2021/2022

Czy to był dobry rok dla architektury? Jak architekci podsumowują swoją działalność w ostatnich 12 miesiącach? Jak będzie wyglądał architektoniczny świat w roku 2022? Co nas może zaskoczyć, a co pozostanie niezmienne? O zdanie zapytaliśmy przedstawicieli czołowych pracowni architektonicznych.

JAKUB LEWKOWICZ – Architekt, Członek Zarządu Kuryłowicz&Associates

Każdy rok niosący ze sobą mniej lub bardziej nieprzewidywalne sytuacje z perspektywy czasu jest dobry dla architektury i architektów. Dzięki czemu zdobywamy nowe doświadczenia, a sama architektura staje się bardziej elastyczna, nabierając pierwiastka pewnej racjonalności w czasach, w których powstaje. Z perspektywy naszej pracowni rok 2021 był bardzo dobrym czasem, gdyż pozyskaliśmy kilka ciekawych projektów zagranicznych, a na koniec roku prof. Ewa Kuryłowicz otrzymała najwyższe architektoniczne wyróżnienie w tym kraju, tj. została laureatką honorowej nagrody SARP. Analizując transakcje na rynku gruntów inwestycyjnych w 2021 r. i ich wolumen, można stwierdzić, że w 2022 r. czeka nas jeszcze więcej pracy.

AGNIESZKA KALINOWSKA-SOŁTYS – Architekt-Partner, Członek Zarządu w APA Wojciechowski Architekci oraz Wiceprezes Stowarzyszenia Architektów Polskich

Już teraz widzimy wyraźne zmiany w zapotrzebowaniu na nowe funkcje budynków. Przykładowo: popyt na nowe powierzchnie handlowe zupełnie wyhamował, a w ich miejsce pojawiają się propozycje związane z szeroko pojętą rozrywką, gastronomią, sportem (także e-gamingiem). Przemodelowane zostało podejście do mieszkania oraz pracy, o czym świadczą liczne inwestycje co-livingowe i co-workingowe. W przyszłym roku architektura jeszcze mocniej postawi na jakość związaną z energooszczędnością, trwałością, elastycznością budynków. Aspekty związane z użytkowaniem oraz cyklem życia budynków będą miały wyraźny wpływ na architekturę i urbanistykę. Adaptacja istniejących obiektów do zmian klimatycznych, fala renowacji, ekonomia cyrkularna, a także nowinki technologiczne związane z wykonawstwem to tematy, o których na pewno będziemy czytać w 2022 r. w kontekście architektury.

RAFAŁ GRZELEWSKI – Architekt, Grupa 5 Architekci

Mimo obecnej wciąż pandemii, architektura przeżywa w 2021r. dynamiczny rozkwit. Należy dostrzec międzynarodowe sukcesy projektów, tj. Elektrownia Powiśle jako najlepsza koncepcja tego typu na świecie MIPIMAwards czy Projekt Małopolskiej Chaty Podcieniowej, który zwyciężył w konkursie Global Architecture & Design Awards. Ale są to zasłużone nagrody dla inwestycji rozpoczętych w minionych latach, więc projektowanych stosownie wcześniej. O tym, czy to był dobry rok dla architektury, dowiemy się za 2–3 lata, odbierając do użytku wykreślone w ostatnich miesiącach arcydrogim oprogramowaniem architektoniczne wizje. Oby rosnące ceny gruntów, materiałów budowlanych i energii pozwoliły, obok ilości, zaplanować w deweloperskich budżetach również jakość. A jest się przy czym starać, gdyż w 2022 r. czeka nas dalszy rozwój sektora PRS czy szeroko pojętego zamieszkania zbiorowego.

PAWEŁ GRODZICKI – Architekt, partner WXCA

Z perspektywy naszej pracowni rok 2021 był zdecydowanie u dany. Pawilon Polski na Expo w Dubaju naszego autorstwa, otwarty w październiku, cieszy się zainteresowaniem gości i jest bardzo pozytywnie odbierany. Zaawansowana jest również budowa muzeów na Cytadeli Warszawskiej, którym poświęciliśmy wiele wysiłku w poprzednich latach. Rozpoczęliśmy też pracę nad nowymi ciekawymi projektami.

Patrząc ogólnie, mam nadzieję, że doświadczenia okresu izolacji sprowokowały wielu do intensywnej osobistej refleksji nad kondycją naszego najbliższego otoczenia architektonicznego i miejskiego oraz dowiodły, jak ważna jest jego autentyczna jakość w każdym miejscu, każdym sąsiedztwie. Wierzę, że dzięki temu powszechniejsza stanie się troska o te wartości i że będzie to trwała zmiana w naszej zbiorowej świadomości.

BARTOSZ TRZOP – Architekt, Założyciel i CEO Trzop Architekci

Coraz częściej firmy, które wracają do pracy stacjonarnej, decydują się na model hybrydowy i ten trend najprawdopodobniej będzie utrzymywał się w kolejnych latach po pandemii. To z kolei powoduje większe zapotrzebowanie na miejsca spotkań oraz przestrzenie, które ułatwią zespołom współpracę. Pracę indywidualną pracownicy często wykonują z domu. Nie oznacza to, że w przyszłości będziemy zupełnie rezygnować z miejsc do pracy indywidualnej w biurach, a jedynie, że będzie ich mniej – już teraz wiele firm decyduje się na tzw. sharedesking. W realizowanych przez nas obecnie projektach zwykle zmniejszamy liczbę biurek o 20–30%, a w ich miejsce pojawiają się salki spotkań i różnego rodzaju przestrzenie socjalne.

WOJCIECH MAŁECKI – Architekt, MAŁECCY Biuro Projektowe

Kończący się rok zaczął się niepewnie – wyczekiwanie inwestorów, niepewność, ale zarazem wspomagająca tarcza, która pozwoliła nam zrobić wiele konkursów. Zwykle nie było na nie czasu. Przypominało to wspinanie się wózka z pasażerami na rollercoasterze. A potem nastąpił przyspieszający zjazd i podjazd, który trwa do dzisiaj. Mimo tych wahań oceniam ten rok bardzo dobrze. Był lepszy niż poprzedni. Braliśmy udział w siedmiu konkursach, z czego jeden okazał się wygrany. Jaki będzie kolejny rok? Churchill mówił, że dobry polityk musi umieć przewidzieć, co się wydarzy w następnym roku, a potem wytłumaczyć wyborcom, dlaczego się nie wydarzyło. A mówiąc poważnie – nie wiem. Moim zdaniem gorączka deweloperska będzie trwała, mam nadzieję, że wzrostowi cen mieszkań będzie towarzyszyć wzrost cen usług projektowych, który dotychczas jest śladowy, o co apeluję do środowiska!

MIROSŁAW NIZIO – Właściciel Nizio Design International

Z perspektywy mojej pracowni ten rok w architekturze był dobry. Pełną parą wkroczymy w 2022. W lipcu 2021 po 12 latach prac otwarto Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie. Projekt od lat budził uznanie i zainteresowanie mediów na świecie. Dziś ma na koncie Nagrodę Internautów w 10. edycji konkursu Nagroda Architektoniczna POLITYKI oraz Grand Prize w kategorii obiekt publiczny w międzynarodowym konkursie YUANYE Awards.

Co do branży, to wydaje się, że w kolejnych miesiącach nadal będziemy odczuwać niepewność inwestorów wywołaną pandemią oraz znacznym wzrostem kosztów realizacji projektów. Wyzwań jest wiele – a te najbardziej długofalowe, związane z innowacyjnym i odpowiedzialnym proekologicznym projektowaniem czy budowaniem smart cities, wydają się kluczowe.

BOHDAN (BIŚ) LISOWSKI – Prezes SARP

Mijający rok jest powszechnie oceniany jako bardzo dobry dla koniunktury w budownictwie, siłą rzeczy przekłada się to na kondycję architektury w Polsce. W tym zakresie najważniejszym wyzwaniem w nadchodzącym roku będzie utrzymanie ciągłości inwestycji.

Rok 2022 został ogłoszony przez Zgromadzenie Ogólne Międzynarodowej Unii Architektów (UIA) jako rok projektowania dla zdrowia (The Year of Design for Health). Ma to bezpośredni związek z pandemią COVID-19, która pokazała, jak bardzo świat jest nieprzygotowany do kataklizmu zdrowotnego. To ważny sprawdzian dla architektów nie tylko w rejonach, gdzie opieka zdrowotna i jej zaplecze – w tym również lokalowe – pozostają na niskim poziomie.