NOWE ZAGŁĘBIE SPORTU
Rekreacyjny charakter Parku Środula w Sosnowcu zostanie uzupełniony o wielofunkcyjny kompleks sportowy ze stadionem piłkarskim, halą sportową oraz stadionem zimowym. Projekt Zagłębiowskiego Parku Sportowego przygotował wrocławski oddział JSK Architekci.
Sosnowiec powstał dzięki szybkiemu rozwojowi przemysłu ciężkiego. Dzisiaj, po etapie restrukturyzacji przemysłu, w wyniku likwidacji wielu zakładów wydobywczych uległ zmianie profil rozwoju miasta: z górniczo-hutniczego na przemysłowo-handlowy. Potrzeba ochrony terenów zielonych i kreowania obszarów rekreacyjnych w celu podwyższania jakości życia mieszkańców jest procesem, który powinien być realizowany w każdym mocno zurbanizowanym obszarze. W ten trend wpisuje się rozwijany od wielu lat w Sosnowcu Park Środula, którego rekreacyjny charakter zostanie teraz uzupełniony o wielofunkcyjny kompleks sportowy ze stadionem piłkarskim, halą sportową oraz stadionem zimowym. Forma i układ zabudowy Zagłębiowskiego Parku Sportowego jest w dużym stopniu konsekwencją lokalizacji na obszarze mocno zadrzewionym w bezpośrednim sąsiedztwie parku i terenów rekreacyjnych ze stokiem narciarskim. W celu integracji z parkowym charakterem lokalizacji bryły hali sportowej, stadionu zimowego i stadionu piłkarskiego otrzymały łagodne, miękkie formy i zostały w meandryczny sposób rozmieszczone na dostępnym terenie okalającym wzniesienie stoku narciarskiego. Przy rozmieszczeniu obiektów szczególnie istotne dla nas było wytworzenie przestrzeni publicznej, która łączy obiekty sportowe, zapewnia komfortową komunikację pieszą dla kibiców i która będzie miała charakter parkowy, pozostając odizolowana od strefy parkingów i ruchu kołowego. Jednocześnie konieczne było zapewnienie rekomendowanej przez FIFA orientacji stadionu piłkarskiego względem stron świata (delikatne skręcenie osi głównej boiska względem kierunku północ–południe). Na przestrzeni publicznej projektowana jest nawierzchnia z wielkogabarytowych płyt betonowych. Wykorzystano naturalne ukształtowanie terenu do wkomponowania specjalnie zaprojektowanych siedzisk i zieleni ozdobnej. W strefie parkingów natomiast użyto nawierzchni z drobnowymiarowej kostki betonowej, a dla głównej drogi łączącej od strony podjazdu wszystkie 3 obiekty zaprojektowano nawierzchnię asfaltową. Obiekty zostały rozmieszczone w terenie z uwzględnieniem jego zmiennego ukształtowania i w taki sposób, aby zachować cenne okazy istniejących drzew. Dzięki tym wszystkim zabiegom budynki obiektów sportowych pomimo swoich rozmiarów nie dominują nad otoczeniem, lecz wpisują się w parkowy charakter terenu.
Architektura
Zaproponowano spójny charakter zewnętrznej prezencji dla wszystkich obiektów. Motywem przewodnim jest zastosowanie na elewacjach wertykalnych elementów z drewnianym akcentem. Pełnią one rolę zewnętrznych osłon przed nadmiernym nasłonecznieniem i nadają formę kubaturową obiektowi stadionu piłkarskiego, który w dużej mierze jest przecież budowlą otwartą. Tak zwane żyletki rozmieszczono na fasadach budynków w stylu zaplanowanego nieporządku, tak aby skrywały elewację tam, gdzie jest to wskazane, natomiast w mniejszym stopniu w strefach, które powinny być bardziej wyeksponowane w bryle budynku, jak główne wejścia i doświetlenia powierzchni wspólnych. Użycie elementów drewnianych na elewacji ma również wymiar symboliczny i służy zachowaniu parkowego charakteru inwestycji.
Połączenie z miastem
Lokalizacja obszaru opracowania Zagłębiowskiego Parku Sportowego odznacza się dobrym skomunikowaniem zarówno w skali miasta, jak i regionu. Bliskie sąsiedztwo linii tramwajowych oraz bogata sieć drogowa zapewnia dogodny dojazd dla samochodów osobowych oraz komunikacji zbiorowej. W celu równomiernego rozłożenia obciążeń komunikacyjnych dojazd do Zagłębiowskiego Parku Sportowego będzie zapewniony z dwóch kierunków – od ulicy generała Tadeusza Bora-Komorowskiego oraz od ulicy generała Mariusza Zaruskiego. Rozplanowano ponad 600 miejsc parkingowych dla samochodów osobowych oraz dodatkowo parkingi dla autobusów czy służb funkcyjnych.
Dla pieszych
Budynki rozmieszczono na terenie w taki sposób, aby zapewnić do nich swobodny dostęp z każdej strony z oddzielonej od strefy ruchu kołowego przestrzeni publicznej. W obrębie tej przestrzeni publicznej wykształtowane zostały dwa place wejściowe: pomiędzy stadionem piłkarskim i stadionem zimowym oraz pomiędzy stadionem piłkarskim i halą sportową. Od strony tych placów wejściowych zlokalizowano główne wejścia dla kibiców stadionu zimowego i hali sportowej. Dostęp do stadionu piłkarskiego zapewniony jest z każdej strony poprzez równomiernie rozlokowane w ogrodzeniu okalającym stadion kołowroty z elektroniczną kontrolą biletów. Dla kibiców VIP zapewniono oddzielne wejście do kubaturowej części obiektu, tzw. budynku klubowego, zlokalizowanej pod zachodnią trybuną.
Stadion piłkarski
Dla nowego stadionu Zagłębia Sosnowiec przewiduje się prawie 12 tys. zadaszonych miejsc siedzących z możliwą bezkolizyjną oraz bez ingerencji w główną konstrukcję stadionu rozbudową do docelowych 15 tys. miejsc zadaszonych. Rozbudowa trybuny o dodatkowe miejsca przewidywana jest w postaci 4 rzędów w konstrukcji stalowej ustawionych na koronie trybuny żelbetowej. Do momentu rozbudowy ostatni rząd trybuny żelbetowej tworzy obejście o szerokości ok. 4,50 m, tzw. koronę. Miejsca dla widzów podzielone zostały na kategorie jakościowe wyróżniające się lokalizacją i standardem funkcjonalnym. Trybuny stadionu i promenada podzielone są na sektory: • na zachodniej trybunie – trybuna główna (A) – miejsca zwykłe oraz sektor VIP; • na trybunie północnej (B) – sektory dla kibiców gospodarzy, tzw. ULTRA; • na trybunie wschodniej – trybuna naprzeciw głównej (C) – miejsca standardowe; • na trybunie płd.-wsch. (X) w narożniku znajduje się sektor kibiców gości; • na trybunie południowej (D) – sektor familijny.
Okalającą stadion promenadę usytuowaną na poziomie terenu w części południowej, wschodniej i północnej przewidziano jako główną przestrzeń cyrkulacyjną dla kibiców. Przestrzeń ta znajduje się bezpośrednio za okalającym stadion ogrodzeniem, w którym rozmieszczono równomiernie wejścia dla kibiców (kołowroty). Wzdłuż promenady zlokalizowane zostały wejścia na trybunę – womitoria, kioski gastronomiczne, punkty sprzedaży pamiątek, sanitariaty oraz pomieszczenia pomocy lekarskiej. Dla widzów o wyższych wymaganiach jakościowych przewidziano strefę w tzw. budynku klubowym: 10 lóż VIP (sky box) z 12 miejscami w wydzielonej strefie w trzech rzędach przed każdą lożą (łącznie 120 miejsc), Business Club z bezpośrednim wyjściem na trybunę honorową VIP na ok. 500 miejsc. Dla wszystkich gości VIP przewidziano odpowiednie, komfortowe zaplecza sanitarne, jak również pomieszczenie do opieki nad dziećmi. Parter pod trybuną zachodnią wykorzystano na szatnie dla zawodników, sale ćwiczeń, pomieszczenia odnowy, pomieszczenia dla trenerów, sędziów, lekarzy, funkcjonariuszy, muzeum klubowe, centrum prasowe z salą konferencyjną dla 50 osób, studia TV, strefę interview zawodników, wejście dla zawodników i gości VIP. Możemy wyróżnić Wizualizacje arch. JSK Architekcitrzy główne zespoły szatniowe: jeden dla zawodników gospodarzy, z bezpośrednim dostępem do strefy SPA i siłowni, oraz dwa zespoły dla zawodników gości. Ponadto na parterze zlokalizowano restaurację/pub dostępną bezpośrednio z zewnątrz budynku oraz stołówkę dla pracowników. Restauracja jest tak zlokalizowana, aby mogła za pomocą windy towarowej zapewnić catering dla Business Clubu oraz loży (sky box) podczas meczu. Na najwyższym poziomie budynku klubowego, w centralnej części trybuny zachodniej, zlokalizowano pomieszczenia dla dziennikarzy z bezpośrednim wyjściem na trybunę prasową oraz centrum zarządzania kryzysowego obiektu. Przewidziano tu miejsca siedzące dla dziennikarzy oraz stanowiska dla komentatorów. W centralnej części trybuny prasowej zlokalizowana jest pozycja głównych kamer (Main Camera Position). Miejsca dla kibiców poruszających sie na wózkach inwalidzkich przewidziano na trybunie wschodniej, północnej i południowej oraz na trybunie VIP. Miejsca na trybunie standardowej zlokalizowano na platformie pierwszego rzędu i są dostępne poprzez rampę o nachyleniu nieprzekraczającym 8%. Miejsca na trybunie VIP znajdują się na tarasie dostępnym z Business Clubu, do którego dostaniemy się dzięki dwóm windom osobowym. Do każdego miejsca dla osoby poruszającej się na wózku inwalidzkim przewidziano dodatkowe miejsce siedzące dla osoby towarzyszącej.
Hala sportowa
Hala sportowa posiada wielofunkcyjne boisko sportowe umożliwiające rozgrywanie meczów koszykówki, siatkówki i piłki ręcznej wraz z trybuną na ok. 3000 miejsc. Część trybun zaprojektowano jako składane, dzięki czemu możliwe będzie znaczne powiększenie powierzchni użytkowej areny głównej i wykorzystywanie jej jako przestrzeni wystawowej czy targowej. Budynek zaprojektowano jako trzykondygnacyjny, na planie owalnym o formie organicznej wpasowującej się w parkowy charakter terenu. Dla zapewnienia przejrzystości i czytelności układu zaprojektowano jedną centralną strefę głównego wejścia z poziomu parteru. W hallu głównym znajdują się kasy biletowe, dostępne także z zewnątrz, szatnie dla kibiców i mała kawiarnia. Z holu wejściowego kibice przechodzą podwójnymi schodami zestawionymi w układzie nożycowym na platformę pierwszego piętra, która okala trybuny na poziomie ostatniego rzędu. Platforma stanowi przestrzeń komunikacyjną umożliwiającą obejście trybun wokoło. W tej przestrzeni zlokalizowane są bryły z pomieszczeniami sanitarnymi, kioskami gastronomicznymi oraz klatkami schodowymi zapewniającymi odpowiednią ewakuację z poziomu drugiej kondygnacji. W hali sportowej przewidziano również specjalną strefę VIP. Dostęp do strefy VIP zapewniają windy z hallu głównego. W strefie VIP zaprojektowano 4 loże z wyjściem na balkon mieszczący 48 miejsc. Ponadto w programie VIP przewidziano salę konferencyjną, część gastronomiczną, zaplecze sanitarne. W tej strefie zlokalizowane są również pomieszczenia dla mediów, studio TV, pomieszczenie policji i monitoringu. W budynku znalazła się również sala treningowa z naturalnym dziennym doświetleniem poprzez ogromnych rozmiarów przeszklenie. Na parterze budynku ulokowane zostały szatnie dla zawodników, w tym jedna dla zawodników gospodarzy z bezpośrednim dostępem do strefy SPA, zaplecze sędziowskie, pomieszczenia administracji obiektu, magazyny sprzętu sportowego i część pomieszczeń technicznych. Pomieszczenia techniczne dla wentylacji i chłodzenia zlokalizowano na kondygnacji trzeciej nad częścią komunikacyjną, bezpośrednio pod dachem, tak aby zminimalizować drogę kanałów wentylacyjnych.
Stadion zimowy
Stadion zimowy został zaprojektowany analogicznie do hali sportowej. Do budynku prowadzi jedno główne publiczne wejście dla kibiców. Z hallu na trybuny kibice dostają się schodami na pierwsze piętro, co umożliwia obejście trybun i dotarcie w ten sposób do właściwego sektora. W przestrzeni platformy pierwszego piętra rozmieszczono zaplecza sanitarne i kioski gastronomiczne. Strefa VIP znajduje się na pierwszym piętrze, dostępna jest dzięki
klatce schodowej lub windom z hallu głównego. W strefie VIP zaprojektowano pomieszczenie Business Clubu wraz zapleczem sanitarnym. Na parterze budynku zlokalizowano zespoły szatniowe z sanitariatami: dwie szatnie dla zawodników gości, szatnie zawodników gospodarzy z dostępem do strefy odnowy biologicznej, a także bogaty program szatniowy dla Uczniowskich Klubów Sportowych. Dodatkowo od strony wejścia głównego przewidziano zaplecze szatniowe dla potrzeb udostępnienia obiektu jako ślizgawki rekreacyjnej. Stadion zimowy i hala sportowa są również w pełni przystosowane dla osób niepełnosprawnych, w tym poruszających się na wózkach inwalidzkich. Miejsca dla kibiców poruszających się na wózkach przewidziano na poziomie platformy pierwszego piętra (najwyższy rząd) od strony głównego wejścia.
Historia projektu
Projektant Zagłębiowskiego Parku Sportowego został wybrany w drodze dwuetapowego konkursu architektonicznego, którego przeprowadzenie Gmina Sosnowiec powierzyła katowickiemu oddziałowi SARP. Do rozstrzygającego, 2. etapu konkursu zakwalifikowanych zostało 6 prac konkursowych. Pierwszą nagrodę zdobyła praca wrocławskiego oddziału JSK Architekci Sp. z o.o. Autorami pracy konkursowej są architekci: Mariusz Rutz, Zbigniew Pszczulny, Piotr Bury, Jakub Marszalski, Jakub Podgórski. Wiosną 2018 projektanci opracowali Projekt Budowlany ZPS i uzyskali pozwolenie na budowę dla inwestycji. Jesienią tego samego roku Gmina Sosnowiec ogłosiła przetarg na realizację inwestycji w oparciu o Projekt Wykonawczy opracowany przez JSK Architekci.
