Nowy gmach Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu tworzy przestrzenną strukturę, która dostosowuje się do potrzeb i wymagań użytkowników i ich wyobraźni, pozwala przetrwać próbę czasu przez ciągłe przeobrażenia się i przystosowanie się do nowych funkcji. Taka koncepcja WXCA zdobyła III miejsce w konkursie organizowanym przez ASP im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu oraz wrocławski oddział SARP. Sąd Konkursowy pod przewodnictwem arch. Macieja Miłobędzkiego docenił pracę m.in. za „wyrazistą formę wpisaną w klimat architektury śródmiejskiej”, a także za „odpowiedzialne zaprojektowane rozwiązania kształtujące wewnętrzne warunki klimatyczne”.
Uzasadnienie Sądu Konkursowego
Sąd konkursowy pod przewodnictwem arch. Macieja Miłobędzkiego, w składzie:arch. Michał Goncerzewicz, arch. Marcin Major, prof. Wojciech Pukocz, arch. Piotr Fokczyński, inż. Wojciech Orzechowski, arch. Daria Kieżun, arch. Stanisław Lose, docenił koncepcję WXCA za: „propozycję wyrazistej formy wpisanej w klimat architektury śródmiejskiej a jednocześnie stanowiącej kontrapunkt dla istniejącego budynku; czytelny architektoniczny gest masywnej zewnętrznej powłoki i otwartego elastycznego planu funkcjonalnego; atmosferę wnętrz, która odzwierciedla charakter szkoły artystycznej; odpowiedzialnie zaprojektowane rozwiązania kształtujące wewnętrzne warunki klimatyczne. Masywna ściana kumuluje ciepło i chłód i pozwala zredukować koszty ogrzewania i chłodzenia budynku.” Sąd docenił bardzo zdecydowaną i konsekwentną formę całości założenia inspirowaną tradycyjnymi wzorcami. „Na uznanie zasługuje duża kultura kształtowania architektury poprzez artykulację otworów okiennych dobór ich proporcji co dało bardzo dobry efekt w kontekście użytego materiału” – czytamy w uzasadnieniu.
Elastyczność, adaptowalność, tradycja
Nowy gmach ASP to nowoczesny budynek dający przestrzeń do rozwoju myśli i twórczości studentów. Prosta, zwarta, pragmatyczna bryła wyłania się z ducha przedwojennej miejskiej tkanki, odnajduje kierunki i kompozycję organicznej, wytwórczej zabudowy. Reaguje na otaczające ją formy, wykonując subtelne gesty w ich kierunku. Regularne, rytmiczne otwarcia tworzą silne powiązania wnętrza z ogrodem oraz niczym obrazy tworzą kadry – zewnętrznej zieleni widzianej z wnętrza oraz twórczości wewnątrz budynku –eksponowanej na zewnątrz. – W ten sposób ukształtowana bryła odpowiadać ma na wyrażoną przez przedstawicieli akademii wolę nieustającego poszukiwania, odejścia od utartych schematów oraz porozumienia między kulturą, nauką i sztuką – mówi Anna Majewska-Karolak z WXCA, współautorka projektu.
Koncepcja struktury budynku sięga do tradycji budownictwa, przywołuje powszechne kiedyś rozwiązania, które mają szanse być odpowiedzią na współczesne problemy budownictwa. Masywne mury, wyważone przeszklenia oraz zwarta bryła pozwalają na efektywne gospodarowanie energią oraz zoptymalizowanie ilości niezbędnej infrastruktury.
Zrównoważone projektowanie
Projektując budynek mający za zadanie służyć społeczności akademickiej, jak i mając na uwadze dynamikę rozwoju miasta i możliwość wykorzystania w przyszłości budynku na inne cele, zaproponowano projekt o regularnym, czytelnym układzie. Siatka słupów w ortogonalnym, trzytraktowym układzie, umożliwia swobodną aranżację oraz podział na foremne moduły przestrzenne w dobrze oświetlonych naturalnym światłem traktach obrzeżnych -przeznaczonych dla sal wykładowych, pracowni, biur, zaś w centralnej części planu – przestrzeni komunikacji. – Elastyczność, wielofunkcyjność i zdolność adaptacji do nowych potrzeb są dla nas kluczowymi założeniami projektowymi umożliwiającymi sprawne dopasowywanie przestrzeni budynku do nowych wyzwań funkcjonalnych i reagowania na zmiany, jak i aspektem decydującym o jego ekologiczności – wyjaśnia Michał Czerwiński
z WXCA, współautor projektu.
Głównym kierunkiem proekologicznym w projektowanym budynku jest jego efektywność przestrzenna i energetyczna, trwałość oraz wspomniana już elastyczność. Zwarta, pragmatyczna forma oraz wyważenie proporcji otwarć w elewacji pomyślane zostały tak, aby zagwarantować racjonalne, oszczędne, a przede wszystkim wydajne energetycznie i przyjazne środowisku użytkowanie budynku nie wymagające angażowania złożonych, kosztownych technologii. Ważnym aspektem jest optymalne oświetlenie naturalnym światłem, uwzględnienie integracji izolacji termicznej, masy akumulacji (bezwładność cieplna).
Wpisanie w kontekst
Nowy 7-kondygnacyjny budynek Akademii Sztuk Pięknych zlokalizowany jest na Przedmieściu Oławskim, w bezpośrednim sąsiedztwie Starego Miasta. Od XIII wieku rozwijał się tu przemysł, a obecnie jest to dynamicznie rozwijający się ośrodek kultury z licznymi muzeami. Drobno-tkana struktura zewnętrznych ścian z cegły przywołuje pozytywne skojarzenia z historycznymi ceglanymi obiektami (również przemysłowymi) w tej części Wrocławia. Geometria subtelnych pochyłości i załamań kierunków poszczególnych płaszczyzn to odwołanie się do organicznej, historycznej, nieznacznie nieregularnej zabudowy a także masywnych, wertykalnych brył i konturów form przemysłowych, hangarów czy kominów.
Ważnym aspektem jest relacja nowoprojektowanej elewacji w pierzei ulicy Traugutta
z historyczną zabudową. Zaproponowana forma ukształtowana została w poszukiwaniu połączenia prostych, regularnych, efektywnych geometrii z subtelnymi przekształceniami (załamaniami płaszczyzn) niedosłownie odnoszącymi się – zarówno do gabarytów, form i kompozycji okien, gzymsów i spadzistych dachów miejskich kamienic jak i form istniejących i już nieistniejących obiektów przemysłowych.
Fasada północna będzie także zwieńczeniem osi widokowej ulicy Dobrzyńskiej, łączącej ulicę Traugutta z planowanym Placem Społecznym. Nowoprojektowany budynek wzmocni rolę Akademii jako istotnego elementu lokalnego centrum publicznych usług kulturalnych i społecznych.
Zespół autorski WXCA: Szczepan Wroński, Michał Czerwiński, Anna Majewska-Karolak, Małgorzata Bonowicz, Agnieszka Witaszek, Bartłomiej Kruk, Jakub Matela
