W Polsce rośnie liczba firm wykorzystujących technologię BIM w różnym zakresie. Stosunkowo dobrze zaimplementowały ją biura projektów, choć liczba zamówień na projekty BIM dalej nie jest znacząca. Jednakże projektanci często wolą opracować model BIM, który jest następnie podstawą jego weryfikacji, usunięcia kolizji i wytworzenia dokumentacji 2D dobrej jakości.
dr inż. Andrzej Tomana
Wiceprezes Zarządu
Datacomp
Inwestorzy niestety – jak słyszę od wielu projektantów – nie są zwykle zainteresowani modelem BIM. Po części wynika to z braku wiedzy oraz obaw inwestorów co do dodatkowych kosztów, jakie należy ponieść z tytułu BIM i narazić tym samym wykonawców na wydatki. W tym kontekście trzeba wspomnieć o karierze, jaką zrobiły wśród inwestorów i wykonawców przeglądarki modeli BIM, które pozwalają dokonać wszechstronnej wizualizacji bez ponoszenia kosztów na te narzędzia informatyczne. Na rynku jest dostępnych kilkadziesiąt różnych przeglądarek, a ich liczba rośnie. Wymagania użytkowników, po zaspokojeniu pierwszego apetytu i w miarę głębszego wchodzenia w technologię BIM, zwiększają się i funkcjonalność większości przeglądarek już nie wystarcza. Poszukiwane są rozwiązania, które zachowują prostotę i możliwości wizualizacyjne przeglądarek oraz oferują funkcjonalność dostosowaną do konkretnych potrzeb. Jednakże oczekiwania użytkowników są znacznie większe, wykraczające poza funkcjonalność przeglądarek. Punktem wyjścia także jest model; przypomnijmy, że model BIM jest wirtualnym odwzorowaniem obiektu rzeczywistego. Wszystko więc, co możemy zrobić z rzeczywistą budowlą, możemy symulować na jej wirtualnym bliźniaku. Firmy wykonawcze oczekują zatem rozwiązań przydatnych dla branż, a wręcz rzemieślników – rozwiązań prostych, dostosowanych do potrzeb konkretnych fachowców, relatywnie niedrogich (w relacji do systemów projektowania), i gdzie – co ważne – działania ilustrowane są na modelu. Jedną z opcji jest stworzenie jednej aplikacji wyposażonej w funkcje obejmujące coraz szerszy zakres możliwości, drugą możliwością jest tworzenie odrębnych, dedykowanych aplikacji.
Przyszłość w BIM
Firma Datacomp – twórca BIMvision – wybrała jeszcze inne rozwiązanie, które stanowi platforma aplikacji połączonych poprzez przeglądarkę. Użytkownik może je instalować w miarę potrzeby. Wszystkie dedykowane aplikacje mogą działać niezależnie od siebie, korzystając z funkcjonalności przeglądarki BIMvision.
Wszystkie aplikacje łączy ponadto jednolity interfejs i sposób obsługi. Niektóre funkcje dotyczą potrzeb, które można już uznać za typowe, takich jak: wymiana informacji w standardzie BCF, integracja wielu modeli czy kontrola kolizji, które są obsługiwane przez tzw. wtyczki. Użytkownicy, w szczególności wykonawcy oraz inwestorzy, mogą je pobrać, zainstalować i przetestować nieodpłatnie (https://bimvision.eu/wtyczki-pl/).
Są też inne przykłady ilustrujące ogromny potencjał opisanej koncepcji. Jednym z nich jest aplikacja PREFAB opracowana we współpracy ze szwajcarską firmą SENN AG. Firma jest producentem i wykonawcą konstrukcji prefabrykowanych, głównie stalowych. W firmie używanych jest ponad dwadzieścia różnych systemów, część to systemy BIM różnych producentów.
Aplikacje BIMvision
Zadanie postawione przed Datacomp polegało na opracowaniu rozwiązań wspomagających logistykę dostawy i montażu konstrukcji z wykorzystaniem pracy bezpośrednio na modelu. System został opracowany, wdrożony i znajduje się w sprzedaży. Może znaleźć zastosowanie w firmach wykorzystujących technikę prefabrykacji. Umożliwia m.in. zaplanowanie załadunku, sporządzenie list załadunkowo-przewozowych oraz kolejności montażu. Kilka obrazów ilustruje sposób pracy: przygotowanie do załadunku i kolejność montażu – wszystko zobrazowane na modelu.
Jak widać, w aplikacji wykorzystano atuty BIM: wizualizację działań i wykorzystanie koloru. Oczywiście możliwości aplikacji są znacznie szersze w stosunku do przedstawionych ilustracji (https://bimvision.eu/ poznaj-prefab-nowy-modul-bim-vision/).
Innym rozwiązaniem jest bardzo ceniona przez wykonawców i inwestorów możliwość automatycznego porównania dwóch dowolnych rewizji, co ilustrują oba rysunki. Idea jest prosta – wczytujemy rewizje, a spośród nich te dwie, które chcemy automatycznie ze sobą porównać. Czytelników zainteresowanych szczegółami odsyłam do tekstu Zarządzanie zmianami na portalu http://bim4u. eu/czytelnia/.
Korzyści użytkowania
Aplikacje dostępne na platformie BIMvision odpowiadają na zapotrzebowanie wykonawców i uwzględniają m.in. następujące możliwości: selektywne wyszukiwanie dowolnych informacji z modelu, wykonywanie przedmiarów długości, pola powierzchni oraz objętości, odczyt i modyfikację współrzędnych, zestawianie list elementów wraz z ich przedmiarami, nadawanie kolorów dowolnym atrybutom (materiał, typ, harmonogram montażu itp.), podział dużego modelu na dowolne mniejsze submodele i zapis w plikach IFC, zapis modelu IFC do formatów dogodnych dla przetwarzania graficznego czy cięcie modelu na dowolne fragmenty, zgodnie np. z etapowaniem prac. Realizacja inwestycji generuje oprócz informacji zawartych w modelu także wiele innych danych tworzących wspólne środowisko danych (ang. CDE – Common Data Environments). Na tych zasobach pracują systemy nowej generacji służące do zarządzania inwestycją, w których innowacyjnie wykorzystuje się możliwości wizualizacji informacji.
Potencjał rozwiązania
W jaki sposób najbardziej efektywnie wykorzystać posiadany zbiór danych? Jedną z możliwości jest zintegrowanie istniejących systemów: zarządzania dokumentacją z przeglądarką modeli, a następnie dodanie funkcjonalności wymaganych przez technologię BIM. Rozwiązanie takie wydaje się bardzo atrakcyjne, ponieważ w zakresie standardowych wymagań dotyczących obiegu dokumentacji ma już bogatą funkcjonalność, taką jak: możliwość kreowania struktury projektu i użytkowników, prawa dostępu, powiadamianie o zmianach, zarządzanie rewizjami.
Funkcjonalność związana z BIM to przede wszystkim wizualizacja modeli oraz zarządzanie komunikatami BCF. Przykładem takiego rozwiązania jest integracja dość znanego systemu zarządzania dokumentacją M-files z przeglądarką BIMvision. Rysunek 3. ilustruje to połączenie; w oknie podglądu wyświetlany jest model, na kolejnym rysunku zaś komentarze BCF (pobrane z przeglądarki) z podglądem wybranego komentarza i jego statusem oznaczonym kolorem.
Wybrane przykłady ilustrują działanie na modelach w zakresie wykraczającym poza funkcje przeglądarek. Rozwiązania te pokazują ogromny potencjał tkwiący w metodyce BIM, który umożliwia zarówno opracowanie aplikacji dostosowanych do potrzeb firmy, jak i możliwość integracji BIM z innymi istniejącymi systemami.
Rys. 1. Widok konstrukcji
Rys. 3. Panel systemu BIMfiles – po lewej fragment struktury plików,
po prawej widok modelu z przeglądarki BIMvision
Rys. 4. Panel systemu BIMfiles; po lewej struktura plików, po prawej lista
komentarzy BCF, z podglądem (informacja o kolizji) oraz statusem
