FOCUS NA BEZPIECZEŃSTWO
Jak ocenić ogólny stan bezpieczeństwa pracy na budowach w Polsce? Jakie działania podejmuje Państwowa Inspekcja Pracy, aby ograniczyć liczbę wypadków w branży budowlanej? I czy obecny system szkoleń BHP oraz nadzoru inwestorskiego w Polsce wymaga zmian, aby lepiej chronić pracowników budowlanych? W ogniu pytań w sierpniowym wydaniu „Buildera”, w którym szczególnie koncentrujemy się na kwestii bezpieczeństwa, tym razem Marcin Stanecki, Główny Inspektor Pracy.
Od wielu lat można zauważyć, że pomimo znacznego postępu technicznego i technologicznego nie następuje istotna poprawa poziomu bezpieczeństwa pracy na budowach. Przyczyny występowania nieprawidłowości wywodzą się nadal niemal z tych samych źródeł. Analizując dane z kontroli przeprowadzonych na przestrzeni ostatnich lat, nietrudno zauważyć, że najwięcej nieprawidłowości występuje w związku z wykonywaniem prac na wysokości, w tym z użytkowaniem rusztowań. Szczególnie niepokojący jest fakt, jak wielu pracowników było w związku z tym bezpośrednio zagrożonych upadkiem z wysokości, który przeważnie kończy się ciężkimi obrażeniami ciała, a nawet śmiercią.
Nasze działania kontrolne na budowach ukierunkowane są głównie na zapewnienie przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz na likwidację bezpośrednich zagrożeń dla życia i zdrowia osób pracujących, które mogłyby skutkować wypadkami przy pracy. Czynności kontrolne podejmowane są przez inspektorów pracy przede wszystkim w następstwie zauważonych nieprawidłowości podczas wykonywania robót budowlanych, szczególnie w zakresie wykonywania pracy lub zastosowania nieadekwatnych zabezpieczeń. Uzupełnieniem kontroli są organizowane przez nas szkolenia oraz udzielane bezpośrednio na placach budowy porady prawno-techniczne, które powinny wpłynąć na zmianę podejścia uczestników procesu budowlanego do zagadnień BHP. Bierzemy udział i organizujemy konferencje, w trakcie których promowane są zasady bezpiecznej pracy w budownictwie. W tych wydarzeniach uczestniczą zarówno pracownicy branży budowlanej, jak i uczniowie oraz studenci kształcący się na kierunkach budowlanych. Przez ostatnie 3 lata realizowaliśmy strategię „Budowa. STOP wypadkom!”, która zdominowała naszą działalność kontrolną i prewencyjną w obszarze BHP. Pomimo rokrocznie ujawnianej dużej liczby uchybień te działania, dzięki ogromnemu zaangażowaniu inspektorów pracy, przyniosły wymierne efekty w postaci zmniejszenia liczby wypadków w tym sektorze. Działania kontrolne w obszarze budownictwa będą nadal kontynuowane
ze względu na występowanie na placach budowy licznych zaniedbań w obszarze bezpieczeństwa pracy.
Wiele prac budowlanych jest realizowanych przez małe podmioty. Mniejsze firmy budowlane ograniczają swoje działania jedynie do przeprowadzania szkoleń z dziedziny bezpieczeństwa i higieny pracy oraz prowadzenia dokumentacji w tym zakresie. Zauważalny jest brak zaangażowania osób wykonujących zadania służby BHP w tych podmiotach w zakresie przeprowadzania kontroli bezpieczeństwa na stanowiskach pracy bezpośrednio na placach budowy. Właściwe wykonywanie zadań przez służby bezpieczeństwa i higieny pracy na budowach, a także znajomość specyfiki zagadnień związanych z technologią realizacji robót ma istotne znaczenie w kontekście poprawy warunków pracy osób pracujących na budowach. Przykładem są duże inwestycje budowlane, na których obecne są wyspecjalizowane służby bezpieczeństwa i higieny pracy ustanowione dla całej budowy. Tam standardy bezpieczeństwa pracy są zwykle zauważalnie wyższe. Ponadto w ocenie Państwowej Inspekcji Pracy niezbędne jest także zwiększenie roli inwestora w oddziaływaniu na bezpieczeństwo i ochronę zdrowia przy projektowaniu, wykonawstwie i nadzorze nad wykonaniem inwestycji budowlanej. To inwestor jest głównym dysponentem środków finansowych w zakresie całej inwestycji, ustala zasady ich wydatkowania, zamawia dokumentację projektową, dokonuje wyboru poszczególnych wykonawców i często zawiera z nimi umowy.
MARCIN STANECKI – radca prawny, absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego oraz Podyplomowego Studium Prawa Europejskiego Uniwersytetu Łódzkiego. Posiada kwalifikacje specjalisty BHP oraz pedagogiczne, jak również blisko 20-letni staż pracy w Państwowej Inspekcji Pracy. Dnia 15 czerwca 2024 r. został powołany przez Marszałka Sejmu Szymona Hołownię na stanowisko Głównego Inspektora Pracy.
