JAROSŁAW WIELOPOLSKI – DORADZAMY OD 25 LAT
Chcemy budować, tworzyć i współpracować przy nowych inwestycjach, tak jak robimy to już od 25 lat.
Z Jarosławem Wielopolskim, Prezesem Multiconsult Polska rozmawiał Grzegorz Przepiórka.
Grzegorz Przepiórka: Firma Multiconsult jest pionierem konsultingu inżynierskiego w Polsce. Czym właściwie jest konsulting inżynierski?
Jarosław Wielopolski: W najprostszy sposób możemy określić konsulting inżynierski jako „świadczenie usług doradczych przez inżynierów w obszarze ich kompetencji, czyli dotyczących głównie techniki i organizacji”. Ze względu na usługowy charakter działalności bardzo ważna, a nawet zasadnicza jest relacja konsultant – klient. Jako inżynierowie konsultanci na życzenie zamawiającego dostarczamy oczekiwane przez niego produkty, stanowiące wytwór myśli, wiedzy i doświadczenia. W praktyce przybiera to różne formy – od projektów poprzez doradztwo techniczne i środowiskowe do usług w zakresie nadzorów technicznych. Nasze doradztwo można porównać trochę do doradztwa prawnego czy ekonomicznego, ale w aspektach bardziej technicznych. W Multiconsult mamy wiedzę zdobytą w kilkuset projektach budowlanych i lubimy się nią dzielić. Rozmawiamy z partnerami zamawiającymi nasze usługi o tym, że lepiej koncentrować się na wykonaniu zadania, a nie na zaostrzaniu umów z firmami wykonawczymi. Nie boimy się brać pełnej odpowiedzialności i chętnie zdejmujemy z ramion inwestora ciężar decyzji. Chcemy budować, tworzyć i współpracować przy nowych inwestycjach, tak jak robimy to już od 25 lat, wprowadzając na rynek chociażby wiedzę z zakresu zarządzania kontraktami według standardów FIDIC.
G.P.: Jaki dokładnie zakres usług obejmuje konsulting w przypadku firmy Multiconsult Polska?
J.W.: Multiconsult, jeszcze pod szyldem brytyjskiej firmy Atkins, wprowadził w praktyce na rynek zupełnie nowy podmiot w procesie inwestycyjnym, a mianowicie niezależnego inżyniera kontraktu. Funkcja ta nie była w Polsce znana, a miała zapewnić prawidłowe prowadzenie budowy i rozstrzyganie sporów pomiędzy inwestorem i wykonawcą.
Zaczęliśmy na początku lat 90. XX w., będąc zaangażowani w budowę: pierwszej po zmianie ustroju Polski autostrady A4 na odcinku łączącym Wrocław z Nogawczycami o długości 126 km (zakres: zarządzanie projektem oraz sprawowanie nadzoru wykonawczego nad realizacją pięciu kontraktów budowlanych we współpracy z firmą Scetaroute); oraz 136-kilometrowego fragmentu autostrady A2 z Konina do Nowego Tomyśla przez Poznań (zakres: przegląd projektu oraz nadzór budowlany).
Oprócz roli inżyniera kontraktu od początku działalności bardzo mocno rozwijaliśmy doradztwo przedinwestycyjne, środowiskowe i techniczne. W związku z licznymi programami unijnymi przygotowywaliśmy również wszelkie prace studialne, takie jak: studia wykonalności czy studia techniczno- -środowiskowe. Dominującą częścią naszej działalności jest projektowanie budowlane.
G.P.: Jakim potencjałem do świadczenia tego rodzaju usług dysponuje firma?
J.W.: Firma doradztwa inżynierskiego, mimo iż zabrzmi to jak truizm, to wyłącznie ludzie – w naszym przypadku inżynierowie i konsultanci. Jest nas już sporo ponad 200 osób. Jak wspomniałem, jesteśmy obecni na polskim rynku już od ponad 25 lat. Korzystaliśmy z know-how i transferu wiedzy najpierw z najbardziej rozwiniętego pod względem organizacji rynku brytyjskiego. Od 2014 roku, jako część Multiconsult Group, czerpiemy również nauki od naszego skandynawskiego właściciela. Dodatkowo nakładamy na nie nasze doświadczenie na rodzimym rynku. Do tej pory mieliśmy możliwość uczestniczenia w realizacji inwestycji o wielomiliardowych budżetach, które przyniosły nam ponad ćwierć miliarda złotych przychodu. Takich budów nie mogą prowadzić amatorzy. W takich miejscach mogą się sprawdzić wyłącznie profesjonaliści. Jesteśmy znani na rynku z tego, że zatrudniamy fachowców o wysokim poziomie etycznym i zawodowym. Nasze główne kompetencje to wszelkie inwestycje infrastruktury transportowej. Mam tu na myśli zarówno projekty kolejowe, jak i drogowe. Do tego dochodzi ogromne doświadczenie w sferze wsparcia środowiskowego, projektów wodnych, budów przemysłowych, kubaturowych czy w obszarze ropy i gazu.
G.P.: Na których sektorach Multiconsult Polska koncentruje się najbardziej?
J.W.: Sektory, w których czujemy się najlepiej, to nadzory i sprawowanie funkcji niezależnego inżyniera przy budowie dróg, w tym autostrad i dróg ekspresowych. Nadzór to jednak ostatni element procesu, najpierw potrzeba projektu i tu dysponujemy silnymi zespołami projektantów drogowych, mostowych, sanitarnych i elektrycznych. Projektujemy zarówno na rynek polski, jak i skandynawski, dla naszej spółki matki. Mamy bardzo mocny zespół kolejowy, którym własnymi siłami jesteśmy w stanie obsłużyć każdą branżę, a jak wiadomo, jest ich sporo. Mamy oczywiście torowców, srk, elektrykę na każdym poziomie specjalizacji, telekomunikację i branże związane z drogami. Dysponujemy jednym z większych zespołów środowiskowych, będącym w stanie rozwiązać każdy problem dotyczący przeszkód w środowisku naturalnym. Mamy doświadczenie w zarządzaniu największymi budowami przemysłowymi, podczas których potrzebne są zespoły inżyniera liczące kilkadziesiąt osób. Jesteśmy w zasadzie w stanie objąć swoim doradztwem każdą dziedzinę inżynierii związanej z budownictwem.
G.P.: Które z realizacji, w jakich firma brała udział, są jej wizytówką? W jakie projekty Multiconsult Polska jest zaangażowany obecnie?
J.W.: Dumni jesteśmy z pierwszego odcinka autostrady A4, pierwszej koncesyjnej budowy autostrady A2, autostrady A1, obwodnicy Bielska- -Białej, budowy strategicznego dla państwa terminala LNG w Świnoujściu, rozbudowy terminala DCT w Gdańsku, projektów kolejowych, takich jak studium Kraków Zakopane czy stacji Rzeszów i zawieszony do czasu uzyskania decyzji środowiskowej projekt obwodnicy Trójmiasta.
G.P.: W Polsce zarządzana przez Pana firma działa od 25 lat. Jak przebiegał jej rozwój?
J.W.: Multiconsult jest w tej chwili jedną z wiodących firm konsultingowo- inżynieryjnych na rynku norweskim i skandynawskim. Firma posiada ponad 100 lat doświadczenia i oferuje usługi między innymi w zakresie planowania oraz projektowania, inżynierii, zarządzania projektami, doradztwa środowiskowego i społecznego, doradztwa technicznego i strategicznego oraz nadzoru i realizacji projektów.
Zespół Multiconsult Polska, czyli polskiej spółki firmy Multiconsult (do 15 września 2014 roku jako WS Atkins – Polska), istnieje od 1992 roku. Zaczynaliśmy, jak już wspomniałem, od kontraktów FIDIC- -owskich, narzucanych przez międzynarodowe instytucje finansowe w celu dopilnowania właściwego prowadzenia inwestycji strukturalnych o dużych wartościach. W Polsce był oczywiście znany model nadzoru inwestycyjnego, ale nie obejmował on aspektów organizacyjnych, zarządczych czy rozstrzygania sporów. Potem, widząc rosnące potrzeby w zakresie ochrony środowiska, utworzyliśmy silny zespół doradztwa środowiskowo-przemysłowego. Czasy prywatyzacji mienia zmuszały obie strony transakcji do przeprowadzania wnikliwych badań technicznych w zakresie środowiskowym i technologicznym, jak również oceny rzeczywistej wartości majątku trwałego. Wraz z kapitałem zachodnim pojawiła się konieczność doradztwa inwestycyjnego oraz projektowania. W tym zakresie przez wiele lat byliśmy głównym partnerem firmy Tesco. Doświadczenie w zarządzaniu dużymi kontraktami drogowymi mogliśmy wykorzystać w przemyśle, m.in. w tak kluczowym przedsięwzięciu, jak terminal LNG. Rozwijaliśmy również projekty kolejowe w oparciu o doświadczenia firmy matki i pozyskanych z rynku specjalistów.
W 2014 r. firma WS Atkins Polska została przejęta przez norweską, obecnie giełdową, firmę Multiconsult ASA. Oprócz rozwoju wymienionych powyżej branż naszym zadaniem było stworzenie zaplecza projektowego dla projektów infrastrukturalnych w Skandynawii. Mamy zespół projektantów przygotowanych do wsparcia projektów drogowych, kolejowych czy sanitarnych w Norwegii. Myślimy też o rozwoju w pozostałych krajach, gdzie firma matka ma swoje oddziały.
G.P.: Z okazji jubileuszu Multiconsult Polska przygotował raport „25 lat budowy autostrad w Polsce”. Jakie są najważniejsze wnioski, które płyną z tego opracowania?
J.W.: Od początku naszej działalności związani jesteśmy z projektami drogowymi, z tego względu uznaliśmy, że raport będzie dobrą formą podzielenia się wnioskami z ćwierćwiecza realizacji inwestycji autostradowych w Polsce. Rzecz jasna nie był to łatwy okres, ale podsumowanie, jeśliby patrzeć choćby na skalę i kilometry wybudowanych dróg, wypada dla nas (kraju) korzystnie. Poważnym impulsem było przystąpienie do UE. Od tego momentu wybudowanych zostało w Polsce 1500 km autostrad, co sytuuje nas w czołówce regionu. Unijne dofinasowanie było nie tylko potężnym zastrzykiem finansowym, ale i organizacyjnym. Wymogło na stronie polskiej konieczność planowania długoterminowego i systemowego podejścia do zagadnienia. Warto jednak pamiętać, że choć Unia w latach 2007–2013 na budowę nowych dróg ekspresowych i autostrad przeznaczyła ponad 44 mld zł, co stanowi 62% wartości wszystkich dofinansowywanych projektów, to niektóre odcinki były budowane w systemie koncesyjnym. W kontekście organizacyjno-finansowym trzeba podkreślić, że odejście od zarządzania budową w zgodzie ze standardami FIDIC było niekorzystne. Mogę zaryzykować tezę, że uwzględnienie tych standardów by się nam opłaciło. I wreszcie wskazać trzeba, że procedury administracyjne generują dodatkowe koszty.
G.P.: Czy konsulting inżynierski cieszy się w Polsce dużą popularnością?
J.W.: I tak, i nie. Takie podmioty, jak GDDKiA czy PLK, w pełni rozumieją konieczność zatrudniania wysoko kwalifikowanych doradców inżynierskich. Nie wyobrażają sobie pracy bez dużych firm projektowych, nadzorowych czy doradczych. Mniejsze inwestycje, ale wcale nie małe, mam wrażenie, że jeszcze nie w pełni odkryły istnienie takiego podmiotu. Oczywiście wiedzą, że nie dadzą sobie sami rady z projektowaniem, ale już nadzór czy doradztwo środowiskowe wydaje im się wyłącznie formalnym wymogiem ze strony państwa. Częstokroć widzę duże kilkudziesięciomilionowe budowy zarządzane przez amatorów wynajmujących kilku inżynierów do podpisania protokołów odbioru. Myślę, że nie zdają sobie do końca sprawy z powagi zagadnień, z potencjalnych zagrożeń, ani nie wiedzą, że trzeba korzystać z profesjonalistów. To tak jakby leczyć poważne schorzenia u lokalnego cyrulika. Myślę, że wciąż jest jeszcze mała świadomość korzyści płynących z konsultingu inżynierskiego.
G.P.: Mamy obecnie do czynienia z dobrą koniunkturą. Jak firma stara się wykorzystać te warunki rynkowe?
J.W.: Jesteśmy zaangażowani w duże projekty drogowe i kolejowe. Transport i środowisko to nasz core business. Chcemy rozbudowywać nasz potencjał w projektach wodnych, w klasycznym budownictwie kubaturowym czy w całym przemyśle. Zwłaszcza w tym ostatnim jesteśmy znani z doradztwa, a chcielibyśmy uświadomić klientom, że możemy dla nich projektować czy prowadzić nadzór, a nawet występować w roli inwestora zastępczego. Nasz profesjonalizm może pomóc zoptymalizować ich procesy nawet w zakresie wyboru wykonawcy.
G.P.: Co obejmują plany dalszego rozwoju firmy na polskim rynku? Mam na myśli również perspektywę po 2020 roku.
J.W.: Planowanie strategiczne obejmuje u nas perspektywę do 2020. To wiąże się z konkretnymi celami i środkami, których zamierzamy użyć. Po 2020 mam nadzieję, że świat się nie skończy, a my będziemy mieli możliwość dalej się rozwijać.
Przede wszystkim myślę, że będzie to czas częściowej konsolidacji. Nasz rynek jest już rozwinięty, zatem musimy uświadamiać klientów, jakie korzyści płyną z powierzania trudnych zadań konsultantom, takim jak w Multiconsult. Chcemy intensywniej wejść na rynek prywatnych inwestorów, nie tylko publicznych. Musimy zmierzyć się z ewolucją w projektowaniu czy utrzymaniu, czyli wprowadzeniem powszechnych standardów BIM (Building Information Modeling). Ponadto powinniśmy rozwijać Project Management, który jest kluczem do sukcesu zarówno w dowożeniu projektów na czas, jak i zgodnie z zaplanowanym budżetem oraz jakością. Musimy także zastanowić się, jak wpłynie na nas rewolucja w użyciu drukarek 3D, robotyzacja czy coraz trudniejsze warunki budowania. Multiconsult Polska jest zaangażowany w największe projekty infrastrukturalne z zakresu budownictwa lądowego i wodnego, infrastruktury kolejowej, autostrad, przemysłu i ochrony środowiska realizowane w Polsce.
G.P.: Dziękuję za rozmowę.
