Polsko-ukraińskie wyzwania gospodarcze. Komentuje Dariusz Szymczycha, Wiceprezes Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej
„Staramy się działać tak normalnie, jak to możliwe w tych warunkach. Alarmy słyszymy kilka razy dziennie, wówczas przerywamy pracę i schodzimy do schronów. Niezależnie od codziennej pracy, realizujemy pomoc humanitarną dla obywateli Ukrainy, dostarczając im najpotrzebniejsze rzeczy; angażują się w to pracownicy naszej spółki”. Tak opisują swoją działalność przedsiębiorcy ukraińscy i polscy, działający na obszarze objętym działaniami wojennymi. Według danych PAIH, przed agresją Rosji w Ukrainie działało około tysiąca polskich firm. W tym świetle wszystkie działania Izby skoncentrowane są na dwóch wyzwaniach: humanitarnym oraz gospodarczym.
W tej skali agresji oraz jej konsekwencji, zważywszy na polsko-ukraińskie relacje gospodarcze, należy podzielić wyzwania, przed jakimi stoi gospodarka, na cele krótkofalowe, tu i teraz, oraz długofalowe, które będą związane z odbudową Ukrainy. Wśród kluczowych obszarów trzeba wyróżnić:
- Konieczność wsparcia dla polskich przedsiębiorców, którzy chcą chronić swoich pracowników i ewakuować ich do Polski.
- Wypracowanie pakietu wsparcia dla polskich przedsiębiorców, których działalność gospodarcza ucierpiała wskutek sytuacji wojennej w regionie oraz opracowanie programu wsparcia przy powrocie na rynek ukraiński polskich przedsiębiorców, a także udziału w procesie odbudowy gospodarki po zakończeniu konfliktu. Rozwiązania muszą sprzyjać takim kwestiom, jak utrzymanie działalności gospodarczej oraz, w konsekwencji, zachowanie miejsc pracy.
- Wsparcie uchodźców pod względem integracji oraz obecności na rynku pracy, w tym także uruchomienie narzędzi na poziomie systemowym, które będą wspierać zatrudnianie uchodźców, przeprowadzanie procesu zmiany ich kwalifikacji itp. W perspektywie długofalowej kluczowe będzie zapewnienie uchodźcom miejsc pracy oraz źródeł dochodu. Wdrożenie uproszczonych procedur związanych z zatrudnianiem pracowników zagranicznych stanie się więc jedną z najistotniejszych kwestii. Część z tych postulatów przedsiębiorców jest już wdrażana w specustawie przygotowanej przez rząd, a procedowanej w tym tygodniu w Parlamencie.
- Zapewnienie ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstw, które ze względu na sytuację musiały albo znacznie ograniczyć swoją działalność, albo całkiem z niej zrezygnować (także ze względu m.in. na braki kadrowe). Oznacza to konieczność przyspieszenia procedur związanych z pozyskaniem zezwoleń na inwestycje oraz ułatwienie procesu relokacji produkcji na teren Polski. Do Izby zgłaszają się przedsiębiorcy, którzy oferują pomoc w przeniesieniu produkcji. Ważne jest zatem, aby uprościć samą procedurę oraz wprowadzić przepisy umożliwiające rejestrację spółek ukraińskich w Polsce.
- Wsparcie eksporterów w poszukiwaniu nowych rynków zbytu, ponieważ rynek rosyjski został ograniczony przez wprowadzone sankcje.
- Potrzeba zbadania wpływu agresji Rosji na ciągłość łańcuchów dostaw części, komponentów i produktów na użytek polskich firm.
Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza od momentu agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę wdrożyła procesy funkcjonowania w sytuacji kryzysowej, wymagającej koordynacji oraz wymiany bieżących informacji na temat potrzebnego zakresu wsparcia dla przedsiębiorców polskich oraz ukraińskich. Konsekwencje wojny dla polskiej gospodarki i jej międzynarodowego otoczenia, przede wszystkim dla Ukrainy i polsko-ukraińskich stosunków gospodarczych będą ogromne. Oznacza to pilną potrzebę stworzenia katalogu wyzwań, przed jakimi staną wkrótce przedsiębiorcy, tak aby działania na poziomie rządu oraz międzynarodowym odpowiadały na realne potrzeby.
Przed 30-stu laty powołaliśmy Izbę, aby rozwijać współpracę gospodarczą pomiędzy naszymi krajami, Unią Europejską a pozostałymi regionami świata. Teraz z bólem obserwujemy, jak gospodarka Ukrainy jest niszczona. Zakres wyzwań, jakie znalazły się w naszej perspektywie, wymaga już na poziomie rządowym koordynowania spraw o charakterze gospodarczym, w poprzek i ponad resortowymi „silosami”. Dlatego też jako Izba zaapelowaliśmy do Premiera RP o powołanie Pełnomocnika Rządu ds. Ukrainy.
Nie pozostaniemy obojętni również na sytuację ukraińskich obywateli. Wszyscy członkowie Izby, a więc przeszło 200 firm, niosą pomoc celem zapewnienia ludziom schronienia oraz niezbędnych rzeczy, takich jak żywność i ubrania. Dla czekających na granicy na przejście do Polski nasi członkowie z regionalnych przedstawicielstw Izby mają gorące, bezpłatne posiłki. Pomagamy w wielu obszarach, angażując się bezpośrednio w niesienie pomocy oraz rekomendowanie rozwiązań prawno-organizacyjnych. Stworzyliśmy także specjalny fundusz na zbiórkę środków – Fundusz Pomocy Ukrainie. Apelujemy do przedsiębiorców oraz wszystkich, którzy solidaryzują się z bohaterskim narodem Ukrainy o wpłaty na cele humanitarne. Szczegóły są dostępne na naszej stronie internetowej: https://www.pol-ukr.com/
