CZEKOLADOWA ARCHITEKTURA
Muzeum Fabryka Czekolady E.Wedel to nie tylko budynek produkcyjny, ale też, zgodnie z celem inwestora – Lotte Wedel, miejsce rozpoznawalne, które staje się wizytówką marki. Miejsce, w którym spotyka się wspaniała historia ze współczesnością, dawna technologia z nowoczesnymi procesami produkcyjnymi, w którym za smakiem podąży wspomnienie z dzieciństwa, za zapachem skojarzenie, a zabawa płynnie zamieni się w naukę. Miejsce, w którym każdy miłośnik czekolady znajdzie to, co w niej kocha najbardziej.
Podczas procesu projektowego postawiliśmy sobie za cel usystematyzowanie wszystkich powyższych elementów w funkcjonalną strukturę przestrzenną oraz zamknięcie jej w prostej formie. Inspiracją stało się pudełko czekoladek. Proste, szlachetne, pozbawione nadmiernego detalu i ornamentyki, a jednocześnie intrygujące, wzbudzające ciekawość, kryjące tajemnicę. Pudełko, które dopiero po odkryciu wieka uwalnia bogactwo wnętrza, mieszankę smaków i zapachów.
Pierwotny budynek silosów został zaprojektowany i wykonany na przełomie lat 60. i 70. ubiegłego wieku i był eksploatowany zgodnie z przeznaczeniem do 2008 r. Następnie, w związku ze zmianą technologii, został całkowicie wyłączony z produkcji, co stwarzało możliwość podejmowania swobodnej decyzji inwestorskiej w zakresie jego przeznaczenia na cele związane z produkcją lub od niej niezależne.
Aby zrealizować założenia projektowe, konieczna była częściowa rozbiórka pierwotnego budynku silosów i rozbudowa w celu uzyskania dodatkowej powierzchni ekspozycyjnej oraz produkcyjnej. Celowe było pozostawienie wyłącznie dwóch rzędów istniejącej konstrukcji żelbetowej oraz fragmentów stalowych silosów, które na późniejszym etapie miały stać się elementem ekspozycji.
Zdefiniowanie i uporządkowanie funkcji pozwoliło na wpisanie 4 głównych ścieżek komunikacji wewnętrznej, a zaprojektowana struktura funkcjonalna umożliwia ich bezkolizyjne prowadzenie w przestrzeni całego budynku. Komunikacja opiera się na centralnym core, zaprojektowanym w środku rzutu tak, aby zoptymalizować przestrzeń ekspozycyjną i zapewnić płynny ruch okrężny zwiedzających, poruszających się przez poszczególne piętra ekspozycji oraz produkcji. Centralny core na każdym piętrze ekspozycyjnym obudowany jest szkłem. Piętra produkcyjne również udostępnione są zwiedzającym, ale tylko w ramach wydzielonego szkłem pola w klatce schodowej. Zastosowane rozwiązanie pozwala na zapoznanie się z charakterem pracy i produkcji czekolady przy jednoczesnym zachowaniu wszystkich zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
Podczas pracy nad projektem budynku Muzeum Fabryka Czekolady E.Wedel udało nam się odkryć oryginalną, szarą cegłę, z której została zbudowana pierwotna fabryka. Naturalnym krokiem było zastosowanie tego samego materiału w projektowanym budynku i złożenie tym samym hołdu wymierającej lokalnej sztuce tradycyjnego budownictwa. Cegła stanowi charakterystyczny materiał budowlany warszawskiej Pragi, silnie kojarzony z tą częścią miasta.
Myśląc o projekcie, skupiliśmy się również na marce Lotte Wedel. Różnorodność jej produktów oraz szeroki wachlarz interesujących osobowości tworzących zespół tej firmy były jednym z czynników dalszych rozważań na temat tego, jak powinien wyglądać projektowany budynek. Wedlowskie pralinki, znane w różnych wariacjach kształtów, smaków i kolorów, stały się jedną z głównych inspiracji projektu. Czekolada rozumiana jako materiał została zastąpiona szarą cegłą i ułożona w regularne pola, przypominając tabliczkę czekolady. Transformacja jej geometrycznego podziału stała się matrycą dla „opakowania” budynku, a różne sposoby ułożenia cegieł w poszczególnych polach odzwierciedlają różnorodność wedlowskich produktów.
Fabryka Czekolady jako źródło wiedzy i doświadczenia
Projektując ekspozycje, chcieliśmy pokazać, ile pracy kosztuje stworzenie jednej tabliczki czekolady, ile to czasu, ile przebytych kilometrów, a co najważniejsze – że za tym wszystkim stoją ludzie. Człowiek, który poświęca całe swoje życie temu, żebyśmy, idąc do sklepu, mogli bez zastanowienia kupić ulubioną czekoladę. Osoba, która pisze odręcznie na każdym torciku. Tester, który latami upewnia się, czy na pewno każda bombonierka, która ląduje w naszych rękach z okazji urodzin, smakuje tak samo. Sztab ludzi stojących za przyjemnością jedzenia czekolady to nie tylko współcześni, ale przede wszystkim ci, którzy pojawiają się u zarania tej historii. Życie trzech pokoleń rodziny Wedlów toczyło się wokół czekolady. Karol, Emil i Jan byli pasjonatami. Cukiernik, alchemik i społecznik – każdy z nich dbał o to, by czekolada powstawała w najlepszych możliwych warunkach. Przypominamy o tym i próbujemy opowiedzieć tę historię zwiedzającym.
Staramy się popatrzeć na czekoladę w najszerszym możliwym kontekście: od nasion kakaowych aż po projektowanie opakowań. Nie pomijamy żadnego etapu ani nie zaniedbujemy żadnego procesu, za którym stoją doświadczeni i pełni pasji ludzie – to oni są przewodnikami po wystawie.
Fabryka Czekolady jest interaktywnym centrum opowiadającym historię czekolady, a zwłaszcza rodziny Wedlów, która stworzyła to wyjątkowe miejsce – fabrykę, w której znajduje się ekspozycja. Porzucamy typowe eksponaty muzealne i sterylne przestrzenie. Przeciwnie – chcemy, aby dzieci i dorośli dotykali, czuli, testowali. Aby goście mogli aktywnie uczestniczyć w zwiedzaniu i doświadczać go wszystkimi zmysłami. Skorzystaliśmy z nowoczesnych badań naukowych, aby stworzyć miejsce pobudzające wyobraźnię i kształcące w nowoczesny sposób. Stworzyliśmy różne ścieżki, aby każdy gość znalazł to, co interesuje go najbardziej. Przestrzeń wystawy jest otwarta na zmiany, elastyczna, tak aby zaskakiwać widza przy kolejnej wizycie.
Jednym z kluczowych elementów był dla nas walor edukacyjny wystawy. Chcieliśmy uczyć przez zabawę, angażować międzypokoleniowo w doświadczenie poznawcze. Dlatego sięgnęliśmy po badania naukowe na temat przyszłości edukacji. Po pierwsze BNB, czyli mówiąc najprościej: nauka nie tylko mózgiem, lecz całym ciałem. Angażując różne zmysły, dużo lepiej przyswajamy informacje. Nie opieramy się tylko na czytaniu czy słuchaniu. Wprowadzamy ruch, wykorzystując ciało, aby pobudzić zwiedzających, szczególnie tych najmłodszych, tak aby z wizyty u nas wynieśli jak najwięcej. Po drugie DigiLearn, nauka dzięki najnowszym technologiom. Po trzecie – nowy ekosystem. Uczymy się przez całe życie – nigdy nie jest za późno ani za wcześnie, aby przygotować się na nowe inspiracje i doświadczenia. Stworzyliśmy Fabrykę Czekolady jako źródło wiedzy i doświadczenia.
Miejsce, w którym można poznać proces jej produkcji i dowiedzieć się, czyje ręce stworzyły ten niezwykły produkt. Kolejne strefy, na które podzielono budynek, poprowadzą gości przez poszczególne etapy tworzenia czekolady.
Jesteśmy w prawdziwej fabryce, a główną osią trasy, która dyktuje kolejność wydarzeń, charakter przestrzeni i atrakcji, które ją wypełniają, jest proces produkcji czekolady. Przedstawienie tego procesu w atrakcyjny i pozostający długo w pamięci sposób wymaga różnorodnych zabiegów, takich jak przeniesienie fragmentu dżungli do fabryki lub cofnięcie zegara, aby pokazać czas znaczących zmian technologicznych. Fabryka została podzielona na 4 strefy tematyczne, zgodnie z kolejnymi etapami produkcji czekolady. Są to: strefa odkrywcy, strefa alchemika, strefa cukiernika, strefa projektantki. Każda z nich to inny świat, w którym gości nas mistrz strefy. Przewodnik, który króluje w swoim świecie i wie o nim wszystko.
