DOSTĘPNOŚĆ TO WSPÓLNOTA I SOLIDARNOŚĆ

POZNALIŚMY LAUREATÓW KONKURSU LIDER DOSTĘPNOŚCI 2024

Dostępność to nie tylko windy, podjazdy, oznaczenia w alfabecie Braille’a czy pętle indukcyjne. To także takie projektowanie przestrzeni i budynków, by odpowiadały na różnorodne potrzeby korzystających z nich osób, ale też dawały im poczucie bycia u siebie i przynależności do wspólnoty — to myśl przewodnia tegorocznej edycji konkursu „Lider Dostępności”.

Za nami już 9. edycja Konkursu „Lider Dostępności”, wspólnej inicjatywy Integracji i Towarzystwa Urbanistów Polskich. Celem Konkursu „Lider Dostępności” jest promowanie projektowania uniwersalnego oraz najlepszych rozwiązań architektonicznych i urbanistycznych w zakresie dostosowania budynków i przestrzeni do potrzeb osób z niepełnosprawnościami i wszystkich innych użytkowników mających specjalne potrzeby. Konkurs jest organizowany od 2016 r. pod honorowym patronatem Prezydenta RP Andrzeja Dudy.

Nowoczesność i równe prawa

– Chcę jeszcze raz podkreślić moją wielką wdzięczność dla świętej pamięci Piotra Pawłowskiego i jego małżonki Ewy, która kontynuuje po nim wielkie dzieło Integracji. Za to, że przed laty przyszli do Kancelarii Prezydenta z tą inicjatywą – w moim przekonaniu jedną z najważniejszych do tego, byśmy mogli mówić o rozwoju Rzeczypospolitej jako państwa nowoczesnego, państwa, które odpowiada na wymogi i potrzeby cywilizacyjne współczesnego świata – powiedział gospodarz Gali, która jak co roku odbywała się w Pałacu Prezydenckim.

Prezydent Duda podkreślił, że Konkurs „Lider Dostępności” i przyświecając mu idea stanowią realizację zapisów polskiej Konstytucji dotyczących równego traktowania wszystkich obywateli. Nagrodzone w Konkursie „Lider Dostępności” miejsca i budynki, które stanowią pozytywny przykład tego, jak powinna wyglądać dostępność, nie tylko sprawiają, że nasz kraj staje się nowocześniejszy, ale również budują poczucie wspólnoty i solidarności w społeczeństwie.

Koniec partyzantki

– Historia dostępności to historia ludzi, zarówno tych dotkniętych jakąś formą niepełnosprawności, jak Piotr Pawłowski, ale też tych, które tworzyły ideę projektowania uniwersalnego. A temat ten był dyskutowany od lat 50. ubiegłego wieku – zwrócił uwagę prezes Towarzystwa Urbanistów Polskich, Tomasz Majda.

– Wszyscy posługujemy się jakimiś protezami, by zwiększyć swoje możliwości, ale patrząc na to, co dzieje się w architekturze, coraz trudniej znaleźć ślady tych protez. Jesteśmy już na takim poziomie projektowania uniwersalnego, że rozwiązania zapewniające dostępność dla wszystkich są traktowane jako pewne uwarunkowania procesu projektowego. Nie jako realizacja potrzeb czy dodatek. Po latach „takiej partyzanckiej protetyki” doszliśmy do zapisania tych rozwiązań w formie systemowej, legislacyjnej. Dalej jednak potrzebujemy wzorów dla architektów i urbanistów, którzy będą tworzyć nowe przestrzenie i miejsca w odpowiedzi np. na zmiany klimatu – zapowiedział.

Laureaci i wyróżnieni

W tym roku do Konkursu napłynęła rekordowa liczba zgłoszeń – aż 83. Do półfinału zakwalifikowało się 30 z nich, spośród których Kapituła w tajnym głosowaniu wybrała Laureatów i Wyróżnionych. Przyznano 7 nagród i 7 wyróżnień, a także Grand Prix. Poniżej lista laureatów.

PRZESTRZEŃ PUBLICZNA

• Laureat: Park Leśny na Oksywiu, Gdynia
• Wyróżnienie: Park Centralny, Gdynia

DUŻY OBIEKT UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ

• Laureat: Nowe Czytelnie Biblioteki Narodowej, Warszawa
• Wyróżnienie: Dworzec autobusowy, Lublin

MAŁY OBIEKT UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ

• Laureat: Centrum Aktywności Międzypokoleniowej Białołęka, Warszawa
• Wyróżnienie: Dom Otwarty, Warszawa
• Wyróżnienie: Dom Oczami Brata, Częstochowa
• Wyróżnienie: Centrum Sąsiedzkie Przystań, Widna 2a, Gdynia

OBIEKT BIUROWY/HANDLOWY

• Wyróżnienie: Biuro ISS Finance Service Centre Gdańsk
• Wyróżnienie: Nowy Rynek E, Poznań

OBIEKT MIESZKALNY/HOTELOWY

• Laureat: Dom Matki Bożej Serdecznej, Warszawa

OBIEKT ZABYTKOWY

• Laureat (ex aequo): Arsenał i Klasztorek – części kompleksu Muzeum Książąt Czartoryskich, Kraków
• Laureat (ex aequo): Pałac Sobieszów – Centrum Przyrodniczo-Edukacyjne Karkonoskiego Parku Narodowego, Jelenie Góra

GRAND PRIX

• Laureat: Laboratorium Innowacji Społecznych

ARCHITEKT/URBANISTA

• Laureat: Michał Brutkowski

Więcej o nagrodzonych można znaleźć na stronie internetowej: http://niepelnosprawni.pl/ledge/x/2202928

Nowy wymiar dostępności

Tegoroczna edycja pokazała nie tylko, jak ewoluował Konkurs „Lider Dostępności”, ale też samo rozumienie dostępności. Dostępność nie jest już postrzegana wyłącznie jako zastosowanie szeregu technicznych rozwiązań. Teraz widzi się w niej przede wszystkim tworzenie przestrzeni włączających i integrujących. Przestrzeni, w których przedstawiciele różnych grup społecznych mogą nie tylko się spotkać, ale też aktywnie uczestniczyć w ich tworzeniu.

Patronat Honorowy Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Andrzeja Dudy

Organizatorzy: Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji, Towarzystwo Urbanistów Polskich

Projekt współfinansowany z środków: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

Patroni Medialni: TVP, Program 1. Polskiego Radia, Architektura&Biznes, Izba Architektów RP, Builder, URBNEWS, niepelnosprawni.pl