Obiekty BIM odgrywają kluczową rolę w procesie budowlanym. Opracowując biblioteki BIM, producent dostarcza informacje niezbędne do stworzenia kompleksowego modelu budynku. Dlatego producenci, którzy posiadają pliki BIM, stają się znaczącymi graczami na rynku budowlanym. Od czego jednak zacząć swoją przygodę z cyfrowymi replikami produktów i jak stworzyć wysokiej jakości obiekty BIM, z których chętnie będą korzystać profesjonaliści?
BIM (ang. building information modeling) to cyfrowy proces, w którym informacje o każdym elemencie projektu są zapisane w wirtualnym modelu i zarządzane przez zespół projektowy w trakcie całego cyklu życia projektu. Obiekt BIM stanowi natomiast pojedynczy element składowy cyfrowego projektu. Innymi słowy, obiekt BIM to cyfrowa reprezentacja fizycznego produktu zawierająca niezbędne informacje o produkcie, takie jak jego parametry, instrukcje instalacji, certyfikaty ekologiczne czy okres użytkowania. Obiekty BIM można podzielić na dwa rodzaje: obiekty generyczne i specyficzne obiekty producentów. Pierwsze z nich posiadają ogólną geometrię oraz dane dotyczące komponentów i wydajności. Obiekty specyficzne dla producenta zawierają w sobie unikatowe właściwości fizyczne i funkcjonalne produktów oraz istotne dane, jak zużycie energii, koszty operacyjne czy żywotność produktu.
Obiekty ogólne sprawdzają się w początkowej fazie projektowania, w tworzeniu pierwszego zarysu projektu. Należy jednak wziąć pod uwagę, że wraz z postępem projektu często pojawia się nacisk na zastąpienie obiektu generycznego tym dokładniejszym, pochodzącym od producenta, który jest w stanie dostarczyć wszystkie niezbędne dane i parametry. Istotność posiadania bibliotek BIM potwierdza badanie Harvard Business Review z 2020 r., w którym 74 proc. architektów, inżynierów i wykonawców stwierdziło, że na przestrzeni najbliższych trzech lat ścisła współpraca z producentami wyrobów budowlanych stanie się bardzo lub niezwykle istotna dla sukcesu projektu.
Kategorie obiektów BIM
Większość produktów budowlanych można przekształcić w obiekty BIM – od mebli i oświetlenia, przez hydraulikę, elektrykę, aż po elementy konstrukcyjne. Różne produkty mają jednak swoje unikatowe cechy lub zastosowanie w procesie budowlanym. Z tego względu obiekty BIM można podzielić na kilka kategorii: materiały i struktury kompozytowe, obiekty samodzielne, instalacje (MEP), drzwi i okna oraz sprzęt specjalistyczny. Materiały i struktury kompozytowe to produkty oparte na jednej lub kilku warstwach materiałów, często materiałów powierzchniowych w budownictwie. Do tej kategorii można zaliczyć farby, lakiery, wykończenia, wykładziny, szkło, drewno, hydroizolacje, izolacje termiczne, ściany, pokrycia dachowe. Obiekty samodzielne to natomiast m.in. meble, sanitariaty lub kuchnie, dlatego znajdą się tutaj stoły, rury, lustra, blaty, krzesła, zlewy, prysznice, toalety. Kolejną kategorię stanowią instalacje MEP, wymagające specjalistycznej wiedzy do łączenia i instalowania z resztą elementów budowlanych. Kategoria ta obejmuje wentylację mechaniczną, ogrzewanie i chłodzenie, gniazda elektryczne, sterowanie gniazdami i ich instalacje, zawory odwadniające hydrauliczne oraz złącza. Osobną grupę tworzą też drzwi i okna – obejmuje ona zarówno podstawowe drzwi i okna, jak i te bardziej złożone, z zaawansowaną mechaniką. Dlatego znajdą się tutaj drzwi i okna mieszkalne, okna dachowe, drzwi przemysłowe, drzwi szybkobieżne lub drzwi obrotowe. Pozostałe obiekty zaklasyfikowane są jako sprzęt specjalistyczny, ponieważ obejmuje on wszelkie produkty ruchome, które mogą się przekształcać lub zmieniać w ramach systemów. Są to na przykład: schody ruchome, windy, schody, ściany osłonowe, poręcze, rampy i ogrodzenia.
Tworzenie obiektów BIM
Normy i przepisy budowlane w każdym kraju są inne, jednak architekci i projektanci muszą przestrzegać ich podczas projektowania. Pliki BIM powinny zatem odzwierciedlać normy i przepisy obowiązujące w poszczególnych państwach. Dodatkowo różne systemy BIM są wykorzystywane przez odmienne segmenty przemysłu i w różnych fazach procesu budowlanego. W BIMobject obiekty BIM tworzone są dla głównych systemów oprogramowania, takich jak Archicad i Revit, będących jednocześnie najczęściej używanymi formatami na świecie. Czego zatem potrzebuje producent do stworzenia własnych obiektów BIM? Tworząc pliki wraz ze specjalistami z BIMobject, należy zacząć od dostarczenia informacji graficznych, które pozwolą stworzyć obiekt 3D, na podstawie którego powstanie obiekt BIM. BIM wymaga również konkretnych informacji o produkcie, takich jak opis produktu, materiały, kolory, atrybuty techniczne, wymiary, wydajność produktu, wpływ na klimat. Dane te zostaną dodane do obiektu BIM. Do wizualnego opracowania plików potrzebujemy także kart katalogowych produktów, plików referencyjnych 3D lub 2D, materiałów oraz tekstur pliku. Na podstawie wszystkich tych informacji stworzone zostają cyfrowe repliki produktów. Co istotne, najważniejsze w obiekcie BIM są informacje o produkcie, materiałach i teksturach, a nie jego wygląd. Zaprojektowanie każdej śruby lub uwzględnienie wszystkich cech produktu spowoduje, że plik okaże się zbyt duży lub będzie zawierał informacje niepotrzebne projektantom. Dlatego rozpoczynając tworzenie bibliotek BIM, należy przede wszystkim myśleć o tym, czego potrzebuje użytkownik.
Dlaczego producenci powinni zainwestować w obiekty BIM
W erze cyfrowego budownictwa producenci inwestujący w BIM nie są rzadkością. Z roku na rok popyt na cyfrowe projekty rośnie, a co za tym idzie – zapotrzebowanie na pliki BIM. Według ankiety przeprowadzonej przez BIMobject w 2022 r. 68 proc. specjalistów z branży AEC odkrywa nowe produkty cyfrowo. BIM staje się także standardem branży nie tylko wymaganym przez projektantów, ale również przez rządy wybranych państw, które wprowadzają BIM jako obowiązkowy element m.in. przetargów publicznych. Dzięki możliwości wpisania w plik BIM deklaracji środowiskowej produktu (EPD) i informacji o wpływie produktu na środowisko naturalne coraz częściej BIM jest również wykorzystywany w budownictwie zrównoważonym. A co najważniejsze w tej branży – BIM pozwala zaoszczędzić czas i ułatwia współpracę wszystkich osób zaangażowanych w projekt i realizację. Dzięki zawarciu wszystkich informacji w jednym cyfrowym modelu można z łatwością komunikować wprowadzane zmiany, jak i automatycznie przeliczać ilość potrzebnego materiału czy wykrywać błędy oraz kolizje, zanim na placu budowy zostanie wbita w ziemię pierwsza łopata.
Jesteś producentem i nie masz jeszcze plików BIM? W BIMobject zespół BIM konsultantów i content developerów pomaga producentom produktów budowlanych zdefiniować krok po kroku możliwy do wykonania plan digitalizacji ich katalogu produktów na cyfrowe obiekty BIM – od wprowadzenia, przez ustalenie zakresu prac i utworzenie projektu, aż po stworzenie plików i przekazanie ich producentowi.
Odwiedź business.bimobject.com/pl
