TRZY DEKADY PREFABRYKACJI MARZEŃ
VIII Konferencja Stowarzyszenia Producentów Betonów (SPB), która odbyła się w dniach 7–9 października 2024 r. w malowniczo położonym hotelu Narwil koło Serocka, miała w tym roku szczególny charakter, ponieważ zbiegła się z jubileuszem 30-lecia prefabrykacji betonowej w Polsce. Wydarzenie zgromadziło szerokie grono przedstawicieli branży, w tym producentów, inżynierów, architektów oraz ekspertów technicznych, którzy wspólnie świętowali trzy dekady innowacji i rozwoju technologii betonowych w Polsce.
W tym wyjątkowym roku tematyka konferencji przyniosła zatem wiele refleksji i podsumowań. Wątki historyczne przewijały się zarówno na scenie, jak i w kuluarach, przypominając o ideach, które towarzyszyły powstaniu stowarzyszenia. Od wielkiej płyty do nowoczesności Lata 90., a więc początek nowej epoki w polskim życiu społecznym, politycznym, gospodarczym, także w budownictwie, odznaczyły się dość nieprzychylną opinią na temat budowania z prefabrykatów, kojarzonego z tzw. wielką płytą. Dzięki wysiłkom SPB tę skazę udało się jednak zatrzeć. Dziś Polska jest liderem produkcji betonu komórkowego w Europie (być może także na świecie), natomiast udział prefabrykacji w sektorze budownictwa według różnych danych stanowi od 10 proc. do 15 proc. Przy tym, zdaniem ekspertów zaproszonych do dyskusji w kilkunastu panelach dyskusyjnych, zaangażowanie prefabrykatów w powstawanie nowych obiektów wciąż rośnie, szczególnie w segmencie budownictwa mieszkaniowego, przemysłowego i infrastrukturalnego. Paneliści zaznaczyli jednak, że w krajach Europy Zachodniej, takich jak Niemcy czy Skandynawia, udział prefabrykatów w tamtejszych rynkach sięga nawet 30–50 proc., co pokazuje, że Polska wciąż ma dużo do zrobienia.
Widoki na przyszłość
Podczas konferencji dowiedzieliśmy się, że prefabrykacja zyskuje na popularności dzięki licznym zaletom: krótkiemu czasowi realizacji inwestycji, wyższej jakości elementów oraz bardziej efektywnemu wykorzystaniu materiałów, jednak aby ta wiedza dostała się do szerszego grona odbiorców, potrzeba wzmożonego wysiłku w zakresie edukacyjnym. To jeden z wniosków, jaki pojawiał się w trakcie debaty na forum wydarzenia. W temacie propagowania prefabrykacji betonowej na uczelniach wyższych czy w mediach jest nadal dużo do zrobienia. Paneliści zwracali uwagę na wzmożoną ewolucję polskiego rynku budowlanego. Niegdyś, przed laty, inwestycje realizowano w niekontrolowanych warunkach: latem w upale, zimą w chłodzie i na wietrze. Prefabrykacja ma w tej kwestii znaczną przewagę, ponieważ dziś produkcja elementów prefabrykowanych odbywa się w zamkniętych zakładach, o precyzyjnych, ściśle monitorowanych warunkach.
Zielona prefabrykacja
Tu pojawia się temat dekarbonizacji. W miarę tego, jak przemysł budowlany stara się zmniejszać swój negatywny wpływ na środowisko, zdaniem prelegentów konferencji prefabrykacja staje się jedną z najbardziej efektywnych metod realizacji projektów zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju. Prefabrykowane elementy betonowe nie tylko przyspieszają proces budowy, ale także zmniejszają emisję dwutlenku węgla na różnych etapach inwestycji.
Kontrolowane warunki fabryczne pozwalają na produkcję elementów betonowych ze znacznym ograniczeniem odpadów materiałowych. W zakładach produkcyjnych można precyzyjnie zaplanować zużycie surowców, co minimalizuje straty w porównaniu z tradycyjnymi metodami budowy na placu budowy. To z kolei pozwala na optymalizację pod kątem zużycia energii. Niektóre zakłady stosują odnawialne źródła energii, takie jak panele słoneczne, o czym wspomnieli przedstawiciele największych firm produkcyjnych w Polsce. W porównaniu z tradycyjnymi metodami budowlanymi, które często wymagają znacznych nakładów energii na placu budowy, prefabrykacja oferuje zatem bardziej efektywne i mniej energochłonne rozwiązanie.
W opinii ekspertów zaproszonych na konferencję SPB dalszy rozwój prefabrykacji będzie zatem obejmować wzrost zastosowania materiałów odnawialnych oraz tych, które pochodzą z recyklingu, w produkcji prefabrykatów, ale też wprowadzenie bardziej zautomatyzowanych, energooszczędnych procesów produkcyjnych, a co za tym idzie – pogłębioną cyfryzację procesu budowlanego, która pozwoli na bardziej precyzyjne planowanie i jeszcze większe ograniczenie zużycia surowców oraz energii.
Dwa oblicza – jeden zwycięzca
Podczas konferencji poznaliśmy także zwycięzców konkursu „Dwa oblicza – jedna przyszłość”. To inicjatywa powstała przy współpracy „Buildera” ze stowarzyszeniem, w której kilka zespołów reprezentujących najlepsze uczelnie techniczne w Polsce ma szansę zmierzyć się z unikatowym wyzwaniem projektowym. Uczestnicy tegorocznej edycji mieli przedstawić koncepcję architektoniczno inżynieryjną przyszłej siedziby SPB w Porcie Żerańskim w Warszawie.
Zwycięzcą okazał się zespół Uniwersytetu Zielonogórskiego pod przewodnictwem mgr. inż. Mirosława Strzeleckiego i dr inż. arch. Alicji Maciejko, który otrzymał nagrodę Grand Prix oraz 16 tysięcy złotych.
