w Katowicach powstaje dzielnica przyszłości

Nowy Wełnowiec – wielofunkcyjna, ekologiczna i zielona dzielnica powstanie w północnej części Katowic między aleją Wojciecha Korfantego, a ulicą Konduktorską. Pohutniczy obszar o powierzchni 25 ha zostanie zrekultywowany, zrewitalizowany i przywrócony miastu oraz jego mieszkańcom. Nowa dzielnica w centrum uwagi postawi ludzi i klimat. Będzie miejscem otwartym, zaplanowanym w sposób zrównoważony, w którym ruch samochodów zostanie usunięty z przestrzeni publicznej. Planowane jest ok. 270 tys. m kw. naziemnej powierzchni użytkowej, w tym największą część zajmą mieszkania. Pozostała powierzchnia zostanie przeznaczona na biura, edukację, gastronomię, handel, usługi i kulturę. Aż 56 proc. powierzchni będą stanowiły tereny zielone. Szacunkowe koszty inwestycji to ponad 2 mld zł.

Autorem koncepcji Nowego Wełnowca jest pracownia JEMS Architekci, projektanci m.in. katowickiego Międzynarodowego Centrum Kongresowego. Za zarządzanie inwestycją odpowiada Eko-Bryza, którą kieruje Piotr Uszok, były prezydent Miasta Katowice w latach 1998-2014. Partnerem strategicznym przedsięwzięcia odpowiedzialnym za nadzór deweloperski została doświadczona firma inwestycyjna Grupa Capital Park, a za kwestie związane z oczyszczaniem (remediacją) gruntów odpowiada spółka INVESTEKO. Firmy zaangażowane w realizację projektu zaprezentowały premierowo założenia innowacyjnej dzielnicy Katowic. Inwestycja będzie odpowiedzią na potrzeby społeczne oraz te związane ze zmianami klimatu i ekologią, wzbogaci przestrzenną tkankę centrum stolicy województwa śląskiego i metropolii.

– Zaprojektowaliśmy Nowy Wełnowiec, aby stworzyć jak najbardziej atrakcyjną przestrzeń dla życia ludzi, równocześnie tworząc budynki o dużej intensywności. Nowe miasta muszą być gęste, intensywne, ale planowane tak, iż mimo struktury stanowią po prostu idealne miejsce do życia. Dlatego budynki Nowego Wełnowca tworzą uliczki piesze, place o różnych nastrojach, a wszystko obraca się wokół parku – gwiazdy. Układ stanowi osnowę dla życia, które toczy się pomiędzy budynkami – mówi Marcin Sadowski, partner w pracowni JEMS Architekci.

– Centralną częścią całego układu jest park tzw. zielonej gwiazdy wraz ze swoimi czterema ramionami. Oprócz terenu parku, układ tworzy także system placów publicznych, skupiających życie i społeczność każdego z kwartałów. Cały obszar dostępny jest w czasie 20-30 minutowego spaceru lub poprzez system ścieżek rowerowych i biegowych. Zieleń jest wszechobecna i jej projekt ma również dać możliwość pokazania różnych odsłon i nastrojów – dodaje Tomasz Napieralski, associate w JEMS Architekci.

Nowy rozdział w historii Wełnowca

Historia Wełnowca – północnej dzielnicy Katowic, nierozerwalnie wiąże się z przemysłem ciężkim. Na terenie inwestycji działała w przeszłości huta należąca do rodu Hohenlohe, po wojnie i licznych zmianach huta działała w ramach Zakładów Metalurgicznych Silesia. Huta stosując innowacyjne technologie, produkowała znaczące ilości cynku oraz wyrobów z cynku, przyczyniając się pozytywnie do rozwoju gospodarczego Polski. Zakład zamknięto pod koniec lat 80. XX wieku. Teraz teren 25 hektarów w sercu Katowic zostanie zrewitalizowany
i przywrócony mieszkańcom.

– Wełnowiec to dzielnica z bogatą historią przemysłową, w którą nasza inwestycja tchnie nowe życie. Jej idea jest spójna ze światowymi tendencjami budowy osiedli z różnorodnymi funkcjami. Jest to w pewnym sensie powrót do miasta opartego na prawie magdeburskim. Wszystkie funkcje są w zasięgu dojścia pieszego. Takie podejście do budowy miasta wymusza znaczące ograniczenie ruchu samochodowego na rzecz ruchu pieszego i rowerowego. My posunęliśmy się jeszcze dalej, cały ruch samochodów będzie się odbywał pod ziemią, co ułatwi integrację społeczności w przestrzeni dla niej dedykowanej. To nie będzie kolejne ogrodzone osiedle, to przestrzeń dla mieszkańców dzielnicy, miasta i gości, wszyscy będą mieli okazję spędzić w tym miejscu czas w wybrany przez siebie sposób. Nie zapomnimy także o historii Wełnowca i jego tożsamości – mówi Piotr Uszok, prezes zarządu spółki Eko-Bryza.

Nowy Wełnowiec – ludzie, klimat i przestrzeń

Dzięki minimalizacji powierzchni betonowych i asfaltowych w projekcie zmaksymalizowane zostały tereny zielone, które zajmą aż 56 proc. obszaru inwestycji, w tym park centralny
o powierzchni 4 ha oraz zielone skwery, place, łąki kwietne, trawniki, strefy leśne i liczne rabaty z roślinami. Co interesujące, rośliny będą także uczestniczyć w procesie rekultywacji,
a dokładnie fitoremediacji, czyli – oczyszczenia zanieczyszczonych gruntów. Nastąpi to poprzez dobranie specjalnych gatunków roślin – drzew i krzewów.

Posadzonych zostanie ponad 4 tys. drzew, a wespół z zielenią zastosowane będą nowoczesne technologie, które pozwolą dzielnicy na budowanie niezależności energetycznej. Planowane są m.in. domy niskoenergetyczne, odnawialne źródła energii, zielone dachy o pow. szacowanej na 115 tys. m kw., ogrody deszczowe czy też inne sposoby retencji wody deszczowej. Co więcej, zminimalizowane zostanie zewnętrze zapotrzebowanie na prąd poprzez wdrożenie produkcji własnej m.in. z wykorzystaniem energii z wiatru i słońca.

Wyeliminowanie ruchu samochodowego pozwoli na maksymalne wykorzystanie terenu pod rekreację oraz swobodne przemieszczanie się mieszkańców, pracowników i innych osób korzystających z oferty dzielnicy. W projekcie uwzględniono oczywiście potrzeby mieszkańców zmotoryzowanych, do ich dyspozycji zostanie oddany garaż podziemny na ponad 5,5 tys. miejsc postojowych oraz dojazdy podziemne.

Nowy Wełnowiec będzie miejscem spotkań i integracji, które stanie się wielopokoleniową, zrównoważoną i multifunkcyjną dzielnicą Katowic. Na zrekultywowanym terenie poprzemysłowym planowane jest powstanie ok. 270 tys. m kw. naziemnej powierzchni użytkowej. W ramach przestrzeni znajdą się następujące funkcje: 57 proc. – mieszkania, 11 proc. – biura, 15 proc. – lokale usługowe i gastronomiczne, 17 proc. – lokale z funkcją rozrywkową i kulturalno-naukową i społeczną, m.in. hotel, szkoła, przedszkole, żłobek, dom seniora, kino czy muzeum, a także miejsca rekreacyjno-rozrywkowe. W Nowym Wełnowcu powstanie ponad 3 tys. mieszkań, pokoi hotelowych i studenckich. Będzie mogło w nich zamieszkać ok. 7,7 tys. osób.  Przestrzeń stanie się też miejscem rozwoju zawodowego dla ponad 4 tys. pracowników.

– To dla nas wyjątkowe przedsięwzięcie i ogromnie cieszymy się, że mogliśmy zostać jego częścią. Inwestycji o tak szerokim spektrum jeszcze nie było ani w Katowicach, ani w Polsce. Budowanie nowej dzielnicy na taką skalę w zasadzie od zera to ogromna odpowiedzialność, wyzwanie i satysfakcja. Naszym celem jest stworzenie miejsca przyszłości dla wielu pokoleń. Ludzie chcą być razem, chcą żyć w miejscach rozpoznawalnych, zmiennych, różnorodnych. Chcemy ze sobą rozmawiać, widzieć się i uczyć od siebie. Wielopokoleniowa społeczność w wielofunkcyjnym, bogatym w doznania otoczeniu – taki właśnie będzie Nowy Wełnowiec – podkreśla Jan Motz, prezes zarządu Grupy Capital Park.

Harmonogram prac

Założenia Nowego Wełnowca oraz wykonana koncepcja urbanistyczno-architektoniczna są spójne z Miejskim Planem Adaptacji do zmian klimatu dla Katowic, który przygotowany został z inicjatywy Ministerstwa Środowiska. Grunty pod budowę dzielnicy zostały zbadane oraz przeanalizowane pod kątem wskazania najbardziej optymalnych i bezpiecznych rozwiązań remediacyjnych przez firmę specjalizującą się w przywracaniu środowisku zdegradowanych terenów – INVESTEKO. Zgodnie z opracowaną dokumentacją ekologiczno-środowiskową wymagane będą prace remediacyjne zgodnie ze wskazaniami Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Oczyszczanie gruntów będzie realizowane równolegle z procesem inwestycyjnym przez zespół specjalistów pod nadzorem środowiska naukowego. Tego typu procesy są wykonywane często na terenach miejskich i poprzemysłowych, czyli wszędzie tam, gdzie działalność człowieka zostawiła swoje piętno. Prawidłowe określenie zanieczyszczenia powierzchni ziemi oraz wybór skutecznej metody oczyszczania, przy jednoczesnym spełnianiu wymogów prawnych, są czasochłonne jednak konieczne do rozpoczęcia budowy Nowego Wełnowca. Szacunkowe koszty realizacji inwestycji to ponad 2 mld zł. Spółka będzie starała się o kredyt bankowy niezbędny do sfinansowania inwestycji po opracowaniu projektu budowlanego i wykonawczego tj. w latach 2023 -2024. Realizacja projektu została podzielona na siedem etapów.

Nowy Wełnowiec w liczbach:

• 000 m kw. całkowitej powierzchni
• 270.000 m kw. naziemnej powierzchni użytkowej, w tym:
• 57 proc. – mieszkania
• 17 proc. – edukacja, kultura, rekreacja, wypoczynek
• 15 proc. – gastronomia i usługi
• 11 proc. – biura
• 5 635 podziemnych miejsc parkingowych
• 3 169 mieszkań/pokoi w hotelach i akademikach
• 56 proc. powierzchni całej inwestycji – park i założenia zielone, skwery, place
• obszar parku centralnego – ponad 4 ha:
• tereny zieleni – w tym łąki kwietne, trawniki, strefy “leśne”, rabaty
• strefy wody – zbiorniki otwarte, kanały, oczka wodne
• nawierzchnie – plac, ścieżki, tereny utwardzone (w tym ścieżki parkowe półprzepuszczalne)
• Liczba etapów: 7