Beton, który oczyszcza powietrze w mieście? Jest to możliwe. Takie innowacyjne rozwiązanie właśnie jest wdrażane w Częstochowie, przy okazji remontu generalnego torowiska. Ponad tysiąc metrów toru zostanie ułożonych z prefabrykowanych płyt wykonanych w technologii TX Active – dzięki niej powstanie fotokatalityczna powierzchnia, która gwarantuje poprawę jakości powierza w centrum miasta. O tym ekologicznym, bezpiecznym i komfortowym dla życia mieszkańców rozwiązaniu mówili uczestnicy briefingu prasowego przy popularnych „Kwadratach”. Przedstawiciele władz miasta, MPK i firm wykonawczych byli zgodni. Technologia zastosowana przy budowie nowej linii tramwajowej w starym śladzie w centrum pozwoli nam nie tylko wygodniej jeździć po mieście, ale i lżej oddychać.
– Ekologia to obok bezpieczeństwa i komfortu podróżowania po mieście jeden z priorytetów tej budowy. Cieszę się, że obok drzew, które udało się zachować w al. Wolności dzięki staraniom służb miejskich, teraz naszym sojusznikiem w walce o lepsze powietrze w Częstochowie będzie nowoczesna technologia budowlana, której elementy wprowadzamy. Jesteśmy pierwszym miastem w Polsce, w którym część torowiska zostanie wybudowana ze specjalnego betonu fotokatalicznego, który mówiąc wprost – pełni rolę filtra powietrza – powiedział Krzysztof Matyjaszczyk, prezydent Częstochowy.
Beton fotokatalityczny jest układany w torowisku od al. NMP do okolic dworca PKS. W przeciwnym kierunku, od al. NMP do ul. Jasnogórskiej zastosowane będzie estetyczne, zielone torowisko trawiaste
– W zatwierdzonym projekcie do wybudowania w technologii płyt antysmogowych mamy 1030 metrów pojedynczego toru, czyli około 515 metrów bieżących torowiska. Zielone torowisko ułożymy na odcinku ok. 350 metrów – wyjaśniła Barbara Sobczyk, zastępca dyrektora kontraktu NDI i dodaje. – To rozwiązanie będzie bardzo rozsądnym połączeniem, z którego największą korzyść będę mieli nie tylko pasażerowie, ale i wszyscy mieszkańcy Śródmieścia, jak i ci, którzy przemieszczają się po centrum, pracują, uczą się czy po prostu tu przebywają.
Szacuje się, że rocznie z powodu smogu umiera około 50 tysięcy osób. W jego skład wchodzą szkodliwe związki chemiczne, które są bezpośrednim zagrożeniem dla zdrowia człowieka. Jest to czynnik alergizujący, który wywołuje wiele groźnych chorób: układu oddechowego i krwionośnego. Na jego działanie najbardziej narażone są dzieci, osoby starsze i kobiety w ciąży. Aby ograniczyć ryzyko tego typu problemów u częstochowian, zdecydowano się na zastosowanie innowacyjnej technologii zmniejszającej zanieczyszczenia powietrza. Dzięki obecności w płytach torowo-drogowych tlenku tytanu, wykorzystuje się zjawisko fotokatalizy, w wyniku którego związki NOx są redukowane i usuwane z atmosfery.
Jak beton niszczy smog? – Technologia TX Active opiera się na zastosowaniu fotokatalizatora, czyli substancji, która przyśpiesza naturalny rozkład zanieczyszczeń pod wpływem światła słonecznego. Materiały lub produkty wykonane w tej technologii są zdolne do zmniejszania stężenia szkodliwych substancji organicznych i nieorganicznych w powietrzu oraz do zachowania pierwotnej estetyki tych wyrobów przez długi czas.
Przeprowadzone badania wykazały, że podczas słonecznej pogody w wyniku fotokatalizy ulega neutralizacji ok. 90% tlenków azotu, a także aldehydów, benzenu i innych związków organicznych. Również w pochmurne dni, przy niewielkim nasłonecznieniu, 70% zanieczyszczeń powietrza zostaje usunięta lub zneutralizowana. Wyniki badań wykazały zmniejszenie stężenia NOx w obszarze nawierzchni wykonanej w technologii TX Active od 20% do 60% (średnio 47%) w stosunku do odcinka ulicy pozostawionego z nawierzchnią asfaltową. Słowem zanieczyszczenia wtrącone z powietrza dzięki tej technologii z wodą deszczową trafią do kanalizacji zamiast do naszych płuc – wyczerpująco wyjaśnił Andrzej Bywalec, przedstawiciel firmy Contrail, producenta innowacyjnych płyt torowych.
Taka formuła wykonania torowiska ma także inne zalety. Powierzchnia, która powstaje po wykonaniu płyt betonowych, może być wykorzystana na przykład jako droga awaryjna dla pojazdów uprzywilejowanych: karetek, służb porządkowych i innych pojazdów. Posłuży też do sprawniejszego serwisowania sieci trakcyjnej. Ten sposób wykonania fragmentu torowiska, w miejscu gdzie jest dużo dojazdów do posesji i dróg przecinających tory poprawia jego funkcjonalność.
W Częstochowie modernizowany jest prawie 14-kilometrowy odcinek od ul. Fieldorfa-Nila do pętli przy Alei Pokoju. NDI prace wykonuje na rzecz Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego. Inwestycja jest realizowana na istniejącym stanie układu torowego z podziałem na odcinki, tj.: 1, 2, 3, 4, 5a, 6. Obejmuje wymianę starych elementów torowiska na nowe, ale i przebudowę liniowej infrastruktury tramwajowej wraz z siecią trakcyjną, sterowaniem, okablowaniem linii tramwajowej, przejazdami kołowymi (samochodowymi) i małą architekturą.
Kontrakt realizowany jest w formule „Projektuj i buduj”. Część odcinków jest podzielona na pododcinki, dla których wykonawca musiał uzyskać osobne decyzje administracyjne pozwalające na realizacje prac. Roboty torowe poprzedzone były pracami związanymi z przebudową infrastruktury podziemnej, która kolidowała z inwestycją. Wyzwaniem była i jest praca w ścisłym centrum miasta, tak aby w jak najmniejszym stopniu utrudnić życie mieszkańców Częstochowy.
– W najbliższym czasie planowana jest jeszcze m. in. zmiana układu geometrycznego skrzyżowania z ul. Orzechowskiego, w rejonie Placu Rady Europy. To zadanie jest objęte osobną umową. Z prac objętych kontraktem pozostaje część torowiska zielonego, część torowiska klasycznego oraz roboty związane z budową peronów i części ulic. Planujemy, że powrót tramwajów na trasę nastąpi z początkiem września tego roku – podsumowuje Barbara Sobczyk, zastępca dyrektora kontraktu NDI.
Wartość inwestycji sięga 115 milionów złotych i wraz z zakupem dziesięciu nowoczesnych składów tramwajowych typu Twist 2.0 stanowi największy kontrakt modernizacyjny w historii częstochowskich tramwajów. Łącznie w ramach programu Lepsza Komunikacja w Częstochowie na te cel zostało przeznaczonych 205 mln zł, z czego 144 mln zł stanowi dofinansowanie ze środków z UE pozyskanych przez miejskie służby.
