BUILDER ZOOM – JACEK SIWIŃSKI, PREZES VELUX POLSKA

Build for Life – w kierunku zrównoważonych budynków i społeczności

Co powinniśmy zrobić, aby żyć w bardziej zrównoważony, zintegrowany i zdrowszy sposób? W jaki sposób projektowanie budynków może przyczynić się do dobrostanu ludzi i planety? Odpowiedź wydaje się prosta, choć stawiająca przed nami wiele wyzwań – zrównoważone budynki powinny uwzględniać zarówno zdrowie ludzi, jak i dobro całej planety. Aby tak się stało musimy zmienić sposób myślenia i życia. Może nam w tym pomóc nowa koncepcja zrównoważonych budynków i społeczności VELUX „Build for Life”.

Firma VELUX od lat zajmuje się aktywną promocją równoważonego budownictwa. Mamy wiele do zaoferowania w obszarze energooszczędnego i zdrowego budownictwa. W centrum naszego modelu odpowiedzialności korporacyjnej jest koncepcja zrównoważonego życia w budynkach, którą realizujemy nie tylko poprzez oferowane przez nas produkty, lecz także poprzez aktywne działania na rzecz zwiększania świadomości społecznej w zakresie zrównoważonych budynków.

Ważnym krokiem w tym obszarze jest nowa koncepcja Build for Life, stanowiąca część strategii zrównoważonego rozwoju. To również wkład firmy w realizację Celu 11 przyjętego przez ONZ (Zrównoważone Miasta i Społeczności). Tym samym VELUX przenosi na nowy, wyższy poziom swoje dotychczasowe, ponad 18-letnie, doświadczenie w zakresie tworzenia zrównoważonych budynków. 

ABC nowej koncepcji zrównoważonych budynków i społeczności

Build for Life obejmuje wiele wyzwań występujących w branży budowlanej, proponując nowatorskie podejście do naszych przyszłych i obecnych miejsc zamieszkania. Zakłada, że obecne budownictwo wywiera ogromny wpływ nie tylko na mieszkańców tych obiektów, lecz również na całe ekosystemy, od których jesteśmy zależni. Dlatego, oprócz wskazówek dla projektantów, urbanistów i specjalistów budowlanych, zawiera również konkretne propozycje, jak możemy sprostać niektórym z najbardziej palących problemów, przed którymi stoimy.

Pierwszym obszarem jest środowisko. Budynki są odpowiedzialne za około 39% globalnej emisji CO2, a 40% światowej populacji potrzebuje nowych miejsc zamieszkania (UNEP, 2015). Co więcej, aby wyhamować kryzys klimatyczny, musimy osiągnąć zerową emisję do 2050 roku. Stosując materiały o niskiej szkodliwości dla środowiska i dokonując kompleksowej oceny cyklu życia budynku, moglibyśmy zaspokoić popyt na zwiększoną liczbę mieszkań bez uszczerbku dla naturalnych zasobów Ziemi.

Kolejnym ważnym wyzwaniem jest zdrowie. Spędzamy nawet 90% naszego czasu w zamkniętych pomieszczeniach, ale nie potrafimy zadbać o zdrowy klimat w ich wnętrzu. Budujemy tak, jakby istniało jakieś uniwersalne rozwiązanie i godzimy się na kompromisy dotyczące jakości materiałów budowlanych. Tymczasem budownictwo stawiające na zdrowy klimat wnętrz i prozdrowotne materiały pozwala wznosić budynki, w których nie tylko mniej chorujemy, ale wręcz czujemy się zdrowsi.

Nie możemy zapominać dostępności do zrównoważonych budynków jak największej części społeczeństwa. Szacuje się, że do 2050 roku populacja miast powiększy się o 2,5 miliarda osób. Jednocześnie w większości miejsc na świecie obserwuje się znaczny i stały wzrost cen nieruchomości. To sprawia, że ludzie, którzy tego najbardziej potrzebują, nie mogą sobie pozwolić na korzystanie z ofert rynku budowlanego. Tworząc takie środowiska budowlane, które będą priorytetowo traktować przystępność cenową, współdzielenie powierzchni mieszkaniowej oraz nowatorskie modele biznesowe, będziemy mogli oferować mieszkania osobom, które inaczej nie mogłyby sobie na nie pozwolić.

Bardzo ważną, często pomijaną kwestią jest możliwość uczestniczenia mieszkańców w życiu społeczności. Pomimo tego, że żyjemy coraz bliżej siebie i jesteśmy coraz lepiej ze sobą połączeni, czujemy się coraz bardziej samotni, niespokojni i zestresowani. Przykładowo jedna na pięć osób w Danii tęskni za wspólnotą i poczuciem przynależności. Projektując środowisko budowlane, które umożliwia dzielenie się i uczestniczenie w życiu społeczności, a także zapewnia poczucie tożsamości i bezpieczeństwa, możemy wymiernie polepszyć samopoczucie wspólnoty i poprawić ogólny stan zdrowia jej członków, zmniejszając przy tym niepokój, samotność i stres.

Co również ważne, koncepcja Build for Life została wzbogacona o Wzorzec kompasu, przedstawiający siedem strategicznych czynników: elastyczność, jakość, środowisko, zdrowie, społeczność,
lokalność i przystępność cenową. Czynniki te są kluczowymi elementami procesu budowy i rozwoju. Dzięki nim współpracownicy z różnych sektorów mogą stosować klarowne, otwarte ramy koncepcyjne do opracowywania i przekształcania budynków z myślą o przyszłości. Wzorzec kompasu
został stworzony we współpracy z architektami firmy EFFEKT, inżynierami firmy MOE,
firmą LeaderLab oraz Grupą VELUX. Został opracowany jako platforma partnerska dla wszystkich myślących podobnie liderów zmian w środowisku budowlanym.

Praktyczny przykład: zasady Living Places

Chcąc pokazać, jak można budować w sposób zrównoważony, Grupa VELUX wraz ze swoimi partnerami, czyli architektami firmy EFFEKT oraz inżynierami firmy MOE, opracowała pięć zasad, które można łatwo zastosować w praktyce. Ich punktem wyjścia jest typowa analiza rynkowa, do której dodaliśmy różnego rodzaju ulepszenia i redukcje. Oto nasze zasady: zdrowie, skalowalność, współdzielenie, prostota, adaptacyjność. 

W 2023 roku, w Kopenhadze, ma zostać wybudowany prototyp Living Places będący efektem współpracy między architektami firmy EFFEKT, inżynierami firmy MOE, kontrahentami firmy Enemaerke & Petersen oraz Grupą VELUX. Prototyp ma powstać w centrum Kopenhagi, w „Jernbanebyen”, na terenie dawnych warsztatów kolejowych. Living Places w Kopenhadze będzie pierwszym, pokazowym przykładem tego, jak koncepcja Build for Life może wyglądać w praktyce, dając inspirację i impuls do tworzenia nowych rozwiązań dla budownictwa przyszłości. W ten sposób firma VELUX pokazuje silne zaangażowanie na rzecz tworzenia udoskonalonych budynków, społeczności i miast – dla dobra ludzi i całej planety. Łącząc założenia projektowe i zasady budowlane, możemy przekształcać domy i społeczności tak, aby odbyło się to z korzyścią nie tylko dla klimatu, ale także dla każdego z nas, doprowadzając do obniżenia cen w branży budowlanej.

Garść inspiracji

Warto podkreślić, że nowa koncepcja znalazła się u podstaw zorganizowania multidyscyplinarnej konferencja VELUX „Build for Life”, która odbyła się w formule on-line 15-17 listopada i zgromadziła przed ekranami komputerów ponad 24 000 odbiorców ze 170 krajów. W wydarzeniu wzięło udział ponad 100 ekspertów z całego świata, którzy dzielili się swoją wiedzą na dwóch scenach wydarzenia: Kompas dla budownictwa i Sympozjum o Świetle Dziennym, a wśród nich znaleźli się również polscy naukowcy.

A wśród znamienitych ekspertów znalazły się też polskie akcenty, w tym prof. Lidia Morawska, jedyna ze 100-najbardziej wpływowych ludzi 2021 roku według miesięcznika Time, która jest specjalistką od jakości powietrza i jego wpływu na zdrowie. Ekspertka podkreślała m.in., że musimy zmienić nasze myślenie o tym, jak budynki powinny być zaprojektowane, wyposażone i zarządzane, aby wyeliminować wszystkie ryzyka chorobowe, w tym przenoszenie infekcji czy wirusów jak COVID-19. Budynki obecnie nie są projektowane, tak aby chronić nas zarówno przed zanieczyszczonym powietrzem z zewnątrz, jak i złą jakością powietrza wewnątrz. Przed nami dużo pracy.

Natomiast o znaczeniu edukacji na temat światła dziennego w budynkach oraz nowej e-platformie przeznaczonej dla studentów, naukowców i profesjonalistów opowiadała dr Natalia Sokół z Politechniki Gdańskiej, która specjalizuje się we wdrażaniu strategii projektowania z wykorzystaniem światła dziennego w urbanistyce.

Znaczna część wykładów ekspertów biorących udział w konferencji została zamieszczona na platformie VIMEO i jest ogólnodostępna, zatem można sięgnąć po inspirację i wiedzę w każdej chwili: https://vimeo.com/veluxbuildforlife