STADION SZYTY NA MIARĘ

PIOTR BURY
architekt, Dyrektor Biura Wrocław
JSK Architekci

Stadion piłkarski Zagłębia Sosnowiec jest jednym z trzech obiektów niedawno otwartego kompleksu sportowego w Sosnowcu.

Cała inwestycja obejmuje dodatkowo dwie areny sportowe: halę z wielofunkcyjnym boiskiem oraz całoroczny stadion zimowy. Obiekty zostały rozrzucone na obszernym terenie o zróżnicowanej topografii z zachowaniem stopniowego strefowania przestrzeni funkcjonalnych: od strony ulic zewnętrznych, zapewniających komunikację, zlokalizowano parkingi, następnie piesze strefy dla kibiców, które tworzą przestrzenie publiczne w formie umeblowanych esplanad, w następnej kolejności część o charakterze parkowym, z dużą ilością zieleni i wyłącznie mineralnymi ścieżkami łączącymi kompleks sportowy z pozostałą częścią parku Środula.

Architektura
Dla wszystkich obiektów Zagłębiowskiego Parku Sportowego zaproponowano spójny charakter zewnętrznej prezencji. Motyw przewodni stanowią wertykalne aluminiowo-drewniane lamele. W przypadku stadionu piłkarskiego tworzą one zewnętrzną ażurową fasadę, nadając obiektowi formę kubaturową. Na fasadach stadionu piłkarskiego pionowe lamele czy „żyletki” zawieszone są od górnej krawędzi dachu do poziomu 3 m powyżej terenu i rozmieszczone zostały równomiernie w odległości osiowej wynoszącej 75 cm.

Konstrukcja
Stadiony, zarówno pod względem technicznym, jak i formalnym, stanowią ciekawy, nietypowy przykład obiektów budowlanych. W sensie konstrukcyjno-budowlanym stadion tworzą zasadniczo trzy elementy:

• żelbetowa konstrukcja trybun i części kubaturowej pod trybuną zachodnią;
• stalowa konstrukcja zadaszenia;
• zewnętrzna ażurowa konstrukcja stalowa, do której montowane są pionowe lamele, nadające kształt obiektowi.

Żelbetowa konstrukcja stadionu opiera się na schemacie słupowo-belkowo-płytowym, wykonanym w technologii monolitycznej w części kubaturowej oraz prefabrykowanej w części obejmującej trybuny. Zadaszenie stadionu tworzy lekka stalowa konstrukcja wsporcza składająca się z dźwigarów kratownicowych, ułożonych co 8 oraz promieniście w narożach trybun. Każdy dźwigar oparty jest na konstrukcji żelbetowej korony trybuny i ustabilizowany smukłym słupem w płaszczyźnie elewacji. Do tych słupów oraz belki krawędziowej zadaszenia mocowane są wspomniane wcześniej lamele pionowe fasady zewnętrznej.

Układ funkcjonalny
Trybuna nowego stadionu Zagłębia Sosnowiec ma pojemność prawie 12 tys. zadaszonych miejsc siedzących. Miejsca dla widzów podzielone zostały na kategorie jakościowe, wyróżniające się lokalizacją i standardem funkcjonalnym. Przewidziano również miejsca dla widzów niepełnosprawnych wraz z osobami towarzyszącymi. Okalającą stadion promenadę, usytuowaną na poziomie terenu w części południowej, wschodniej i północnej, przewidziano jako główną przestrzeń cyrkulacyjną dla kibiców. Przestrzeń ta znajduje się bezpośrednio za ogrodzeniem okalającym stadion, w którym rozmieszczono równomiernie wejścia dla kibiców (kołowroty). Wzdłuż promenady zlokalizowano wejścia na trybunę – womitoria, kioski gastronomiczne, punkty sprzedaży pamiątek, sanitariaty oraz pomieszczenia pomocy lekarskiej. Dla widzów o wyższych wymaganiach jakościowych przewidziano strefę w tzw. budynku klubowym: 10 lóż VIP (sky box), z 12 miejscami w wydzielonej strefie w 3 rzędach przed każdą lożą (łącznie 120 miejsc), Business Club z bezpośrednim wyjściem na trybunę honorową VIP na ok. 500 miejsc. Dla wszystkich gości VIP przewidziano odpowiednie, komfortowe zaplecza sanitarne, jak również pomieszczenie do opieki nad dziećmi. Funkcje te usytuowano na pierwszym piętrze, w centralnej części budynku klubowego, pod trybuną zachodnią. Pomieszczenia te są dostępne bezpośrednio z hallu VIP w zachodniej części budynku za pomocą przeszklonych wind panoramicznych oraz poprzez schody w przestrzeni otwartej. Dodatkowo na pierwszym piętrze budynku pod trybuną zachodnią znajdują się pomieszczenia biurowe dla administracji Zagłębiowskiego Parku Sportowego. Parter trybuny zachodniej wykorzystano na szatnie dla zawodników, sale ćwiczeń, pomieszczenia odnowy, pomieszczenia dla trenerów, sędziów, lekarzy, funkcjonariuszy, centrum prasowe z salą konferencyjną dla 50 osób, strefę interview zawodników, wejście dla zawodników i gości VIP. Po stronie bliższej trybuny dla kibiców Zagłębia zlokalizowana została szatnia dla zawodników gospodarzy, wyposażona dodatkowo w strefę SPA – z basenami z hydromasażem, sauną i siłownią. Symetrycznie do niej, po drugiej stronie, zlokalizowano dwa zespoły szatniowe dla zawodników gości. Ponadto na parterze przewidziano przestrzeń przeznaczoną na restaurację/pub, dostępną bezpośrednio z zewnątrz budynku, sklep kibica oraz pomieszczenia operacyjne dla policji wraz z odpowiednio wyposażonymi pomieszczeniami do zatrzymań. Restauracja jest zlokalizowana w taki sposób, aby można było za pomocą windy towarowej zapewnić catering dla Business Clubu oraz loży (sky box) podczas meczu. Na poziomie górnego obejścia trybun (drugie piętro budynku klubowego), w centralnej części trybuny zachodniej, przewidziano lokalizację pomieszczenia dla dziennikarzy z bezpośrednim wyjściem na trybunę prasową oraz centrum zarządzania kryzysowego obiektu. Na trybunie znajdują się miejsca siedzące dla dziennikarzy oraz stanowiska dla komentatorów. W centralnej części trybuny prasowej umieszczono platformę głównej kamery. Obiekt jest przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych, w tym poruszających się na wózkach inwalidzkich. Miejsca dla kibiców używających wózków inwalidzkich przewidziano na trybunie wschodniej, północnej i południowej oraz na trybunie VIP. Miejsca na trybunie standardowej znajdują się na platformie pierwszego rzędu i są dostępne poprzez rampę o nachyleniu nieprzekraczającym 8 proc. Miejsca na trybunie VIP mieszczą się na tarasie dostępnym z Business Clubu, do którego dostęp zapewniają 2 windy osobowe. W przypadku każdego miejsca dla osoby poruszającej się na wózku inwalidzkim przewidziano dodatkowe miejsce siedzące dla osoby towarzyszącej.

Gotowy do rozbudowy
Stadion piłkarski powinien być szyty na miarę potrzeb klubu. Zbyt duży obiekt, którego klub nie jest w stanie zapełnić kibicami, nie pozwala bowiem na wytworzenie odpowiedniej atmosfery podczas meczu. Mając powyższe na uwadze, stadion w Sosnowcu został zbudowany z trybuną o pojemności 11 600 miejsc, lecz projekt przemyślano w taki sposób, aby w przyszłości można było bezkolizyjnie zwiększyć pojemność trybun o prawie 25 proc., do ponad 14,5 tys. miejsc. Żelbetowa trybuna została zakończona szerokim obejściem (koroną), na którym przewidziano możliwość ustawienia geometrycznie zbieżnej, dodatkowej trybuny o konstrukcji stalowej. Takie rozwiązanie wymagało uwzględnienia zwiększonej pojemności we wszystkich aspektach projektu, takich jak: liczba i szerokość przejść na trybunie, szerokość womitoriów, wielkość powierzchni na promenadzie wewnętrznej stadionu, wysokość rzędnej zadaszenia trybun, oraz, naturalnie, uwzględnienia dodatkowych obciążeń.

Zdjęcia: P. Bury