B+R – DOSTRZEGALNY TREND?

Kto najwięcej inwestuje w B+R? Okazuje się, że wciąż sektor przedsiębiorstw, a dopiero za nim sektor szkolnictwa wyższego. Choć obserwowany w Polsce optymistyczny trend wskazuje na rosnące permanentnie nakłady na B+R w relacji do PKB, to niestety Polska na tle krajów UE wciąż znajduje się poniżej średniej. Jak firmy z branży budowlanej inwestują w B+R, w naukę oraz technologie, a także jaka jest ich siła napędowa w tworzeniu i wdrażaniu innowacji? O to zapytaliśmy ekspertów z firm, w których rozwój stawiany jest na liście priorytetów.

Piotr Uściński, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii

Innowacyjność polskiej branży budowlanej oraz nakłady na działalność badawczo-rozwojową zwiększają się. W roku 2019 wyniosły 113,1 mln zł, a z dotacji na działalność B+R skorzystało 117 firm. Rok 2021 to już 155,6 mln zł nakładów oraz 143 aktywne badawczo podmioty branży budowlanej.

W zeszłym roku przy współpracy z Głównym Urzędem Nadzoru Budowlanego resort wdrożył możliwość elektronicznego składania wniosków w procesie budowlanym wraz z elektronicznym projektem budowlanym. W planach są kolejne działania na rzecz transformacji cyfrowej w budownictwie. W resorcie opracowaliśmy także tzw. mapę drogową dla wdrożenia metodyki BIM w zamówieniach publicznych. W najbliższym czasie rozpoczniemy działania nad opracowaniem Strategii BIM dla Polski.

Firmy prowadzące działalność badawczo-rozwojową w Polsce mogą wykorzystywać dostępne instrumenty wsparcia oraz ulgi podatkowe.

Ulga na B+R funkcjonuje z powodzeniem od 2016 roku i stopniowo wzrasta. Przykładem może być zwiększenie dodatkowego odpisu związanego z kosztami pracy do 200%. Zmiana w tym zakresie funkcjonuje od stycznia bieżącego roku.

Warto nadmienić, że branża budowlana w Polsce ma duży potencjał technologiczny i konkurencyjny. Znalazła się w zestawieniu 13 priorytetowych obszarów dla prowadzenia inwestycji w obszarze B+R+I, zwanych krajowymi inteligentnymi specjalizacjami (KIS). W nowej perspektywie finansowej na lata 2022–2027 potencjał technologiczny i innowacyjny tej branży będzie wspierany ze środków publicznych w ramach Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki.

Innowacje w budownictwie są też priorytetem dla Sieci Badawczej Łukasiewicz. Ich odpowiedzią na wyzwania branży budowlanej są projekty badawczo-rozwojowe realizowane w ramach programu badawczego „Budownictwo Modułowe”.

Arkadiusz Leśko, Dyrektor Rynku Budownictwa Ogólnego i Infrastrukturalnego Arkance Systems Poland

Można odnieść mylne wrażenie, iż konserwatywny sektor przemysłu, jakim jest budownictwo, nie do końca wpisuje się w trend działań B+R. W rzeczywistości firmy budowlane często stanowią inkubator takich działań oraz realne wsparcie, bez którego prowadzenie inicjatyw rozwojowych nie byłoby możliwe. Jednocześnie polskie firmy (zarówno projektowe, jak i wykonawcze) inwestują w rozwiązania, które niekoniecznie są wprost zaliczane do B+R, lecz tak je można traktować. Jako Arkance Systems dostarczyliśmy wiele różnych rozwiązań oraz usług w ramach strategicznej współpracy z naszymi klientami. Do wspierających B+R zaliczamy m.in. narzędzia MR (Mixed Reality, np. Trimble XR10) służące do symulacji innowacyjnych produktów jeszcze przed ich wyprodukowaniem czy usługi AI (Artificial Intelligence) realizowane przez Arkance Development.

Benedykt Korduła, Dyrektor Marketingu SaintGobain Glass

Wiodącą siłą napędową w tworzeniu innowacji są obecnie głównie wyzwania środowiskowe dotyczące potrzeby znaczącego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych oraz lepszego zagospodarowania kurczących się zasobów naturalnych. Nasze rozwiązania szklane są wytwarzane w lokalnych zakładach, aby eliminować ślad węglowy związany z transportem i zwiększać wydajność łańcucha dostaw. Do produkcji szkła zużywamy coraz więcej stłuczki szklanej z recyklingu, co pozwala skutecznie ograniczać zużycie energii oraz emisję CO2 czy racjonalniej wykorzystywać zasoby naturalne. Portfolio Saint-Gobain nieustannie ewoluuje, a niemal 25% dostępnych w ofercie produktów stanowią rozwiązania opracowane przez ostatnich 5 lat. Stale rozwijamy nasze know-how i inwestujemy w nowoczesne rozwiązania techniczne. Dysponujemy obecnie najlepszymi w Europie liniami produkcyjnymi Float oraz Magnetron.

dr inż. Mateusz Surma, Projektant R&D Grupa Pekabex

Jednym z ważniejszych aspektów działań w zakresie B+R są autorskie rozwiązania. Prowadzone przez nas prace badawczo-rozwojowe dotyczą m.in. opracowania innowacyjnego prefabrykowanego modułu łazienkowego, wraz z technologią jego produkcji, przeznaczonego do budownictwa mieszkaniowego, użyteczności publicznej oraz części administracyjno-biurowych obiektów przemysłowych. Moduły łazienkowe będą stanowić uzupełnienie asortymentu elementów konstrukcyjnych Pekabex oraz wniosą szereg zalet i korzyści dla odbiorców, jak m.in. skrócenie czasu inwestycji. W projekcie powstaje także nowa wiedza: dedykowana lekka mieszanka z betonu, samonośna konstrukcja modułu oraz nowa technologia produkcji. Warto wspomnieć, że uzyskaliśmy grant Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w 2021 r.

Janusz Komurkiewicz, Członek Zarządu FAKRO

Chcąc konkurować na globalnym rynku, firma FAKRO od samego początku postawiła na badania i rozwój. Można powiedzieć, że dział Research and Development to mózg całego przedsiębiorstwa. Właśnie tam rodzą się pomysły na produkty, które mogą podbić świat. Rywalizując ze światowymi przedsiębiorstwami, trzeba zaproponować klientowi coś innowacyjnego, coś, co przebije rozwiązania oferowane przez konkurencję. Taki sposób myślenia zaprowadził nas na obecne miejsce. Nie byłoby to możliwe bez ponad 100 inżynierów zatrudnionych w firmie FAKRO, którzy codziennie szukają pomysłów na nowe produkty lub rozwiązania. Efektem ich prac jest ponad 200 zgłoszeń patentowych, a FAKRO jest czołową firmą w branży budowlanej pod tym względem.

Piotr Górak, Menadżer Działu Doradztwa Technicznego Cemex Polska

W ramach projektów badawczo-rozwojowych prowadzonych jest wiele działań skupiających się na pracach związanych z nowymi, bardziej efektywnymi i ekologicznymi produktami, usprawnieniami oraz optymalizacjami procesów produkcyjnych, a także poszukiwaniu nowych przełomowych rozwiązań materiałowych. Główną siłą napędową w obszarze B+R są ludzie. To właśnie dzięki ich wiedzy, zaangażowaniu oraz umiejętności wspólnej pracy w interdyscyplinarnych zespołach badawczych możliwe są innowacje produktowe lub procesowe. Współpraca na poziomie międzynarodowym, wymiana doświadczeń poprzez swobodny przepływ wiedzy i wyników badań w ramach globalnych sieci jest znakomitym przykładem właściwego zarządzania projektami rozwojowymi w CEMEX. Modelową ilustracją jest proces opracowania i wprowadzenia nowego cementu VERTUA PLUS CEM II/AV 52,5 RNA.

Dariusz Pindel, Dyrektor ds. Strategii Technologicznej Klimas Wkręt-met

Bez inwestycji w sektor badań oraz rozwoju istnienie firmy na dynamicznym rynku nie jest możliwe. Dla Klimas Wkręt-met doskonałym i nieocenionym źródłem inspiracji jest praca z placówkami oświatowymi. Nowe, ciekawe spojrzenie środowiska naukowego pozwoliło nam na wdrożenie procesów usprawniających produkcję oraz podnoszących indywidualne umiejętności pracowników. Dzisiaj mierzymy się z problemami dostępności surowców i globalną logistyką, a tylko B+R mogą pomóc w usprawnieniu procesów produkcji oraz dystrybucji. Ze szczególną uwagą podchodzimy do wewnętrznych badań i analiz produktowych. Mamy własne, dobrze wyposażone, wysoce rozwinięte laboratorium, w którym testujemy zarówno nowe produkty, jak i te z aktualnej oferty. Badania nad partiami wytwarzanych produktów pozwalają nam na objęcie całości oferty gwarancjami. Rozwój produktu natomiast umożliwia nam reakcję w odpowiednim czasie na wymagania rynku.