Z czym najczęściej kojarzy nam się Dubaj? Z egzotycznymi wakacjami i najwyższym wieżowcem na świecie – Burj Khalifa. Tymczasem to jeden wielki plac budowy, na którym powinny się znaleźć także polskie firmy. Zjednoczone Emiraty Arabskie (ZEA) tworzy siedem miast federalnych. Każde ma innego monarchę i priorytety, także w zakresie rozwoju branży budowlanej. Łączne wydatki na realizację projektów infrastrukturalnych plasują ZEA na drugim miejscu w regionie. Według Deloitte Middle East tylko w 2019 r. Emiraty zakontraktują projekty budowlane o wartości 713 mld USD. Mimo że Abu Dhabi jest stolicą państwa i może pochwalić się atrakcyjnym położeniem na kilku wyspach, trochę ponad dekadę temu to właśnie w Dubaju pracowało 25% wszystkich żurawi budowlanych na świecie. Efektem tego są niemal kultowe już symbole architektoniczne tego miasta, będące jednocześnie atrakcjami turystycznymi, m.in. osiedle znane z przystani jachtowych Dubai Marina, sztucznie usypane wyspy w kształcie palmy czy spektakularny Burj Khalifa. To jednak już zaczęło się pod koniec lat 90. dzięki budowie wyjątkowo ekskluzywnego hotelu Burj Al Arab, jedynego siedmiogwiazdkowego hotelu na świecie.
Regionalny hub
ZEA to kraj liczący ok. 9,5 miliona mieszkańców. W samym Dubaju mieszkają 3 miliony, a do 2027 roku populacja miasta ma przekroczyć 5 milionów. Realizacja ambitnego planu, aby ZEA stały się regionalnym centrum logistyki cargo, transportu lotniczego oraz oazą turystyczną, przekłada się na rosnącą liczbę projektów infrastrukturalnych. W zakresie towarowego transportu morskiego można wymienić światowej klasy port Jebel Ali oraz terminal naftowy w emiracie Fujairah. Rozwija się również infrastruktura brzegowa w postaci licznych marin do cumowania jachtów oraz budowli z zastosowaniem komercyjno-mieszkaniowym. ZEA dysponują też siedmioma międzynarodowymi portami lotniczymi. W samym Dubaju zaplanowana jest rozbudowa nowego lotniska Al Maktoum International oraz konserwacja Dubai International Airport. Jeśli chodzi o infrastrukturę drogową, duży nacisk kładzie się na skrzyżowania bezkolizyjne. W związku z tym budowa skomplikowanych arterii w postaci wiaduktów i tuneli umożliwia utrzymanie płynnego ruchu pojazdów. Niemniej jednak niedostateczna infrastruktura parkingowa pozostaje wyzwaniem dla właścicieli budynków oraz ich użytkowników. Infrastrukturę kolejową można uznać za relatywnie nowy wariant infrastruktury w kraju. Początki kolei w ZEA sięgają zaledwie 2005 roku, kiedy ogłoszono rozpoczęcie budowy dwóch przecinających się linii kolejki miejskiej Dubai Metro – pierwsza z nich zainaugurowana we wrześniu 2009 r. Tworzy ją 47 stacji podziemnych i naziemnych. Składy są sterowane autonomicznie. Najmłodszym projektem jest linia Dubai Tram łącząca sześć sąsiednich dzielnic. Na 14,5 km trasie znajduje się 19 klimatyzowanych przystanków. Składy tramwajów również są sterowane autonomicznie i zasilane przez tory, dzięki czemu ocalono krajobraz wokół trasy tramwaju. W międzyczasie rozpoczęto prace nad systemem kolei Etihad Rail, przeznaczonym głównie do transportu towarów. Magistrala ma połączyć wszystkie emiraty. System został opracowany z myślą o przyłączeniu się do zaplanowanej międzynarodowej sieci łączącej pozostałe państwa Półwyspu Arabskiego. Z kolei zabudowa biurowa i mieszkaniowa rozwija się nie tylko wzdłuż linii brzegowej, ale także w głąb pustyni. Koniunktura tej branży jest jednak mniej stabilna. Składają się na to zmiany w realizacji polityki rządu i popytu wśród inwestorów zagranicznych. Dominują wieżowce, osiedla domów (szeregowce oraz wolnostojące) budowane przez deweloperów, infrastruktura hotelowa i turystyczna. Dodatkowo widać rozwój budynków przemysłowych, szkół, szpitali oraz galerii handlowych. Wraz z rozbudową osiedli mieszkaniowych można zauważyć budowę licznych meczetów i parków zabaw. Na uwagę zasługuje odmienny stan budynków oddawanych przez deweloperów w porównaniu z praktyką w Polsce – mieszkania są oddawane pod klucz. A od kilku lat niektórzy deweloperzy oferują projekty z umeblowanymi mieszkaniami. W przypadku deweloperów obiektów biurowych obowiązuje znany w Polsce stan surowy zamknięty. Rządowa wywiadownia WAM podała, że na lata 2017–2019 ZEA przeznaczyły 1,36 miliarda USD na program mieszkaniowy (Sheikh Zayed Housing Programme), aby zapewnić obywatelom Emiratów godne warunki życia i stabilny rozwój gospodarczy w kraju. W samym tylko 2019 roku rząd wyda na te cele 438,3 miliona USD.
EXPO 2020
Dubaj jest gospodarzem światowej wystawy, która odbędzie się w 2020 r. W związku z tym tamtejszy rząd rozpoczął budowę infrastruktury na terenie liczącym ok. 440 ha. Wydarzenie może gościć nawet 18 milionów turystów z całego świata. Obsłużenie tak znacznej liczby zwiedzających jest wyzwaniem dla infrastruktury transportowej i mieszkaniowej. Dlatego dynamicznie rozwija się baza hotelowa. Jednocześnie lokalni deweloperzy ścigają się w planach rozbudowy atrakcyjnych dzielnic z nadzieją, że część gości Expo zechce zainwestować w dubajskie mieszkania. Zachęcamy polskie firmy do wykorzystania szansy współpracy, m.in. w roli podwykonawców. Organizatorzy wystawy opracowali nawet platformę przetargową (portal eSourcing), poprzez którą można wyszukać interesujące nas zamówienie i zaaplikować do niego.
Szanse…
Podsumowując: potencjał dla polskich producentów można zaobserwować przede wszystkim w obszarach wyspecjalizowanych technik budowy infrastruktury, nowoczesnych technologii uwzględniających światowe trendy zrównoważonego rozwoju i oszczędności energii, elementach wykończenia budowli, me
bli oraz innych produktów dekoracyjnych. Na tamtejszym rynku możemy już znaleźć rodzime firmy, jak – VTS Clima (centrale klimatyzacyjne), Techmatik (maszyny do betonu), RME (urządzenia spawalnicze), a także: Stylis Dubai należąca do Nowy Styl Group (wykończenie hoteli i biur). Powstało też osiedle pobudowane według technologii Izodom 2000. Obecne są również marki ze stałym przedstawicielstwem, m.in. Smay (systemy wentylacji ppoż.), KAN-therm (armatura wodna), Polon-Alfa (systemy alarmowe ppoż.), VOX (dekoracje wnętrz), oraz kilka marek z branży oświetlenia, drzwi, mebli czy producent płytek ceramicznych Cerrad. Ciekawostka – na potrzeby linii metra Route 2020 francuski ALSTOM dostarcza składy wyprodukowane w Chorzowie! Linia ma być sercem komunikacyjnym Expo 2020, a docelowo ma połączyć nowe lotnisko Al Maktoum International z istniejącą infrastrukturą Dubai Metro. Po trwającej rozbudowie w 2020 roku Dubai Metro ma osiągnąć 70 stacji.
…i bariery
Polscy eksporterzy, którzy rozważają wejście do ZEA, powinni wziąć pod uwagę m.in. wyzwania logistyczne, wydłużone terminy płatności, dużą konkurencję międzynarodową i lokalną. Kluczowa dla powodzenia ekspansji jest długofalowa strategia działań, a także dostosowanie oferty do uwarunkowań klimatycznych i budowanie rozpoznawalności marki. Choć w większości postępowań oferty można złożyć po angielsku, to udział w procedurach przetargowych może być dużym wyzwaniem. Przetargi ogłaszane przez podmioty rządowe z reguły są skierowane do firm lokalnych, a wysokość wadiów jest dostosowana do skali projektów. Co więcej, w związku z licznymi pożarami na przestrzeni ostatnich dekad zwiększone zostały restrykcje względem dopuszczenia materiałów budowlanych i produktów wykończeniowych do obrotu. Wiele z nich musi uzyskać lokalną certyfikację przeciwpożarową. Duży wpływ na dynamikę i koniunkturę budowlaną ma mimo wszystko giełdowa cena ropy. Jest to wskaźnik odgrywający istotną rolę w zagospodarowaniu budżetu i terminowym wynagrodzeniu wykonawców. Kolejnym istotnym czynnikiem jest zainteresowanie inwestorów zagranicznych lokowaniem kapitału, co jest podyktowane międzynarodowymi ekonomicznymi czynnikami oraz sytuacją polityczną w regionie.
Moner Faour Kierownik Zagranicznego Biura Handlowego PAIH w Dubaju
