wystawy w Pawilonie Polskim proponują, by szukać rozwiązań globalnych problemów w nowych sposobach organizacji obszarów wiejskich oraz badaniu rządzących nimi sił i procesów, nierozpoznanych dotąd przez architektów. Są przekonani, że przyszłość świata zależy od wsi, a miasta nie mogą bez niej istnieć.

W ramach wystawy PROLOG +1 traktuje wieś jako niezależny obszar badań. Postrzega ją jako produkt zaplanowanych społecznych, przestrzennych i politycznych eksperymentów państwa. Studium przypadku Polski — kraju, w którym 93 procent powierzchni stanowią obszary wiejskie — staje się instrumentem do zrozumienia specyfiki postsocjalistycznej Europy i umożliwia wskazanie problemów w skali globalnej. Metodą przyjętą dla zrozumienia tego, czym jest wieś, jest analiza jej terytorium, osady i domu — trzech obszarów, na których skupili zainteresowanie autorzy wystawy. Współdzielenie dóbr, własność gruntów, planowanie przestrzenne oraz sposoby pracy i wspólnego życia są uniwersalne niezależnie od miejsca. Krajobraz wiejski poddany jest siłom kapitału, zmniejsza się liczba mieszkańców pracujących na roli, a rośnie odsetek osadników z miast. Brakuje wizji pracy na wsi i pomysłów na zamieszkanie w otoczeniu, w którym siły gospodarcze tworzą nowy krajobraz. Ideą projektu jest dialog i skonfrontowanie doświadczeń, teorii, edukacji i praktyki z wielu miejsc, co pozwoli spojrzeć na wieś świeżym okiem. Dlatego PROLOG +1 zaprosił do współpracy grono architektów z Europy, które wniesie do wystawy wielopłaszczyznowe spojrzenie na wieś przez pryzmat terytorium, osady i domu.

Hasłem przewodnim 17 Międzynarodowej Wystawy Architektury jest pytanie „Jak będziemy żyli razem”, postawione przez Hashima Sarkisa, kuratora generalnego biennale. Profesor i dziekan School of Architecture and Planning w Massachusetts Institute of Technology apeluje: „W obliczu zaostrzających się podziałów politycznych i rosnących nierówności ekonomicznych wzywamy architektów do wyobrażenia sobie przestrzeni, w których możemy żyć razem: razem jako istoty ludzkie […], razem jako planeta stojąca w obliczu kryzysów wymagających globalnych środków zaradczych”.  PROLOG +1 odpowiedzi szuka poza miastem, proponując próbę definicji alternatywnych sposobów pracy i zamieszkania oraz szukając dóbr wspólnych — tego z czego możemy korzystać razem bez narzuconych ograniczeń.

Pawilon Polski na 17 Międzynarodowej Wystawie Architektury — La Biennale di Venezia
Wenecja, 23 maja–29 listopada 2020

Trouble in Paradise

PROLOG +1 (Mirabela Jurczenko, Bartosz Kowal, Wojciech Mazan, Bartłomiej Poteralski, Rafał Śliwa i Robert Witczak)

komisarz Pawilonu Polskiego: Hanna Wróblewska
zastępca komisarza: Ewa Mielczarek

organizator: Zachęta — Narodowa Galeria Sztuki

Udział Polski w 17 Międzynarodowej Wystawie Architektury w Wenecji finansuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej

dni prasowe w Wenecji: 21–22 maja

Nota biograficzna:

PROLOG powstał w 2017 roku jako kolektyw osób mieszkających w Europie (Rotterdam NL, Chur CH, Londyn GB, Graz AT, Wrocław PL). PROLOG tworzy architekturę, działa w przestrzeni wirtualnej.

PROLOG +1 to Mirabela Jurczenko, Bartosz Kowal, Wojciech Mazan, Bartłomiej Poteralski, Rafał Śliwa plus Robert Witczak.

Mirabela Jurczenko, współtworzy PROLOG od 2015 roku. Studiowała na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej i Universidade do Minho (Portugalia). Obecnie mieszka i pracuje w Rotterdamie. Współpracowała przy projektach badawczych na Technische Universität Berlin i Technische Universität München.

Bartosz Kowal, współtworzy PROLOG od 2015 roku. Pracował jako architekt w Szwajcarii, Niemczech i w Polsce. Członek SIA. Ukończył studia magisterskie na Uniwersytecie w Liechtensteinie. Wcześniej studiował w Monachium, Stambule i we Wrocławiu.

Wojciech Mazan, współtworzy PROLOG od 2015 roku, obecnie studiuje w ramach programu Projective Cities na Architectural Association School of Architecture w Londynie. Studiował na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej i Rotterdam Academy of Architecture and Urban Design. Pracował jako badacz w Royal College of Art w Londynie i realizował konkursy w biurach architektonicznych w Madrycie, Rotterdamie, Mexico City i Grazu.

Bartłomiej Poteralski, współtworzy PROLOG od 2015 roku. Studiował na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej, doświadczenie zdobywał w pracowniach w Polsce, Hiszpanii i Austrii. W ramach pracy w Atelier Thomas Pucher pracował przy projektach siedziby Sinfonii Varsovii w Warszawie i Universitätsbibliothek w Grazu.

Rafał Śliwa, współtworzy PROLOG od 2015 roku. Studiował architekturę na portugalskich uczelniach Universidade do Minho w Guimarães, Universidade de Coimbra oraz Universidade do Porto. Obecnie realizuje pracę magisterską na Politechnice Wrocławskiej i współpracuje przy koncepcjach konkursowych
w biurze ANALOG.

Robert Witczak studiował na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej. Niedawno ukończył studia magisterskie na Technische Universiteit w Delft. W pracy dyplomowej podejmował problemy przestrzenne suburbanizacji w Polsce. Laureat licznych konkursów architektonicznych. Doświadczenie zawodowe zdobywa przy koncepcjach konkursowych w biurach architektonicznych w kraju
i zagranicą.

Zdjęcie:

Prolog +1 (autorzy wystawy Trouble in Paradise w Pawilonie Polskim na Biennale Architektury 2020). Od lewej: Rafał Śliwa, Robert Witczak, Bartosz Kowal, Wojciech Mazan, Mirabela Jurczenko, Bartłomiej Poteralski, 2020. Fot. Paweł Starzec.