EFEKTYWNA REWITALIZACJA
W aktualnym Programie Rewitalizacji Obszarów Miejskich obowiązującym do 2020 roku zaplanowano do realizacji w Bielsku-Białej łącznie 65 projektów, które są odpowiedzią na rozpoznane w obszarze rewitalizacji zjawiska kryzysowe.
Władze samorządowe Bielska-Białej już w 2004 roku wyznaczyły sobie trzy równoważne cele procesu rewitalizacji i od tego czasu konsekwentnie je realizują. Chodzi o rozwój infrastrukturalno-przestrzenny z zachowaniem dziedzictwa kulturowego, aktywizację gospodarczą rewitalizowanych obszarów oraz zapobieganie problemom społecznym i patologiom na obszarach objętych rewitalizacją.
Efekty rewitalizacji
Opracowany przed czternastoma laty Program Rewitalizacji Obszarów Miejskich w Bielsku-Białej obejmował początkowo swym zasięgiem najbardziej zdegradowane części śródmieścia. Okazało się, że odpowiednio zdiagnozowana i zaplanowana realizacja kompleksowych działań przyjętych przez władze miasta przyniosła w ciągu kilku lat wymierne efekty, zwłaszcza w kontekście przywrócenia do dawnej świetności i ożywienia bielskiej Starówki. Obecnie Starówka – do niedawna będąca miejscem omijanym przez bielszczan i turystów – jest strefą intensywnej działalności społeczno-gospodarczej, kulturalnej i turystycznej. Można mówić wręcz o modzie na Starówkę. Stała się ona swoistym centrum towarzyskim, edukacyjnym, rekreacyjnym i biznesowym stolicy Podbeskidzia. Gdyby trzeba było wymienić najważniejsze pozytywne skutki podjętych przez bielski samorząd działań rewitalizacyjnych w centrum miasta, to należałoby wskazać m.in. na wzrost działalności inwestycyjnej i remontowej prywatnych właścicieli nieruchomości, zauważalny spadek liczby pustostanów, poprawę stanu technicznego budynków, poprawę estetyki i funkcjonalności obiektów oraz ich otoczenia, podniesienie walorów przestrzeni publicznej dla mieszkańców i turystów, poprawę układu komunikacyjnego w rewitalizowanym obszarze, rozwój przedsiębiorczości, redukcję zjawisk patologii społecznych, poprawę poziomu bezpieczeństwa i wzrost aktywności mieszkańców rewitalizowanych części miasta.
Kompleksowe i komplementarne działania
W aktualnym Programie Rewitalizacji Obszarów Miejskich obowiązującym do 2020 roku zaplanowano do realizacji łącznie 65 projektów, które są odpowiedzią na rozpoznane w obszarze rewitalizacji zjawiska kryzysowe. Mając doświadczenia z wcześniejszych działań, założono, że jedynie dobrze zaplanowane i powiązane ze sobą lub uzupełniające się projekty są podstawą efektywnej rewitalizacji. Dokument zawierający kompleksowe i komplementarne działania miasta oraz sektora prywatnego udało się stworzyć dzięki współpracy wielu różnych grup interesariuszy. Dzięki zaangażowaniu ekspertów w tworzenie programu i ich fachowym wskazówkom aż połowę zgłoszonych projektów zrealizują podmioty prywatne. Spośród 65 projektów aż 47 dotyczy zapobiegania problemom społecznym i patologiom w rewitalizowanych obszarach. Pozwoli to na wyrównanie szans osób zagrożonych wykluczeniem społecznym i zapobiegnie marginalizacji osób niepełnosprawnych. Działania przewidują m.in. ułatwienie dostępu do specjalistycznej pomocy społecznej rodzinom wielopokoleniowym i wyhamowanie odpływu mieszkańców z rewitalizowanych terenów. A jak konkretnie będą wyglądać działania w tym obszarze? Przede wszystkim stworzone zostanie kompleksowe centrum – inkubator społeczny, który będzie miejscem wspar
cia dla osób wykluczonych społecznie. Inkubator będzie oferował wsparcie w postaci usług asystenckich, rehabilitacyjnych, profilaktycznych, a ponadto doradztwo specjalistyczne i wolontariat. Już teraz trwa remont jednej z kamienic, zlokalizowanej w bezpośrednim sąsiedztwie bielskiej Starówki, gdzie utworzone zostanie Miejskie Centrum Usług Społecznościowych. Będzie to miejsce przeznaczone na reintegrację społeczną i zawodową mieszkańców rewitalizowanych obszarów, a także na animację lokalną oraz dostarczanie usług o charakterze społecznym i wsparcia zawodowego. Planowane jest ponadto zagospodarowanie jednego ze zdegradowanych terenów na utworzenie ośrodka rekreacji i rehabilitacji konnej, co będzie nie tylko ciekawą możliwością spędzenia wolnego czasu dla mieszkańców i turystów, ale przede wszystkim szansą na organizację zajęć hipoterapii dla dzieci niepełnosprawnych. Jedno z zadań przewiduje także utworzenie w śródmieściu klubu osiedlowego, gdzie będą prowadzone działania na rzecz aktywizacji osób starszych. Klub ma być w założeniu jednostką pomagającą samoorganizować się seniorom i integrować ich z dziećmi i młodzieżą.
Pobudzić aktywność.
Poprawić jakość przestrzeni Bielski program zawiera także 17 projektów mających na celu wzrost aktywności zawodowej mieszkańców rewitalizowanych obszarów oraz pobudzenie wśród nich przedsiębiorczości. W tym bloku projektów przewiduje się m.in. rewitalizację zdegradowanych terenów zielonych przyległych do jednej z galerii handlowych i stworzenie w tym miejscu tzw. Miasteczka Innowacji. Będzie to nowoczesna przestrzeń naukowa, przyjazna dla nowych modeli edukacji, otwarta na twórcze, logiczne i samodzielne myślenie. Towarzyszyć jej będzie część sportowo-rekreacyjna. Już teraz trwa natomiast remont Willi Sixta – jednego z najpiękniejszych bielskich obiektów architektonicznych, gdzie od 2019 roku zacznie działać Centrum Animacji mające na celu aktywizowanie mieszkańców rewitalizowanych terenów. W planach jest także modernizacja kamienicy w pobliżu bielskiej katedry z przeznaczeniem na muzeum diecezjalne oraz uruchomienie programu „Twoja firma Twój sukces”, z którego będą mogły korzystać osoby chcące rozpocząć działalność gospodarczą. 35 projektów będzie realizowało cel dotyczący rozwoju infrastrukturalno-przestrzennego. Mają one za zadanie wpłynąć na poprawę warunków mieszkaniowych, poprawę jakości życia mieszkańców, poprawę jakości przestrzeni publicznej, a także na podaż oferty kulturalnej, sportowej i rekreacyjnej w obiektach o dobrym standardzie. Projekty z tego bloku przewidują m.in. budowę placów zabaw, rewitalizację miejskich parków i nadanie im przyjaznego charakteru, remonty kamienic, modernizację Szpitala Pediatrycznego, rozbudowę Bielskiego Centrum Kultury oraz działania mające na celu zahamowanie degradacji budynków i przestrzeni stanowiących obszary poprzemysłowe. Łączny koszt wszystkich projektów zawartych w Programie Rewitalizacji Obszarów Miejskich w Bielsku-Białej na lata 2014–2020 wyniesie ponad 400 mln złotych, z czego ponad połowę projektodawcy planują pokryć z własnych środków, a na pozostałą część uzyskać dofinansowanie z funduszy unijnych, kredytów i pożyczek.
Tomasz Ficoń
Rzecznik Prasowy Urzędu Miasta w Bielsku-Białej
fot. Paweł Sowa
