STUDIA NA RUSZTOWANIACH
Praca na wysokości wymaga szczególnej troski o bezpieczeństwo, a co za tym idzie – również specjalistycznej wiedzy, żeby to bezpieczeństwo zapewnić. Ofertę dydaktyczną pozwalającą zdobyć tego typu wiedzę poszerzą w tym roku studia podyplomowe o kierunku Rusztowania budowlano-montażowe przygotowane przez Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej przy współpracy z Polską Izbą Gospodarczą Rusztowań.
Rusztowania budowlano-montażowe są konstrukcjami powszechnie kojarzonymi z branżą budowlaną. Wynika to oczywiście z faktu, że praktycznie na każdej lub prawie każdej budowie są wykorzystywane. Rzadko jednak zwraca się uwagę na fakt bardzo szerokiego ich zastosowania w szeregu innych branż: energetycznej, stoczniowej, górniczej itd. Niezależnie jednak od miejsca i celu wykorzystania rusztowań praca na wysokości wymaga szczególnej troski o bezpieczeństwo, a co za tym idzie – również specjalistycznej wiedzy, żeby to bezpieczeństwo zapewnić.
Dwusemestralne studia
Obecnie na rynku dostępne są szkolenia podnoszące kompetencje osób, których praca wymaga kontaktu z rusztowaniami – od jedno- do kilkudniowych szkoleń dla monterów, użytkowników, kadry inżynieryjno-technicznej, a nawet handlowców zajmujących się sprzedażą lub wynajmem sprzętu. Również w programach studiów budowlanych polskich uczelni w mniejszym lub większym stopniu poruszana jest problematyka związana z funkcjonowaniem rusztowań. Biorąc jednak pod uwagę liczbę wypadków z udziałem czynnika materialnego, jakim są rusztowania, zakres i specyfikę wiedzy związanej z ich funkcjonowaniem oraz szerokie zastosowanie, racjonalne jest uzupełnienie dotychczasowej oferty dydaktycznej. W tym roku poszerzy ją projekt przygotowany przez Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej przy współpracy z Polską Izbą Gospodarczą Rusztowań: studia podyplomowe o kierunku Rusztowania budowlano-montażowe. Program dwusemestralnych studiów otwiera wykład Podstawy mechaniki konstrukcji, podczas którego poruszane będą m.in. następujące zagadnienia: schematy i obliczenia statyczne, zasady pracy rusztowań jako konstrukcji prętowych czy też obciążenia działające na rusztowania. Zaprezentowane zostaną również przykłady pokazujące wpływ rozmieszczenia elementów na wytężenie konstrukcji oraz obciążeń zmiennych na rusztowanie i ludzi na rusztowaniu. Omówiony zostanie też wpływ jakości podłoża pod rusztowaniem na funkcjonowanie rusztowania. Kolejny obszerny blok tematyczny dotyczy podstawowych regulacji prawnych oraz wybranych zagadnień BHP przy montażu i użytkowaniu rusztowań. Tutaj słuchacze studiów mogą się spodziewać omówienia aktów prawnych odnoszących się do rusztowań, dokumentów, z jakimi można się spotkać podczas użytkowania rusztowań oraz obowiązków pracodawcy, pracownika, inwestora i kierownika budowy. W części poświęconej BHP znajdą się zagadnienia związane m.in. z opracowaniem planu BIOZ, instrukcji IBWR, oceną ryzyka zawodowego oraz organizacją i zakresem szkoleń stanowiskowych.
Duża dawka praktyki
Znaczna część zajęć tego kierunku będzie miała charakter praktyczny. W ramach przedmiotu Kontrola i nadzór nad funkcjonowaniem rusztowań słuchacze uczestniczyć będą w ćwiczeniach polegających m.in. na wykonaniu standardowego przeglądu rusztowania z wypełnieniem odpowiedniego protokołu, dokonaniu oceny stanu technicznego wraz z pomiarem stanu podłoża gruntowego i wywieranego nacisku na podłoże przez rusztowanie oraz pomiarem geodezyjnym (z użyciem tachimetru i metodą uproszczoną). Przewidziany jest też pomiar nośności zakotwienia w różnych materiałach oraz pomiar oporności uziemienia i drgań rusztowań. Wszystkie te ćwiczenia będą się odbywać przy użyciu rusztowań i sprzętu zapewnionego przez uczelnię, a zakończą raportem z ćwiczeń zawierającym propozycję korekty zidentyfikowanych błędów. W laboratorium odbywać się też będą zajęcia Kształtowanie rusztowań, gdzie za pomocą programu komputerowego uczestnicy przygotowywać będą rysunki 2D i 3D rusztowań budowlanych wokół brył obiektów. Rodzaje i systemy rusztowań będą natomiast omówione w ramach przedmiotu Technologie montażu i demontażu rusztowań. Zakres tych zajęć obejmuje również część praktyczną, polegającą na montażu przykładowych rusztowań ramowych, modułowych i przejezdnych. Nieodłączną częścią działalności związanej z montażem i demontażem rusztowań są kwestie rozliczania pracy brygady, transportu czy też najmu sprzętu. Zagadnienia te oraz gospodarka magazynowa elementów rusztowań będą stanowić treść wykładu Rozliczenie usługi rusztowaniowej. W programie studiów aż dwadzieścia godzin przewidziane jest na wykład i ćwiczenia Symulacje komputerowe pracy rusztowań. Podczas tych zajęć omówione będą normy dotyczące projektowania i analiz statyczno-wytrzymałościowych rusztowań, zasady przyjmowania schematów statycznych, obliczenia statyczne, obliczenia stateczności i drgań własnych rusztowań. Pokazana będzie ponadto symulacja przejścia pracownika po rusztowaniu słabo zakotwionym. Ponieważ osoba nadzorująca prace rusztowaniowe odpowiada nie tylko za kwestie techniczne, ale również za pracę podległego zespołu, w programie przewidziany został także warsztat menedżerski rozwijający kompetencje miękkie związane z komunikacją i motywowaniem podwładnych. Zwieńczeniem procesu nauki będzie udział w seminarium i przygotowanie pracy dyplomowej – projektu rusztowania budowlanego zawierającego opis techniczny, opis montażu i demontażu, rysunki techniczne, zebranie obciążeń, obliczenia statyczno-wytrzymałościowe oraz dokumenty BIOZ i IBWR. W branży rusztowań pracuje wiele osób z wykształceniem innym niż budowlane, w związku z czym program studiów został przygotowany w taki sposób, żeby mogli w nich uczestniczyć nie tylko inżynierowie, ale również osoby związane zawodowo z naszą branżą, które legitymują się wyższym wykształceniem, lecz niekoniecznie posiadają tytuł inżyniera. Zajęcia poprowadzą pracownicy naukowi Wydziału Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej oraz praktycy związani z Polską Izbą Gospodarczą Rusztowań.
Dagmara Tyc Dyrektor Polska Izba Gospodarcza Rusztowań
