Koniec dotacji dla pieców na paliwa kopalne od 1 stycznia. Co jeszcze nas czeka w kwestii zeroemisyjnych budynków?
Za miesiąc zabronione będą wszelkie zachęty finansowe do instalowania nowych samodzielnych kotłów zasilanych paliwami kopalnymi – wynika z wytycznych Komisji Europejskiej C/2024/7161. Decyzja jest jednym z elementów dążenia do zeroemisyjnych budynków. Od 2030 roku wszystkie nowe budynki mają być już zeroemisyjne. Ten okres jest jeszcze krótszy w wypadku nieruchomości będących w posiadaniu władz publicznych. Dostosowanie nowych projektów do wymogów europejskich to jedno z głównych wyzwań stojących przed architektami – m.in. o tym rozmawiali uznani eksperci na gali Future Builders zorganizowanej przez Aluprof.
Największym wyzwaniem stojącym przed projektantami wciąż pozostaje temperatura. Zalecenie Międzynarodowej Agencji Energetycznej mówi o dość równomiernym rozłożeniu wykorzystania energii na urządzenia czy oświetlenie, podgrzew wody oraz zadbanie o ogrzewanie i wentylację. Przed Polską wiele zmian, gdyż w naszym przypadku zadbanie o właściwą temperaturę pochłania ponad 70 proc. całej energii. Jest to o tyle ważne, że według szacunków, okna i drzwi odpowiadają za utratę od 20 do 30 proc. ciepła. Ubytki trzeba nadprodukować, co generuje koszty oraz obciążenie środowiskowe, z którymi teraz walczyć ma także zmiana w wytycznych C/2024/7161. Według Komisji do Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów poprawa efektywności energetycznej pozwoliłaby zmniejszyć poziom emisyjności budynków o około 90% do 2050 roku.
Zeroemisyjne budynki, czyli jakie?
Projektując nowe budowle i wybierając przeszklenia, architekci muszą wziąć pod uwagę parametr “g”, czyli współczynnik słoneczny odpowiadający za nagrzewanie się pomieszczenia w okresie letnim, co będzie redukowane przez pobierającą energię klimatyzację. Z tego obszaru wywodzi się podstawowy wyznacznik jakości okna, jakim jest parametr izolacyjności cieplnej – Ug. Standardem rynkowym są szyby o współczynniku sięgającym 1,1 W/w2K, a im jest on niższy, tym więcej ciepła pozostaje w środku zimą i nie jest wpuszczane latem.
Przed architektami oraz całą branżą budowlaną stoi zatem wyzwanie znalezienia tych rozwiązań, które są atrakcyjne wizualnie, spełniają swoje funkcjonalne założenia, a przy tym minimalizują utratę energii. Najnowsze realizacje dla podmiotów publicznych oraz prywatnych, zostały ocenione przez doświadczone jury w ramach V edycji konkursu “Obiekt Roku w Systemach Aluprof”. Pierwsze miejsce, pośród niemal 230 zakwalifikowanych projektów, otrzymała Maćków Pracownia Projektowa za projekt Bernardyńska 4 zlokalizowany we Wrocławiu. Realizacja została doceniona m.in. za zastosowane rozwiązania.
– Projektowanie budynków przyszłości stawia przed architektami, wykonawcami, ale także przed nami – producentami rozwiązań, szereg wyzwań. Specyfika naszej pracy wymaga znalezienie idealnego balansu pomiędzy estetyką a funkcjonalnością oraz efektywnością. Chcemy, aby nasz konkurs premiował twórców, którzy potrafią znaleźć ten balans i odpowiadać na wyzwania. Nie tylko ludzi, ale także dyrektyw oraz certyfikatów – podkreśla prezes zarządu Aluprof Tomasz Grela.
Ponad połowa energii idzie na ogrzanie pomieszczeń
W maju 2023 roku Główny Urząd Statystyczny alarmował, że na przestrzeni lat 2012-2021 ogrzewanie pomieszczeń odpowiadało za ponad 65 proc. całego zużycia energii w gospodarstwach domowych. Na drugim miejscu, ze znaczną różnicą, jest ogrzewanie wody na poziomie 17 proc. Podium zamykają, znajdujące się blisko siebie, oświetlenie wraz z urządzeniami elektrycznymi (9 proc.) oraz gotowanie posiłków (ponad 8 proc.). Duża dysproporcja między tymi wartościami pokazuje ile energii, a zatem kosztów potrzeba do zadbania o właściwą temperaturę pomieszczenia i o ile te statystyki mogłyby się zbliżyć do zaleceń Międzynarodowej Agencji Energetycznej, gdyby efektywne energetycznie rozwiązania były dużo częściej stosowane.
Ważnym elementem jest ekonomia. W 2024 roku cena za 1kWh energii waha się od ok. 0,75 zł do ponad 1,30 zł, a wszystko jest uzależnione od taryf czy limitów. Wg danych GUS najwięcej polskich gospodarstw (26%) znajduje się w przedziale 1501-2000 kWh zużycia energii rocznie. Biorąc pod uwagę rosnący udział urządzeń elektrycznych w domu, w tym odpowiedzialnych za temperaturę klimatyzatorów czy elektrycznych pieców, idziemy w stronę wzrastającej konsumpcji energii. Dopóki rachunki za energię będą jednymi z najbardziej dotkliwych dla domowych i firmowych budżetów, rozwiązania podnoszące efektywność energetyczną pozostaną jednym z tych elementów, do których nie tyle powinniśmy, co musimy dążyć.
