PAWILON INSPIROWANY NATURĄ

Odwiedzający polską wizytówkę na Światowej Wystawie EXPO w Dubaju doświadczą podróży do świata polskiej przyrody, sztuki, tradycji i innowacyjnej technologii sprzyjającej środowisku. W ten sposób pawilon ma wyrażać polskie podejście do natury, oferować zasoby oraz rozwiązania, inspirować i przyczynić się do ogólnoświatowej debaty o kierunkach rozwoju naszej planety.

Pawilon Polski na EXPO 2020(21) w Dubaju został zaprojektowany jako obiekt z materiałów naturalnych, pochodzących z zasobów odnawialnych bądź z odzysku oraz planowanych do recyklingu lub ponownego użycia. W ten sposób sam pawilon współgra zarówno z głównym przekazem Wystawy Światowej EXPO w Dubaju, zdefiniowanym przez Organizatora jako promocja zrównoważonego rozwoju, jak i wyraża motto polskiej obecności na EXPO: Polska. Kreatywność inspirowana naturą.

Zaprojektowanie obiektu reprezentującego Polskę – jej kulturę oraz tradycję – w Zjednoczonych Emiratach Arabskich było dużym wyzwaniem. Wiązało się to z wieloaspektową analizą uwarunkowań zarówno kulturowych, prawnych, jak i klimatycznych.

Wyróżnik, który zapadnie w pamięć i poruszy serca

Projektanci inspirowali się bogactwem oraz różnorodnością polskich krajobrazów – naturalnych i kulturowych – w tym tych naznaczonych silną tradycją budownictwa drewnianego. Twórcy zwrócili uwagę na fakt, że przez wzgląd na obfitość zasobów naturalnych to właśnie nasz kraj upodobały sobie ptaki wędrowne jako swój dom – miejsce gniazdowania. Polska jest kluczowym w Europie siedliskiem tych ptaków. Projektanci postanowili uczynić z tego przewodni motyw opowieści. Metafora – stado ptaków wykonujących w locie zjawiskowe choreografie – ma uosabiać ducha polskiej społeczności, dynamikę rozwoju, społeczną inteligencję, mobilność, wymianę kulturową, ekonomiczną oraz intelektualną. Unikalny polski motyw ma wyróżnić Pawilon Polski na tle pawilonów narodowych z całego świata i to właśnie zjawisko chmury ptaków w locie postanowiono przełożyć na język architektury.

Dynamiczna bryła zaprasza do poznania Polski

Pawilon  Polski  przybrał  kształt  dynamicznej  bryły  składającej  się  z rozrastających się ku górze modułowych struktur, z okalającą rzeźbą kinetyczną przywołującą na myśl chmurę ptaków w locie. Budynek tworzy otwartą przestrzeń i zachęca do zatrzymania się w cieniu obszernego zadaszenia. Rozległe nadwieszenia wyższych kondygnacji wraz  z  rzeźbą  kinetyczną  mocowaną  do  zewnętrznych  ścian  pawi-lonu gwarantują naturalne zacienianie, zapewniając komfort ludziom gromadzącym się w zewnętrznej strefie wejścia (kolejki), gastronomii, strefie dla dzieci oraz sceny plenerowej i chroniąc ich przed nadmiernym nasłonecznieniem oraz przegrzewaniem.

Odpowiednio dobrana konstrukcja

Wysublimowana,  delikatna  architektura  pawilonu  wymagała  płyn-nego zespolenia poprzez odpowiednio dobraną konstrukcję. Metafora projektowa  i  dążenie  do  przedstawienia  Polski  jako  naturalnego  sie-dliska ptaków migrujących naprowadziła projektantów na koncepcję zastosowania  materiałów  naturalnych,  obecnych  w  polskiej  kulturze,  tradycji oraz współczesności. Mobilność, eksport idei i myśli techno-logicznych zasugerował użycie modułowości oraz zainspirował do do-stosowania konstrukcji budynku nie tylko do funkcjonowania podczas wystawy  EXPO  2020,  ale  do  możliwości  demontażu  i  powtórnego  montażu  w  innej  lokalizacji,  np.  na  terenie  Polski,  w  obrębie  centrów  edukacyjnych, technologicznych, muzealnych, uniwersyteckich itp.

Wrażenie lewitowania budynku

Spektakularne  poderwanie  pokaźnej  kubatury  pawilonu  stanowiło ciekawe wyzwanie konstrukcyjne. Aby osiągnąć ten cel, zaprojektowano 4 sztywne trzony komunikacyjne służące jako podpory właściwej  konstrukcji rozpostartej  pomiędzy nimi powyżej, a także „wywspornikowanej” poza ich obrys we wszystkich czterech kierunkach. Za konstrukcję trzonów oraz konstrukcję właściwą posłużyły prefabrykowane stalowe kratownice przestrzenne w odpowiednim układzie, o wysokości  kondygnacji,  łączone  ze  sobą  na  śruby.  Stropy oraz konstrukcję ścian osłonowych zaprojektowano w konstrukcji drewnianej.

Projekt zakładał wykorzystanie żelbetu jedynie dla płyty fundamentowej. Przy tamtejszych warunkach gruntowych optymalnym rozwiązaniem posadowienia budynku byłoby zastosowanie pali fundamentowych, jednakże zdecydowano się zrezygnować z nich na rzecz posadowienia przy wykorzystaniu płyty fundamentowej. Było to spowodowane  potrzebą całkowitego oczyszczenia działki po ukończeniu wystawy i doprowadzenia jej do stanu pierwotnego sprzed jej udostępnienia.

100% materiałów do powtórnego użycia

W kontekście relatywnie krótkiego czasu trwania Wystawy Światowej EXPO projektanci chcieli zaproponować taki budynek, by po zakończeniu wystawy mógł być ponownie wykorzystany, zaadaptowany do innych potrzeb. Jego  poszczególne  komponenty  zostały  zaprojektowane jako demontowane i gotowe do efektywnego transportu oraz  ponownego  złożenia.  Wszystkie  części  konstrukcyjne nadziemia zaplanowano jako dostarczane na budowę w postaci płaskich elementów  prefabrykowanych  i  montowane  na  placu  budowy.  Takie  podejście wyraża odpowiedzialne myślenie o cyklu życia surowców, a także ogranicza odpady u źródła.

Konstrukcja  nadziemnej  części  budynku  została  zaprojektowana jako w 100% możliwa do powtórnego wykorzystania. Beton z płyty fundamentowej przewidziano do recyklingu i zastosowania przy podbudowie  dróg.  Dzięki  temu  projektanci  znacząco  przewyższyli  oczekiwania organizatora EXPO, który określił wymóg zastosowania minimum  75%  całości  materiałów  budowlanych  wykorzystanych  do  budowy jako materiałów możliwych do powtórnego użycia, recyklingu bądź zwrócenia producentowi. W obszarze świadomego gospodarowania zasobami, uwzględniając cykl życia materiałów budowlanych, tegoroczna wystawa w Dubaju ma ustanawiać nowy punkt odniesienia dla przyszłych światowych wystaw EXPO.

Refleksja nad współistnieniem człowieka i natury

Forma pawilonu oraz użyte w nim materiały inspirują do refleksji nad przetwarzaniem natury, relacją pomiędzy środowiskiem naturalnym i zabudowanym oraz rolą człowieka w ich kształtowaniu. Drewniana rzeźbiarska forma stwarza okazję do zaprezentowania kunsztu polskiego  rzemiosła,  ale  również  promuje  nowe  technologie bazujące na użyciu drewna (budownictwo szkieletowe, CLT, drewno klejone, materiały powstające z odpadu drzewnego), które są współcześnie używane do budowy domów i coraz większych budynków. W pawilonie użyto certyfikowanego drewna z gwarancją pochodzenia z kontrolowanego źródła, które prowadzi zrównoważoną i trwałą gospodarkę leśną. Co ciekawe, drewno jako budulec jest praktycznie nieznane w Zjednoczonych Emiratach Arabskich ze względu na brak lasów. Jednym z największych wyzwań w procesie projektowym było zapewnienie odporności  pożarowej  elementów drewnianych. Twórcy tak naprawdę przecierali szlaki, projektując zabezpieczenia przeciwpożarowe, które wpisywałyby się w wymagania organizatora EXPO i lokalnej straży pożarnej.

Pawilon – miejsce promocji zrównoważonych idei

Projektując Pawilon Polski, zespół projektowy WXCA oraz Bellprat Partner chciał utrwalić u zwiedzających obraz Polski jako źródła pięknej natury, pozyskiwanych z niej naturalnych produktów, solidnego, a także rzetelnego i skutecznego partnera w międzynarodowych działaniach. Jednoczesne projektowanie architektury oraz wystawy pozwoliło stworzyć spójną, immersyjną całość, wyjątkową  przestrzeń  zapraszającą odwiedzających do udziału w bogatym programie wystawy stałej i okresowych wydarzeń. Budynek pawilonu jest nierozerwalnie zespolony z ekspozycją, utożsamiając  polską  myśl twórczą, szacunek dla środowiska oraz kulturę mądrego nim gospodarowania.