Ceglane kontinuum
Setki ażurowych kształtek ceramicznych stanowią kwintesencję idei projektu, polegającej na współczesnej interpretacji tradycyjnej śląskiej zabudowy. Zewnętrzny ażur pełni rolę przesłony nałożonej na budynek.
Projekt nowej siedziby Wydziału Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach był efektem konkursu SARP rozstrzygniętego w 2011 roku. Miasto Katowice przekazało działkę w zniszczonej i spauperyzowanej dzielnicy Uniwersytetowi Śląskiemu, zakładając, że nowa energia, jaką wnosi życie studenckie, pomoże w zmianie wizerunku i rewitalizacji tej części miasta.
Strategią autorów (BAAS Arquitectura, Grupa 5 Architekci, MAŁECCY Biuro Projektowe) nie było zbudowanie ikony, lecz uzupełnienie fragmentu miasta. Należało przyjrzeć się temu, co istnieje, odkryć, dlaczego jest wyjątkowe, a potem nadać mu szczególną atmosferę i osobowość. Nowa architektura miała tu wypełnić zastaną miejską przestrzeń w sposób naturalny. Budynek uzupełnia kwartał oraz pierzeję katowickiej ulicy św. Pawła, dostosowując się do gabarytów istniejących wokół kamienic. Jego wykończenie i kolor zaczerpnięto z ocalałego na działce niepozornego śląskiego familoka, który w warunkach konkursu architektonicznego proponowano wyburzyć. Zachowanie tego obiektu i zintegrowanie go z nowo projektowanym gmachem WRiTV stanowiło podstawową decyzję projektową.
Innowacyjnością jest również nowatorskie podejście do rewitalizacji miasta, gdzie nie są budowane nowe współczesne ikony, ale w którym nowy budynek stanowi uzupełnienie istniejącej tkanki miejskiej, tworząc architekturę tła akcentującą zastane wartości i tożsamość otoczenia. Nową elewację delikatnie wkomponowano w pierzeję ulicy, powtarzając kształt sąsiedniej mansardy, i zaprojektowano z podobnej ceramiki, której użyto w starym budynku, zachowując związek ze starą materią budowlaną.
Ażurowa elewacja z cegły kreuje abstrakcyjną i szczególną przestrzeń. Na górnych kondygnacjach ściana, filtrując światło dochodzące do wnętrza budynku, sprawia wrażenie przestrzeni odizolowanej oraz zdominowanej przez atmosferę skupienia i koncentracji.
Żaluzje po śląsku
Setki ażurowych kształtek ceramicznych stanowią kwintesencję idei projektu, polegającej na współczesnej interpretacji tradycyjnej śląskiej zabudowy. Zewnętrzny ażur pełni rolę przesłony nałożonej na budynek. Jest pochodną iberyjskiego myślenia o elewacji przede wszystkim jako o żaluzji chroniącej przed słońcem. Tę ideę przełożono w projekcie na poetykę śląskiego budownictwa oraz tutejsze realia klimatyczne i z tego powodu detal elewacji ewoluował przez cały okres projektowania. Na konkursowych wizualizacjach widać układaną naprzemiennie cegłę z prześwitami. W trakcie pracy zdecydowano się na użycie kształtek – pustaków ceramicznych przepuszczających większą ilość słońca. Elewację właściwą, w rozumieniu budowlanym, zapewniającą izolacyjność termiczną, zaprojektowano jako wykończoną styropianem (gr. 12 cm) oraz płytkami klinkierowymi (gr. 1,5 cm). Architektoniczną część elewacji zewnętrznej z ażurowych kształtek zamontowano w odległości 10–11 cm od fasady właściwej. Składa się ona z prefabrykatów pionowych i skośnych (na mansardzie budynku), które montowane są z kilkudziesięciu kształtek ceramicznych o wymiarach 24 x 17,5 x 11,5 cm oraz grubości ścianki bocznej ok. 2 cm, które połączono w elementy tarczy. Typowe moduły wykorzystane w budynku: 5 x 4 kształtki w formacie 132 x 79 cm, 4 x 4 kształtki w formacie 105 x 79 cm, 3 x 4 kształtki w formacie 78 x 79 cm. Dopuszczono również zastosowanie modułów wynikowych. W spoinie umieszczono zbrojenie i wypełnienie gotową zaprawą w kolorze szarym, dopasowanym do barwy spoin w ścianach ceglanych w pozostałej części budynku. Elementy prefabrykowane poddano badaniom w warunkach laboratoryjnych na Politechnice Śląskiej, sprawdzając ich odporność na drgania i wstrząsy, obciążenia użytkowe, parcie wiatru itp. oraz obciążenie śniegiem i lodem dla części mansardowej. Elementy do badań przygotowano przy użyciu zaakceptowanych przez nadzór autorski materiałów (kształtek oraz spoiny) oraz wykonano w zakładzie.
UWAGA !
Cyfrowe wydania dostępne bezpłatnie!
Aktualny numer magazynu Builder, numery archiwalne oraz pozostałe publikacje z Biblioteki Buildera do pobrania bezpłatnie w wersji cyfrowej:
na urządzenia mobilne (tablet, smartfon) w bezpłatnej aplikacji Builder Polska dostępnej w App Store i Google Play
do przeglądania na komputerach w dowolnej przeglądarce na stronie e.buildercorp.pl
