Magdalena Ignaczak, Jacek Kunca
Książka „CRITICAL SKILLS FOR SOLVING DESIGN PROBLEMS”, której współautorem jest JM Studio Architektoniczne, została wydana przez uznane australijskie wydawnictwo Images Publishing i zawiera analizy prawie dwudziestu projektów znanych architektów, a także daje niepowtarzalną okazję do uczenia się od ekspertów. Znani architekci przedstawiają w niej proces projektowania, prezentując pełnokolorowe fotografie, rysunki i szkice pomysłów. Zawiera „Piętnaście zasad” skutecznego rozwiązywania problemów projektowych.
- Nie traktuj warunków terenu jako przeszkody, pomyśl jak rozwiązać te niekorzystne czynniki
Ograniczenia jakie wynikały w tym projekcie z przepisów miejscowych , nieciekawego sąsiedztwa, hałaśliwej drogi szybkiego ruchu od frontu, jak i oczekiwań klienta co do reprezentacyjnej siedziby dały przypisany tylko do tego miejsca indywidualny efekt. Czasami im więcej ograniczeń tym bardziej ciekawy powstaje budynek. Ograniczenia mobilizują, pobudzają kreatywność i zmuszają do myślenia jak wady przekuć w zalety. - Nie przesądzaj z góry i staraj się realizować działania kompleksowo i obiektywnie
Cały czas trzeba mieć otwartą głowę i być otwartym na różne zmiany i nie przywiązywać się do jednej koncepcji. Najpierw powstaje analiza funkcjonalna nałożona na zewnętrzne ograniczenia. Później w efekcie żmudnej pracy i kolejnych przybliżeń krystalizuje się bryła budynku. W tym projekcie należało dodatkowo uwzględnić dalekie perspektywy, z których miał być widoczny budynek. Ponadto nietypowo punktem wyjścia dla projektu – był pomysł użycia blachy cor-tenowej , gabionów oraz betonu zarówno na zewnątrz jak i we wnętrzu - Wyobraź sobie, że poruszasz się w przestrzeni
Projektowanie wymagało czasu, a przede wszystkim wymyślenia, jak w wykreowanej przestrzeni funkcjonować będą użytkownicy, jak odbierać będą budynek pracownicy, a jak goście idący do sali konferencyjnej, jakie emocje ma w nich wzbudzać otaczająca ich przestrzeń, jak odbiorą wizerunek firmy. Jakie odczucia będą mieli kontrahenci zanim dotrą do gabinetu prezesa. - Koordynuj związek między funkcjami, przestrzenią, stylami i obiegiem
Budynek w trakcie projektowania cały czas podlega zmianom. Z chaosu stopniowo wyłania się przemyślany porządek. Trzeba pilnować obranego kierunku i głównego pomysłu, ale droga do celu jest długa i kręta. - Zapisuj aktualne plany i pomysły, i wykorzystuj je jako część procesu tworzenia
W projektowaniu bardzo pomocne jest stworzenie własnego archiwum pomysłów i inspiracji. Nie należy przekreślać pomysłów, które nie zostały wykorzystane na jakimś etapie projektu. Zawsze można do nich wrócić, jak nie w tym to w innym projekcie. - Staraj się zrozumieć intencje Strony A
Zrozumienie rzeczywistych intencji klienta jest zawsze wyzwaniem. Czasami klient nie potrafi wyrazić swoich oczekiwań i wtedy trzeba zdać się na intuicję. Oczekiwania klienta często się wykluczają. Rolą architekta jest twórcze przetworzenie oczekiwań klienta. - Jak uwzględnić propozycje Strony A w projektach
Współpraca projektowa architekta z klientem jest konieczna. Ważna jest też umiejętność słuchania. To nie architekt będzie użytkownikiem zaprojektowanego budynku. Bardzo ważne jest spisanie wytycznych i oczekiwań klienta, które zawsze są podstawą do projektowania. Architekt jest przewodnikiem, ale to nie on jest najważniejszy. Celem jest zaprojektowanie i zbudowanie jak najlepszego budynku. - Oceń i osądź własne projekty
Należy mierzyć wysoko, nie bać się śmiałych pomysłów i wytrwale szukać dla nich technicznych rozwiązań według zasady, że ogranicza nas tylko wyobraźnia i budżet klienta. Najlepszy projekt to zawsze ten następny - Bądź zaciekawiony złożonymi i niezorganizowanymi sytuacjami
Należy szukać swojej drogi .Czym trudniej, tym lepiej. Z jednej strony nie należy wpadać w pułapkę ułatwiania sobie pracy poprzez banalne rozwiązania, z drugiej strony trzeba też unikać mielizn zbędnych fajerwerków, modnych trendów, które za chwilę będą przebrzmiałe. - Uwierz, że efektywny środek projektowy jest obiecujący, nawet jeśli nie może być teraz wdrożony
Nie należy przekreślać nawet najbardziej odważnych pomysłów. Prędzej czy później znajdą się sprzyjające okoliczności do ich zrealizowania , bardziej otwarty I świadomy inwestor lub większy budżet. Na pewno nie należy się zniechęcać . Cechami architekta powinny być wytrwałość, cierpliwość I konsekwencja. - Jeśli uznasz, że projekt odbiega od kierunku projektowania, powinieneś natychmiast przestać
Czasami zbyt mocno i długo skupiając się na rozwiązaniu jakiegoś problemu projektowego traci się właściwą perspektywę. Dobrze jest wtedy zrobić przerwę, złapać dystans. Można też cofnąć się o kilka kroków. Czasami dobry efekt daje robienie dwóch różnych projektów jednocześnie będących na różnych etapach projektowania. - Dokonuj wyczerpujących ocen postępu procesu projektowania i optymalizuj ten proces
Mimo, że w pewnym sensie architekt jest wizjonerem i buja w obłokach to z drugiej strony musi mocno stąpać po ziemi i pilnować terminów, zgodności projektu z przepisami i założonym programem i oczekiwaniami klienta. Cały czas trwa balansowanie i szukanie idealnej równowagi. - Wykrywaj krytyczne problemy i szukaj rozwiązań
Cały czas trzeba być na najwyższym poziomie skupienia. Nie wolno popadać w rutynę, lecz wszystko niemal obsesyjnie kontrolować Czasami projekt końcowy bardzo różni się od koncepcji pierwotnej. Trzeba wtedy sprawdzić czy zmiany nie zaszły zbyt daleko Ostateczna decyzja zależy od inwestora. - Pracuj wspólnie jako zespół i szukaj problemów, które przeoczono
Teoretycznie praca zespołowa powinna ułatwiać kontrolę i panowanie nad projektem . W praktyce to na barkach głównego projektanta spoczywa konieczność kompleksowego patrzenia na projekt i pilnowania wszystkich szczegółów. Niemal każdy współpracownik, który zajmuje się jakimś fragmentem projektu instyktownie chce pójść na skróty, bo patrzy tylko na swoje zadanie. - Reaguj na wszystkie niespodziewane problemy pojawiające się w procesie projektowania
To architekt musi panować nad całością projektu, wyważać sprzeczne interesy, czasami walczyć o swoją rację aby nie utracić kontroli nad swoim projektem. Nie jest łatwe ale konieczne. Architekt musi być niemal jak Leonardo da Vinci, posiadać interdyscyplinarną wiedzę teoretyczną i praktyczną. Być po części artystą, inżynierem, rzemieślnikiem, psychologiem ,negocjatorem i kosztorysantem i w każdej z tych odległych od siebie dziedzin umieć się sprawnie poruszać i cały czas się rozwijać.
