MEGAPROJEKT Z BIM

High Speed 2, czyli budowa linii kolejowej wysokiej prędkości łączącej Londyn z Birmingham i dalej m.in. z Liverpoolem, Manchesterem czy Leeds, jest nie tylko strategicznym projektem z perspektywy Wielkiej Brytanii, lecz także największym aktualnie realizowanym przedsięwzięciem infrastrukturalnym w Europie.

Przewidywany budżet to prawie 60 mld funtów, a planowany czas realizacji to 15 lat. W wyniku tej inwestycji sieć kolei brytyjskiej powiększy się o 530 km zupełnie nowych torów, szereg nowych stacji, dziesiątki kilometrów tuneli oraz setki obiektów mostowych.

Innowacyjne standardy

W obliczu tak wymagającego i złożonego zadania przedstawiciele inwestora, świadomi zmian zachodzących w sposobie funkcjonowania rynku budowlanego, postawili sobie za cel stworzenie nowych standardów i sposobów pracy. Należą do nich rozmaite innowacje oraz powszechna cyfryzacja procesów zbierania danych z wykorzystaniem nowych metodologii i technologii, takich jak BIM (ang. Building Information Modeling – modelowanie informacji o budowli), GIS (ang. Geographic Information System – system informacji geograficznej) i CDE (ang. Common Data Environment – platforma wymiany danych). Dane zapisane w cyfrowej, standaryzowanej formie mają odegrać kluczową rolę przy definiowaniu nowego sposobu realizacji inwestycji, w którym „panem i władcą” jest informacja w postaci metadanych i skuteczna organizacja jej przepływu pomiędzy uczestnikami procesu. Ta świadomie podjęta decyzja, wraz z kontraktem typu „zaprojektuj i wybuduj” (który pozwala na wykorzystanie doświadczenia i wiedzy firm wykonawczych na wczesnych etapach projektowania), ma zabezpieczyć realizację HS2 przed powszechnym w megaprojektach problemem przekraczania założonego budżetu oraz niedotrzymywania terminów. Pracując jako BIM Integration Manager dla Skanska UK, która wraz z Costain i Strabagiem odpowiada za realizację robot infrastrukturalnych na odcinku południowym (od centrum Londynu do jego granic), mam okazję i wielką satysfakcję uczestniczenia w tworzeniu oraz wdrażaniu nowych procesów i standardów mających wyznaczać kierunki rozwoju projektowania oraz budowania na nadchodzące lata. W poniższym artykule postaram się przybliżyć przebieg pracy, którą wykonaliśmy dotychczas, jej pierwsze efekty oraz wynikające z nich korzyści.

BIM na etapie przetargowym

Od pierwszych chwil, gdy zamawiający (HS2) zaprosił konsorcjum Skanska–Costain–Strabag (SCS JV) do udziału w przetargu na realizację prac infrastrukturalnych, zespół BIM stał się nieodłączną, a w wielu obszarach wiodącą częścią zespołu realizacyjnego. W trwającym 8 miesięcy przetargu w odpowiedzi na EIR (ang. Employer Information Requirement – wymagania informacyjne zamawiającego) przygotowaliśmy strategię realizacji projektu nie tylko spełniającą wszystkie standardy BIM poziomu 2, ale w wielu miejscach dalece je przekraczającą. Składając ofertę, dostarczyliśmy przykładowe miniprojekty przygotowane dla wskazanych przez HS2 fragmentów planowanej inwestycji. Materiały, które przygotowaliśmy, zawierały: ofertowy plan wykonania BIM (BEP), główny plan dostarczenia informacji projektowej (ang. Master Information Delivery Plan – MIDP), plan wytwarzania i dostarczania modeli (ang. Model Production Delivery Table – MPDT), opis wszystkich elementów, które zawiera biblioteka używana przez modelerów podczas tworzenia modeli (ang. Content Plan), strategie 3D, 4D i 5D, modele BIM, symulacje 4D, kosztorysy 5D, zintegrowaną (przygotowaną na bazie modeli BIM) analizę kosztów i śladu węglowego, komplet przykładowej dokumentacji projektowej niezbędnej do formalnego zatwierdzenia projektu na poziomie odpowiadającym polskiemu projektowi budowlanemu. Kompleksowe i bezkompromisowe podejście do wplatania nowoczesnej technologii w tradycyjne procesy, a niekiedy fundamentalna przebudowa tych procesów w celu dostosowania ich do nowych warunków, zostało bardzo dobrze przyjęte i wysoko ocenione przez zamawiającego. Najlepiej świadczy o tym fakt, że wygraliśmy przetarg, mimo iż oferowana przez nas cena była wyższa od ceny zaproponowanej przez niektórych wykonawców. O zwycięstwie naszej oferty zdecydowało spełnienie większej ilości kryteriów pozacenowych zdefiniowanych przez zamawiającego.

Mobilizacja

W sierpniu 2017 r. rozpoczęliśmy prace przygotowawcze niezbędne do efektywnego zrealizowania projektu budowlanego. Pierwszym etapem naszej pracy była mobilizacja, która jest nieodłącznym i koniecznym stadium każdego procesu implementacji, a później realizacji BIM w projekcie. W przeciągu dwóch miesięcy skompletowaliśmy zespół, przygotowaliśmy plan i strategię wdrożenia BIM na projekcie oraz zakupiliśmy i skalibrowaliśmy niezbędne programy oraz platformy IT.

Zespół

Nie jest żadną tajemnicą, że udane wdrożenie w największym stopniu zależy od ludzi, którzy w nim uczestniczą. W związku z tym pierwszym krokiem, który wykonaliśmy, było skompletowanie zespołu BIM. Aktualnie składa się on z 12 osób po stronie wykonawcy (SCS JV) oraz kolejnych 5 po stronie projektanta (nie licząc modelarzy i kreślarzy). Po stronie zamawiającego pracuje zespół składający się z 4 osób koordynujących realizację BIM w projekcie – dyrektora BIM, stratega BIM, głównego menadżera BIM i administratora CDE oraz 2 kolejnych – menadżera i koordynatora BIM, w każdym z czterech rejonów geograficznych, co w sumie daje kolejne 12 osób. Ponadto pozostałe trzy konsorcja pracujące nad innymi częściami projektu również posiadają zespoły BIM o zbliżonej wielkości. W skład zespołu BIM SCS JV wchodzą: menadżerowie BIM, koordynatorzy BIM, menadżerowie CAD, menadżerowie GIS, geodeta, specjalista od tworzenia i zarządzania bazami danych oraz specjalista od zarządzania aktywami (ang. Asset Information Manager). Członkowie naszego zespołu to architekci, projektanci konstrukcji, geodeci, inżynierowie budowy, planiści, kosztorysanci, specjaliści ds. logistyki oraz modelarze i kreślarze. Zespół
jest swoistym kulturowym tyglem złożonym z Brytyjczyków, Hiszpanów, Niemców, Włocha, Brazylijczyka, Greka, Nigeryjki i oczywiście Polaków. Tak różnorodne oraz szerokie spektrum doświadczeń, kultur i charakterów wbrew pozorom nie powoduje problemów. Wręcz przeciwnie – tworzy dynamiczną, samonapędzającą się grupę, która pracuje na najwyższych obrotach, a przy okazji świetnie czuje się w swoim towarzystwie. Co więcej, ta różnorodność pozwala nam na doskonałe rozumienie potrzeb naszych koleżanek i kolegów oraz efektywne wspieranie ich w codziennej pracy. Członkowie zespołu BIM biorą aktywny udział w tworzeniu kosztorysów, harmonogramów, lokalnych planów zagospodarowania, analiz środowiskowych, rejestrów ryzyka, projektów technologii i organizacji robót oraz planów zapewnienia najwyższych standardów BHP. Zbierając, przekazując oraz kształtując oczekiwania wobec formy i zakresu wymaganej informacji, zespół BIM pełni funkcję łącznika i tłumacza pomiędzy specjalistami różnych branż oraz swego rodzaju wsparcia technicznego. Zebrana wiedza pozwala nam kształtować i nasycać informacją modele BIM tak, aby jak najlepiej służyły pozostałym zespołom oraz faktycznie prowadziły do tworzenia z nich możliwie najbardziej kompletnego i, co najważniejsze, głównego źródła informacji.

Plan i strategia wdrożenia

Jak dobry nie byłby zespół, bez celu i planu, jak go osiągnąć, nie moglibyśmy liczyć na sukces. Dlatego też pierwszym podstawowym zadaniem było przygotowanie kontraktowego planu wykonania BIM (BEP) dla etapu projektowania. Przygotowany przez nas dokument obszernie opisuje: cele, jakie sobie postawiliśmy oraz korzyści z nich wynikające, ogólną koncepcję kształtu baz danych i przepływu danych, zarządzanie oraz kontrolę nad dokumentacją (CDE), szczegółową strategię modelowania 3D, strategię planowania 4D, strategię kosztorysowania 5D, proces tworzenia i zbierania danych o aktywach, sposób wykorzystania GIS, standardy geodezyjne, standardy CAD, standardy i procedury zapewnienia jakości, procesy oceny kompetencji oraz dokształcania zespołu realizującego projekt, sposoby zapewnienia bezpieczeństwa danych. Ponadto kontraktowy plan wykonania BIM posiada szereg załączników, takich jak podręczniki CAD i modelowania (szczegółowo opisujące standardy CAD: od rozmiarów arkuszy przez czcionki, rodzaje i grubości linii, po kolory wszystkich typowych elementów modeli i rysunków oraz sposoby modelowania poszczególnych elementów w używanych przez nas programach), szczegółowe wymagania i standardy geodezyjne oraz GIS, a także specyfikacje i konfiguracje wybranych przez nas kluczowych rozwiązań systemowych (ProjectWise, AssetWise, Office 365, CostOS, Synchro, Primavera). Kontraktowy BEP jest głównym źródłem informacji o tym, jak w projekcie jest zorganizowany i realizowany BIM. Ma on na celu przedstawienie naszej wizji i strategii wdrożenia BIM klientowi, zespołowi generalnego wykonawcy, projektantowi i konsultantom oraz samemu zespołowi BIM realizującemu projekt. Zapisane w nim wytyczne i założenia są stale rewidowane oraz oceniane, a jeśli to konieczne, aktualizowane tak, aby były możliwe do wykonania w najbardziej efektywny sposób. Ciąg dalszy w kolejnym numerze „Buildera”.

Maciej Kindler BIM Integration Manager SCS JV