METAMORFOZY: MIASTO TO LUDZIE

„Gorzów pracuje nad formą” – hasło przewodnie zapisane w Gminnym Programie Rewitalizacji Gorzów 2025+ jednoznacznie wskazuje na to, że miasto konsekwentnie buduje i rozwija swój silny wizerunek.

W 2017 r. w Gorzowie inwestycje ruszyły na wielką skalę, a większość z nich jest uwzględniona jako przedsięwzięcia w Gminnym Programie Rewitalizacji. Dokument ten to strategiczny program rozwojowy dla Gorzowa na najbliższe 9 lat. Został opracowany przy aktywnym udziale mieszkańców i przyjęty przez Radę Miasta 13 grudnia 2016 r. Jego uchwalenie poprzedzało sporządzenie szczegółowej diagnozy społeczno-gospodarczej. W ten sposób wyznaczono obszary rewitalizacji. W Gorzowie jest to Nowe Miasto/Centrum, Osiedle Słoneczne, część Zamościa i Zakanala, co stanowi 5% jego powierzchni zamieszkiwanej przez 27 tys. osób, czyli 23% ogółu populacji miasta. W Programie Rewitalizacji napisanym dla Gorzowa sformułowano następujące cele rewitalizacji:
• odbudować w Gorzowie spójność społeczną,
• ożywić gospodarczo obszar rewitalizacji,
• poprawić jakość obszarów zamieszkania,
• odbudować ład przestrzenny w centrum miasta. Osiągnięcie celów ma zapewnić realizacja 53 zaplanowanych przedsięwzięć.

W 2017 r. rozpoczęto wdrażanie 29 z nich. Stopień ich realizacji jest zróżnicowany; cztery przedsięwzięcia zostały w pełni wykonane, a wysokim zaawansowaniem realizacji cechują się kolejne cztery. W pozostałych przypadkach została podpisana umowa o dofinansowanie, przedsięwzięcia oczekują na przyznanie dofinansowania lub jest przygotowywana dokumentacja projektowa.

Kwadrat – plac, na który przychodzą ludzie

Pierwszym zadaniem rewitalizacyjnym zrealizowanym przez Miasto była przebudowa Placu Nieznanego Żołnierza, który jest bardziej znany wśród mieszkańców Gorzowa jako Kwadrat. Ten niespełna hektarowy plac znajduje się w centrum obszaru rewitalizacji R1, na terenie Nowego Miasta. Niestety był miejscem, gdzie dominowała zdegradowana infrastruktura, jaka nie spełniała swojej funkcji – miejsca spotkań, zabawy czy odpoczynku. Decyzję, by przedsięwzięcie to realizować jako pierwsze, podjęto z uwagi na to, że Kwadrat był i jest bardzo ważny dla gorzowian. Posiada duży potencjał i słusznie założono, że jego rewitalizacja przyczyni się do ożywienia okolicy. W ramach inwestycji oświetlono, przebudowano oraz uformowano nowe alejki, wyposażono plac w ławki i podesty rekreacyjne, powstał plac zabaw z tablicami edukacyjnymi (między innymi w formie gier strategicznych) oraz linarium. Kwadrat ma dzięki odpowiedniemu umeblowaniu i wyposażeniu trzy wyraźne strefy – strefę zabaw dla dzieci, otwartą część, gdzie mogą odbywać się różnego rodzaju eventy oraz strefę spokojną ze stolikami do gier planszowych. Po przebudowie stał się atrakcyjnym miejscem dla mieszkańców pobliskich kamienic. Jest również, głównie w weekendy, chętnie i tłumnie odwiedzany przez mieszkańców pozostałych części miasta. Projekt został dofinansowany z funduszy europejskich – Regionalnego Programu Operacyjnego Lubuskie 2020, jego wartość wynosi 6 534 221,19 zł, z czego kwota dofinansowania to 4 999 850 zł.

Po zrewitalizowanym w poprzednim okresie programowania Bulwarze nad Wartą Miasto realizuje kolejne projekty, w których wykorzystuje potencjał, jakim są rzeki. W Gminnym Programie Rewitalizacji znalazły się dwa przedsięwzięcia, których ideą jest zwrócenie się ku rzece. Zadania ujęto w jeden projekt, jaki rozpoczął się w 2017 r. Polega on na zaaranżowaniu wzdłuż Kłodawki pieszo-rowerowej trasy rekreacyjnej. Kłodawka jest niewielką rzeczką o charakterze górskim, która płynie przez ścisłe centrum Gorzowa Wlkp., a uchodzi do Warty tuż przy Bulwarze Zachodnim. To zadanie obejmuje również zagospodarowanie dwóch przyległych podwórek z kwartałów znajdujących się nad rzeką oraz promocję trasy wśród mieszkańców przez pierwsze lata jej istnienia. Wszystkie działania promocyjne, które będą prowadzone w ramach projektu, są powiązane z celami społecznymi. Długość trasy wynosi około
2 kilometry, a w ramach projektu zostaną wykonane tereny rekreacyjne, w tym: plac rowerowy, place zabaw, scena plenerowa, siłownia zewnętrzna, strefa seniora i toalety. Łączna powierzchnia zrewitalizowanych otwartych przestrzeni rekreacji w ramach tego projektu wynosi około 3 ha, jego wartość
– 12 707 535,41 zł, z czego wysokość dofinansowania z Regionalnego Programu Operacyjnego Lubuskie 2020 to 10 754 232 zł.

„Mieszkać lepiej” – gorzowianie remontują kamienice

W ramach przedsięwzięcia rewitalizacyjnego „Mieszkać lepiej” rozpisano specjalny konkurs, w którym wspólnoty mieszkaniowe i spółdzielnie z trzech obszarów rewitalizacji mogły ubiegać się o dofinansowanie remontów budynków (elewacji, klatek schodowych, dachu) oraz prac zieleniarskich i zagospodarowania podwórek na potrzeby mieszkańców. Dofinansowanie do realizacji projektu otrzymało 35 wspólnot oraz jedna spółdzielnia mieszkaniowa. Całkowita wartość projektu wynosi 5 692 528,10 zł, wartość dofinansowania to 2 506 454,61 zł. Źródłem finansowania jest Regionalny Program Operacyjny Lubuskie 2020.
Partycypacyjne projektowanie Opisane przedsięwzięcia są bardzo szczególne z uwagi na zaangażowanie mieszkańców Gorzowa w proces ich realizacji. Kwadrat oraz ciąg pieszo-rowerowy wzdłuż Kłodawki były projektowane w nowatorski sposób, z udziałem ich przyszłych użytkowników. Miasto zaprosiło wszystkich zainteresowanych do udziału w warsztatach, debatach i spacerach badawczych. Realizacja zadań jest monitorowana przez Komitety Rewitalizacji – gremium przedstawicieli interesariuszy rewitalizacji. Lista przedsięwzięć w gorzowskim Gminnym Programie Rewitalizacji jest długa, zawiera 53 zadania, w tym wiele typowo inwestycyjnych. Część z nich, dotycząca głównie aranżacji przestrzeni publicznych, z założenia ma być projektowana z udziałem społecznym. Miało to miejsce w zadaniach opisanych wcześniej oraz w tych, które dotyczą przebudowy jednej z głównych ulic Gorzowa – Chrobrego – i miejskich parków.