PRZYSZŁOŚĆ NALEŻY DO PREFABRYKATÓW

Prefabrykacja wciąż bywa kojarzona z minioną epoką, ale świadomość jej zalet powoli wzrasta. Czy Polska podąży tropem Szwecji, gdzie ta technologia od lat święci triumfy? Współpraca Cemex Polska i SCANBET pokazuje, że prefabrykaty powstające na bazie cementów o obniżonej emisji CO₂ mogą być przyszłością naszego budownictwa.

Wartość rynku ciężkiej prefabrykacji betonowej wyniosła w 2021 r. 3,5 mld złotych, a w 2025 r. ma osiągnąć już 5 mld złotych1. Popularność prefabrykacji w Polsce rośnie, ale w porównaniu z rynkiem niemieckim czy rynkami skandynawskimi udział tego sektora w gospodarce krajowej jest wciąż relatywnie niewielki.

Czas obalić mity, edukować i zmienić opinie
Jedną z przyczyn ww. stanu rzeczy może być stereotypowe postrzeganie prefabrykacji. Wraz z nadejściem lat 90. nastąpił odwrót od tej technologii, kojarzącej się z blokami z wielkiej płyty, a tym samym z brakiem standardów i wątpliwą jakością wykonania. Mimo że te problemy, znane z czasów PRL-u, już dawno przestały być aktualne, krzywdzące przekonanie o prefabrykacji nie zniknęło.

Cemex Polska od kilku lat stara się walczyć z tymi opiniami, pokazując oblicze dzisiejszej prefabrykacji betonowej. Oparta na nowoczesnych rozwiązaniach i dokładności wykonania prefabrykacja betonowa staje się kierunkiem rozwoju budownictwa w Polsce i na świecie. Dzięki wysokiemu reżimowi technologicznemu, sprawdzonej jakości i estetyce produkowanych elementów betonowych umożliwia swobodę kształtowania budynków, nie pozbawiając ich indywidualnego stylu.

– Obecnie prefabrykacja opiera się na innowacyjnych technologiach i elementach najwyższej jakości. Proces produkcyjny jest w pełni zautomatyzowany, a poszczególne części są wykonywane z dużą precyzją. Z kolei producenci oferują już nie tylko pojedyncze elementy, ale całe systemy budowlane – wyjaśnia Bartłomiej Wyrostkiewicz, Dyrektor Sprzedaży w Cemex Polska.

Prefabrykaty? Dobre dla portfela i środowiska
Lista zalet prefabrykacji jest bardzo długa. Jedną z nich stanowi skrócenie czasu budowy w porównaniu z tradycyjnymi metodami. Skąd taki efekt? Po pierwsze, elementy produkowane są w halach produkcyjnych, co pozwala uniezależnić się od warunków pogodowych oraz zmniejszyć ilość wytwarzanych na budowie odpadów. Po drugie, taki sposób produkcji sprawia, że można równocześnie wytwarzać komponenty konstrukcyjne i prowadzić prace przygotowawcze na budowie.

Z punktu widzenia inwestora pozytywnym skutkiem skrócenia czasu budowy są generowane w ten sposób oszczędności, co jest szczególnie istotne w warunkach rosnących kosztów inwestycji. Niższe koszty są także wynikiem mniejszej liczby pracowników potrzebnych na placu budowy, co dodatkowo zmniejsza ryzyko wypadków.

Wybór prefabrykacji ma także pozytywny wpływ na jakość projektu. Elementy prefabrykowane, w tym ściany z wbudowaną instalacją elektryczną, gotową elewacją i wbudowaną stolarką okienną, są bowiem wytwarzane w kontrolowanych warunkach fabrycznych, pod ścisłą kontrolą jakości procesu produkcyjnego.

Wspominając o zaletach prefabrykacji, nie sposób pominąć jej korzystnych właściwości z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju. Prefabrykacja może przyczynić się do zmniejszenia wpływu budownictwa na środowisko poprzez redukcję odpadów budowlanych, zoptymalizowanie zużycia materiałów oraz zmniejszenie emisji CO₂ związanej z transportem materiałów.

Ślad węglowy

Producenci prefabrykatów coraz częściej poszukują rozwiązań o obniżonym śladzie węglowym. Jednym z takim przykładów jest firma SCANBET, która produkuje prefabrykaty betonowe od ponad 27 lat i do niedawna korzystała w swoich projektach wyłącznie z cementu CEM I 52,5 R. Obecnie jednak firma stosuje produkowany przez Cemex Polska cement CEM II/A-LL 42,5 R. Jest to cement o obniżonej emisji CO2 w porównaniu z cementami z grupy CEM I. Zmiana cementu z grupy CEM I na CEM II może zmniejszyć roczną emisję CO2 nawet do 500 ton. Dla przykładu taką ilość CO2 jest w stanie pochłonąć w ciągu roku 20 ha lasu.

Na zaawansowanym etapie są testy z wykorzystaniem cementu CEM II/B-S 52,5 R, który ma duże szanse na zastąpienie obu powyższych cementów. Zmiany te sprawiają, że prefabrykaty wytwarzane przez SCANBET w mniejszym stopniu oddziałują na środowisko, a do tego aspektu dużą wagę przywiązują inwestorzy zagraniczni i coraz częściej również polscy.

Cemex dysponuje całą gamą cementów o obniżonej emisji CO2 pod marką Vertua®. Ich wykorzystanie w produkcji prefabrykatów umożliwia znaczącą redukcję śladu węglowego inwestycji. Wspomniane właściwości produktów cementowych zostały potwierdzone przez niezależną, renomowaną instytucję badawczą – Instytut Techniki Budowlanej. W efekcie wszystkie wspomniane cementy pomyślnie przeszły proces certyfikacji, uzyskując Deklaracje Środowiskowe III typu (EPD).

Przykład idzie z… Uppsali
Do grona krajów, w których na ślad węglowy zwraca się szczególną uwagę, zaliczają się państwa skandynawskie – w tym Szwecja, gdzie SCANBET zrealizował z sukcesem projekt Kapellgärdet 5.

W szwedzkiej Uppsali z prefabrykatów wyprodukowanych w SCANBET Chociwel powstał pięciopiętrowy budynek wielorodzinny z 35 mieszkaniami, garażem i przedszkolem. Wybór inwestora padł na konstrukcję prefabrykowaną m.in. z tego względu, że zapewniała ona uzyskanie dodatkowej powierzchni użytkowej na wąskiej działce (+5% PUM), a tym samym czyniła inwestycję bardziej opłacalną.

We współpracy z zespołem doradztwa technicznego Cemex Polska firma SCANBET opracowała skład mieszanki betonowej spełniający wymogi projektu, który miał być realizowany w Uppsali. Na tej podstawie SCANBET wyprodukował ściany warstwowe z wbudowaną stolarką okienną, ściany masywne, balkony, belki, słupy i podesty.

Firma wykonała fasadę budynku, odlewając warstwę elewacyjną ścian warstwowych na matrycy, według projektu inwestora.

– Na poszczególnych elementach elewacji widoczny jest wzór szachownicy oraz poziome listwy, co nadaje budynkowi unikatową tożsamość, zapewniając jednocześnie wizualne bogactwo, które nie jest powszechnie kojarzone z prefabrykowanymi betonowymi fasadami – mówi Konrad Kosiński, Lider Projektu firmy SCANBET.

Projekt Kapellgärdet 5 został doceniony w prestiżowym konkursie  Cemex Building Awards, do którego zgłaszane są inwestycje z całego świata. To wyróżnienie udowadnia, że budynki z elementów prefabrykowanych mają wiele do zaoferowania.

– Wysoka jakość poszczególnych elementów, o wiele szybsze prowadzenie prac na placu budowy i mniejsza emisyjność budynku dzięki zastosowaniu cementów Cemex Vertua® – to tylko kilka istotnych zalet takich konstrukcji – mówi Maciej Marcinkiewicz, Dyrektor Generalny firmy SCANBET, www.scanbet.pl. – Dla wielu osób może być również zaskoczeniem, że w takich budynkach widoczne są nietypowe detale wykonawcze i nieoczywiste zestawienia kolorystyczne. W efekcie nawet prosty budynek wielorodzinny wykonany z prefabrykatów potrafi przykuć wzrok – dodaje. Niektóre zalety prefabrykacji są zatem widoczne na pierwszy rzut oka. Inne – jak choćby ograniczenie kosztów inwestycji – stają się oczywiste po przeprowadzeniu prostych kalkulacji. Czy to sprawi, że popularność tej technologii w Polsce wzrośnie i dorówna szwedzkim standardom? Odpowiedź wydaje się oczywista, bo oczywiste są argumenty: wysoka jakość prefabrykatów oraz szybkie tempo budowy, niezależnie od warunków atmosferycznych podczas wykonywania prac budowlanych.

Opracowanie: Cemex Polska

1. Raport „Rynek ciężkiej prefabrykacji betonowej w Polsce 2023–2028”, Spectis.

Rozwój i wdrażanie technologii materiałów budowlanych CEMEX jest częścią globalnego networku ds. badań i rozwoju, na czele z Centrum Badań CEMEX z siedzibą w Szwajcarii. Prawa autorskie dotyczące badań © 2024 / CEMEX Innovation Holding Ltd., Szwajcaria