Varso to zespół trzech budynków realizowanych przez HB Reavis w centrum Warszawy tuż obok Dworca Centralnego – wśród nich 310-metrowy wieżowiec, który po 2020 roku stanie się jednym z charakterystycznych elementów panoramy stolicy. Jak na razie to jedno z najbardziej skomplikowanych przedsięwzięć budowlanych w Europie, często wymagające nieszablonowych rozwiązań. Od lata tego roku śledzenie postępów budowy stało się łatwiejsze, bo zza ogrodzenia widać już pierwsze naziemne elementy budynków.
Varso powstaje na działce o powierzchni 1,8 ha u zbiegu ul. Chmielnej i al. Jana Pawła II. Budowanie w tym miejscu to od początku duże wyzwanie – ruchliwe centrum miasta, tysiące przemieszczających się ludzi oraz kilkaset pociągów przejeżdżających codziennie tunelem średnicowym, zaledwie kilka metrów od fundamentów powstających budynków. Od rozpoczęcia realizacji Varso w grudniu 2016 r. jego budowniczowie wykonali już większą część podziemia – etapu strategicznego z punktu widzenia zabudowy wysokościowej tego typu i o takiej skali. Latem 2018 r. budowa weszła w kolejną fazę – pierwszy z trzech budynków Varso osiągnął poziom „zero”, a dwa pozostałe dołączą do niego we wrześniu i pod koniec roku.
Dotychczasowe wyzwania
Wydobycie ćwierć miliona metrów sześciennych ziemi oraz bezpieczne posadowienie konstrukcji Varso wymagało zastosowania kombinacji kilku metod. Mimo że jako obudowę wykopu zastosowano popularne ściany szczelinowe, trudno w tym przypadku mówić o standardowym działaniu. Ściany szczelinowe Varso, będące jednocześnie zewnętrznymi ścianami podziemnego garażu, zostały zaprojektowane w ostrej granicy działki. Z dwóch stron inwestycja przylega do konstrukcji tunelu kolejowego lub czynnych obiektów przynależnych do Dworca Centralnego, a także do jednej z głównych arterii drogowych Warszawy. Dodatkowo wszystkie trzy budynki realizowane są równocześnie, co ma wpływ na stały deficyt miejsca na zaplecze, place do składowania materiałów, platformy robocze czy drogi transportowe – w szczycie robót ziemnych wywożono stąd niemal 200 ciężarówek urobku dziennie. W przypadku budynków Varso 1 i Varso 2 pod ich przyszłym podium zastosowano stropy rozporowe w dwóch poziomach i wykop realizowany metodą podstropową, wymagającą więcej czasu, natomiast pod częściami wyższymi powstał wykop otwarty, obudowany kotwioną ścianą szczelinową z zastosowaniem rozpór rurowych w narożach, dzięki czemu te wielokondygnacyjne części mogą być wznoszone szybciej. To jednak nie wszystko. Działka pod Varso Tower – najwyższą część kompleksu, mimo że najmniejsza powierzchniowo (ok. 3 tys. mkw.), okazała się najtrudniejsza pod względem towarzyszących jej wyzwań. Realizacja wykopu, ścian szczelinowych i baret musiała zostać w tym przypadku podzielona na dwa etapy. Pierwsza część ściany szczelinowej i baret wykonana została z poziomu terenu. Następnie odkopano istniejące obiekty i dopiero po realizacji przebudowy pomieszczeń oraz infrastruktury obsługującej Dworzec Centralny możliwe było wykonanie pozostałych prac fundamentowych. W ziemi odkryto też sporo „niespodzianek”, będących głównie porzuconymi pozostałościami po budowie dworca w latach 70. ubiegłego stulecia: stopy fundamentowe, pale franki, keson czy nieczynne rurociągi. Ostatecznie w przypadku Varso Tower ściana szczelinowa jest częściowo zakotwiona, a częściowo rozparta za pomocą stropu rozporowego opartego na tymczasowych słupach stalowych utwierdzonych w baretach. Wykop do poziomu posadowienia (20 m poniżej poziomu terenu) wykonano metodą podstropową.
We wrześniu koniec prac fundamentowych
Na budowie Varso trwa obecnie realizacja kolejnych sekcji płyty fundamentowej, której grubość wynosi do 3,6 metra. To jeden z najistotniejszych etapów prac w przypadku budynków wysokościowych. Na poziom skomplikowania konstrukcji płyty fundamentowej Varso Tower składa się wiele czynników. Jej realizacja pochłonie docelowo około 2,5 tysiąca ton zbrojenia i niemal 10 tysięcy m3 betonu, a niektóre jej obszary będą zbrojone nawet dwudziestoma siedmioma warstwami prętów. Z uwagi na wielkość działek i ilość betonu niektóre z nich będą wymagały ciągłego betonowania przez kilkadziesiąt godzin. Wszystkie prace projektowe poprzedzone były analizami i testami pozwalającymi zapewnić wytrzymałość płyty na różnego typu obciążenia (wiatr, drgania) czy wpływ czynników geologicznych. Przy betonowaniu prowadzony jest też stały monitoring temperatury płyty w celu zapewnienia optymalnych warunków pielęgnacji betonu i zapobiegania jej ewentualnym pęknięciom. Cała płyta Varso Tower będzie gotowa w październiku, umożliwiając prowadzenie dalszych prac w garażu. Najwyższa część kompleksu Varso osiągnie poziom „zero” na koniec tego roku. Zgodnie z harmonogramem konstrukcja 53-kondygnacyjnej wieży będzie gotowa w pierwszym kwartale 2020 roku, a konstrukcja niższych budynków w połowie 2019 roku. Konstrukcję nośną stanowić będą żelbetowe układy płytowo-słupowe z monolitycznymi trzonami usztywniającymi.
Varso pnie się w górę
We wrześniu poziom „zero” osiągnie budynek Varso 2. Rosną też kolejne kondygnacje Varso 1, w którym trwają pierwsze prace ogólnobudowlane w czterokondygnacyjnym garażu podziemnym, a wkrótce rozpoczną się prace fasadowe. Z uwagi na planowane przeznaczenie tej części kompleksu na hotel podjęto decyzję o zamówieniu prefabrykowanych łazienek – montaż pierwszych z nich ruszy jesienią. Wykonawca Varso przygotowuje się także do jednego z najbardziej efektownych etapów budowy – prac fasadowych na Varso Tower, które rozpoczną się w połowie 2019 roku. W wieżowcu wykorzystana zostanie tzw. fasada elementowa. System ten umożliwia szybki montaż gotowych segmentów fasady bez użycia tradycyjnych rusztowań. Elementy takie są indywidualnie projektowane i produkowane poza placem budowy. Po przejściu rygorystycznych testów odporności na silny wiatr czy fizyczne uderzenia są transportowane do miejsca docelowego i montowane w budynku. Składają się z aluminiowych profili, które trafiając na budowę, są już wypełnione przeszkleniami, a także wyposażone w niezbędne systemy odwodnienia i uszczelnienia. Sąsiadujące ze sobą elementy są łączone zatrzaskowo wzdłuż krawędzi po obwodzie. W przypadku Varso Tower moduły fasady elementowej pokryją blisko trzy czwarte wieżowca. To właśnie najwyższa jakość materiałów i odpowiednie podziały elewacji sprawią, że elegancka sylwetka Varso Tower stanie się jednym z charakterystycznych symboli współczesnej Warszawy, a sam budynek, pomimo swojej skali, wyróżni się lekkością. W przypadku budynków Varso 1 i Varso 2 zastosowana zostanie tradycyjna metoda realizacji prac fasadowych. Niższe budynki kompleksu będą posiadały elewację kamienną wykonaną z trawertynu w niższej części oraz elewację szklaną na wyższych kondygnacjach. Na przełomie lata i jesieni na budowie Varso zamontowana zostanie docelowa liczba żurawi wieżowych. Wśród dziewięciu dźwigów wyróżnią się dwa z wychylnym ramieniem, spośród których jeden, umożliwiający pracę na wysokości przekraczającej 300 metrów, pozwoli zbudować 80-metrowy maszt. Z każdym kolejnym miesiącem rosnąć też będzie liczba pracowników budowy. W szczycie robót pracować tu będzie ponad 100 inżynierów i około 1200 robotników.
