Program dopłat do czynszu to – obok realizacji nowych inwestycji mieszkaniowych w całej Polsce – kluczowy element pakietu Mieszkanie Plus.
Projekt ustawy umożliwiającej pomoc państwa w pierwszych latach najmu mieszkania, przedstawiony przez Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju, przyjął Stały Komitet Rady Ministrów. W najbliższym czasie dokument trafi pod obrady rządu.
„Mieszkanie na start” – dopłaty do czynszów nowych mieszkań
Od początku 2019 roku ma ruszyć system dopłat do czynszu dla pierwszych najemców nowych mieszkań i mieszkań w budynkach poddanych rewitalizacji w ramach współpracy inwestorów z gminami. Z programu skorzystają osoby, dla których obecnie nie ma pomocy mieszkaniowej adekwatnej do potrzeb – są „za bogate” na mieszkanie komunalne i „za biedne” na kredyt.
Miesięczna wysokość dopłaty będzie obliczana na podstawie przeciętnych kosztów budowy mieszkań na terenie danej gminy i tzw. powierzchni normatywnej mieszkania, uzależnionej od liczby osób zamieszkujących lokal. Przykładowo czteroosobowa rodzina mieszkająca w woj. małopolskim obecnie mogłaby otrzymać miesięczną dopłatę w wysokości 375 zł (w Krakowie – 470 zł), zaś w woj. śląskim – 335 zł (w Katowicach – 422 zł). Czynsz płacony przez taką rodzinę zmniejszy się co miesiąc od 307 zł do nawet 561 zł w zależności od lokalizacji mieszkania.
Zgodnie z projektem ustawy, dopłaty będą udzielane, jeżeli średni miesięczny dochód gospodarstwa jednoosobowego nie przekroczy 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej (obecnie ok. 2 563 zł netto). Limit będzie zwiększany o 30 punktów procentowych (ok. 1 281 zł) za każdą kolejną osobę w gospodarstwie domowym. Przykładowo w gospodarstwie trzyosobowym limit będzie wynosił 120 proc. przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej – obecnie ok. 5 125 zł.
– Wynajęcie nowego mieszkania z dopłatą do czynszu umożliwi rodzinom planowanie swojej przyszłości w Polsce. Na rynku mieszkaniowym brakuje lokali na wynajem, dlatego ich ceny nie są dostępne. To będzie się zmieniać. Program Mieszkanie Plus tworzy dla rynku mieszkaniowego w Polsce unikalną szansę na pozytywne zmiany. Tworzy szansę na samodzielne mieszkanie, szczególnie dla osób i rodzin mniej zamożnych – mówi Jerzy Kwieciński, minister inwestycji i rozwoju.
Gmina operatorem programu „Mieszkanie na start”
Dopłaty otrzymają osoby spełniające warunki zapisane w ustawie (dochodowe, majątkowe, związane z używaniem mieszkania). Za nabór najemców odpowiadać będzie gmina. Na podstawie kryteriów ustalonych przez samorząd (wybranych z kryteriów ustawowych, np. wysokość dochodów, liczba dzieci, niepełnosprawność, migracje za pracą) powstanie lista najemców, z którymi inwestor będzie zawierać umowy najmu.
Warunkiem podpisania umowy będzie posiadanie przez wskazanych przez gminę najemców zdolności czynszowej (zdolność do regularnego opłacania czynszu). Dopłata będzie przyznawana na 9 lat w stałej wysokości. Gmina będzie okresowo weryfikować prawo do dopłaty. Jeśli otrzymujący dopłatę przekroczy kryterium dochodowe – na ten czas wypłata będzie wstrzymywana. Oznacza to, że pomoc państwa będzie trafiać tylko do osób potrzebujących, które spełniają kryteria ustawowe. Jeśli sytuacja najemcy się zmieni, wypłata pomocy może być w okresie 9 kolejnych lat, w każdym czasie „odwieszona”.
Program dopłat do czynszu realizuje dwa główne cele: społeczny (stanowi pomoc dla gospodarstw domowych mających trudności w samodzielnym zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych) i inwestycyjny (stanowi zachętę do realizacji inwestycji polegających na budowie mieszkań na wynajem).
