CENTRUM WIEDZY COGNITARIUM W KOSZALINIE
Koncepcja urbanistyczno-architektoniczna Centrum Wiedzy Cognitarium autorstwa OVO Grąbczewscy Architekci okazała się najlepszą spośród 44 pomysłów nadesłanych na konkurs ogłoszony przez Politechnikę Koszalińską. Na jakich opiera się założeniach, mówią sami autorzy projektu, którzy po raz kolejny udowadniają, że praca, twórczość i pasja do zawodu są dla nich nierozerwalne.
Autorzy: OVO GRĄBCZEWSCY ARCHITEKCI
arch. Barbara Grąbczewska, arch. Oskar Grąbczewski, arch. Marek Grąbczewski, arch. Kamil Kajdas, arch. Natalia Hołoś, Anna Ławecka, Kinga Bugaj, Marta Kalisz, Agnieszka Stasiak, Alicja Kowalewska, Natalia Wojtaś, Olga Domalewska
„Zawsze wyobrażałem sobie raj pod postacią biblioteki” – Jorge Louis Borges
IDEA
Budynek Centrum Wiedzy Cognitarium ma być domknięciem kompozycji kampusu Politechniki Koszalińskiej i jego główną atrakcją. Cognitarium to biblioteka przyszłości – miejsce pracy, nauki, efektywnego pozyskiwania wiedzy, ale również miejsce spotkań, rozmów, twórczych interakcji, spędzania wolnego czasu, odpoczynku. Zdecydowaliśmy zatem, że Cognitarium powinno być więcej niż budynkiem. Uformowaliśmy je jako otwartą strukturę urbanistyczną, w której poszczególne bloki funkcjonalne, połączone pod i nad ziemią, tworzą układ przyjaznych ciągów pieszych, malowniczych uliczek, którymi można przejść od kampusu do hali sportowej i od parkingów do terenu zielonego, który w przyszłości, po zbudowaniu kolejnych budynków dydaktycznych oraz laboratoriów przemysłu 4.0 zmieni się w park naukowo-technologiczny Politechniki Koszalińskiej. Otwarta struktura budynku umożliwi jego bezproblemową rozbudowę, jak również elastyczne zmiany funkcjonalne w razie konieczności – przez zmianę użytkowania, nadbudowę lub dodawanie kolejnych modułów przestrzennych.
Budynek Centrum Wiedzy Cognitarium ma być domknięciem kompozycji kampusu Politechniki Koszalińskiej i jego główną atrakcją.
Budynek będzie zarówno prosty, oparty na bardzo czytelnej zasadzie, jak i niezwykle bogaty przestrzennie – możliwość połączeń oraz relacji między modułami jest niezliczona, pozwalając na organizację poszczególnych funkcji w poziomie, w pionie lub w dowolnej przestrzennej sekwencji. Jednocześnie orientacja w całej strukturze jest bardzo łatwa, bo w centrum Cognitarium, na przecięciu wszystkich ścieżek znajduje się wielopoziomowy hall, w którym poruszamy się po okrążającej go podwójnej rampie dostosowanej dla osób niepełnosprawnych. Jest dla nas szczególnie ważne, aby osoby niepełnosprawne mogły korzystać z budynku na całkowicie równych prawach i aby droga ich poruszania się po Cognitarium była jak najbardziej zbliżona do drogi użytkownika pełnosprawnego.
W hallu możemy umieścić wahadło Foucaulta i wtedy przeplatająca się rampa będzie stanowić dodatkową atrakcję przestrzenną, umożliwiając oglądanie ruchu wahadła z każdej pozycji i wysokości w sposób ciągły.
Cognitarium będzie mogło funkcjonować przez całą dobę, a ścieżki przebiegające przez jego obszar, jak również zielone tarasy mogą stać się miejscem wieczornych spacerów oraz spotkań. Oczywiście możliwe jest także zamykanie budynku na noc – w części lub w całości, za pomocą bram chowających się w murach okalających budynek.
Cognitarium będzie zbudowane z cegły. Nawiązujemy w ten sposób do tradycji miejsca i historii miasta – Koszalin leży na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego, ale pokazujemy też wszechstronność oraz walory użytkowe tego fantastycznego budulca – trwałego, będącego synonimem wysokiej jakości, który możemy stosować w całkowicie współczesny sposób, tworząc ażurową powłokę otaczającą budynek, dopuszczając światło tam, gdzie jest ono potrzebne, lecz chroniąc przed jego nadmiarem.
KONCEPCJA URBANISTYCZNA
Obszar konkursu obejmuje kwartał kampusu Politechniki Koszalińskiej ograniczony ulicami Gdańską, Jana Pawła II, Śniadeckich i Chrząszczyńskiego.
Sugerowana przez Organizatora konkursu lokalizacja Centrum Wiedzy pomiędzy budynkami I oraz H a halą sportową domknie dotychczasową kompozycję kampusu, sprawiając, że Cognitarium stanie się jego centrum. W trakcie prac nad konkursem przeanalizowaliśmy alternatywne lokalizacje obiektu w pasie wzdłuż ulicy Gdańskiej. Po wykonaniu wielu prób doszliśmy do wniosku, że znacznie bardziej racjonalne
Cognitarium powinno być więcej niż budynkiem. Uformowaliśmy je jako otwartą strukturę urbanistyczną.
i prawidłowe pod względem urbanistycznym, ekologicznym, funkcjonalnym oraz ekonomicznym będzie dokończenie zaczętej kompozycji wyczekiwanym od wielu lat budynkiem biblioteki w przewidzianym pierwotnie miejscu.
Pas zieleni wzdłuż ul. Gdańskiej pozostanie zatem rezerwą terenową pod dalszy rozwój kampusu. Proponujemy, aby na przedłużeniu osi Pomnika Płonących Ptaków pozostawić obszar zielony, a bezpośrednio przy ul. Gdańskiej, wykorzystując różnicę terenu, zbudować pas nowych laboratoriów jako niskich budynków przykrytych zielonymi dachami. Pokazujemy w naszej koncepcji symulację tego typu zabudowy.
Budynek Cognitarium zlokalizowano centralnie pomiędzy obiektami dydaktycznymi i halą sportową, zachowując wszystkie wytyczne regulaminowe.
Budynek w poziomie parteru składa się z 9 niezależnych prostopadłościanów, między które możemy wejść, otrzymując w ten sposób 8 dojść ze wszystkich kierunków, które prowadzą do centralnie położonego hallu.
Dodatkowo możemy zapewnić wejścia do każdej z części budynku, w razie konieczności bezpośredniego wejścia służbowego, dostawczego czy wynikającego z potrzeb danej funkcji.
Do budynku zapewniono dojazd z każdej strony, wykorzystując i przedłużając istniejące drogi wewnętrzne. Dla celów dojazdu pożarowego zakładamy, że w odległości 5 metrów od budynku na najcięższej geokracie zostanie posadzony pas trawnika o szerokości 10 metrów, spełniający wymagania dla drogi pożarowej. Jeżeli rozwiązanie to byłoby kwestionowane przez PSP, to można w tym pasie zlokalizować tradycyjną drogę pożarową połączoną z istniejącymi drogami wewnętrznymi.
Parking na 160 samochodów zostanie zlokalizowany w pasie wzdłuż ulicy Śniadeckich, ale w odróżnieniu od istniejących miejsc postojowych zostanie mocno zazieleniony/ obsadzony wysokimi drzewami, co postulujemy również dla pozostałych części parkingów. Pomiędzy dwoma częściami parkingu będzie poprowadzony zielony pas prowadzący do biblioteki.
Centrum Wiedzy domknie przestrzeń długiego dziedzińca, który rozpościera się pomiędzy istniejącymi budynkami kampusu. Naszym zamiarem jest, aby ścieżki przebiegające wzdłuż tego dziedzińca trafiły na wejścia do Cognitarium, zyskując przedłużenie aż do budynku hali sportowej.
KONCEPCJA ARCHITEKTONICZNA
Budynek Cognitarium jest strukturą składającą się z dziewięciu prostopadłościennych modułów o podstawie kwadratu i o różnej wysokości – od 6 do 24 metrów, połączonych ze sobą podziemnymi magazynami w poziomie -1 oraz mostkami pieszymi w poziomach +1,+2,+3 i +4 przebiegającymi ponad oddzielającymi moduły ścieżkami. Zdecydowano o zaprojektowaniu takiego budynku z następujących powodów:
• struktura budynku jest elastyczna i otwarta na nadbudowę i rozbudowę, co było wymogiem konkursowym;
• dzięki podziałowi na wyraźnie wyodrębnione części możemy łatwo zorientować się w budynku i zdefiniować odrębny charakter każdej części – hallu, poszczególnych bibliotek, czytelni, sal konferencyjnych, administracji itp.;
• struktura dziewięciu połączonych ze sobą prostopadłościanów jest analogiczna do istniejącego układu połączonych ze sobą budynków kampusu
• budynek mimo swojej dużej powierzchni i kubatury nie stanowi przegrody dla ruchu pieszego, a jego rozbicie na mniejsze bryły stwarza bardziej ludzką skalę.
Fasada budynku jest wykonana z klinkieru, co stanowi nawiązanie do historycznej architektury Koszalina (Europejski Szlak Gotyku Ceglanego). Ażurowe ceglane struktury częściowo pokrywają budynki, a częściowo są wolnostojącymi ogrodzeniami wewnętrznych dziedzińców.
Podobnie jak cegła z rozebranych murów miejskich posłużyła do odbudowy miasta, tak w Cognitarium też mamy jednorodny materiał murów zewnętrznych, ogrodzeń oraz ścian budynków. W rezultacie uzyskujemy efekt przenikającego się wnętrza i zewnętrza poprzerastanego zielenią.
Wnętrza budynku są indywidualnie rozwiązywane dla każdej z funkcji, tak aby znaleźć rozwiązania optymalne ideowo, przestrzennie, funkcjonalnie i materiałowo.
Kontynuując pasmową kompozycję widoczną w zagospodarowaniu terenu, zdecydowaliśmy się podzielić budynek na trzy zasadnicze pasma. Środkowe pasmo to sekwencja dziedzińców i hallu wejściowego, północne to pomieszczenia administracyjne, a południowe to biblioteki oraz czytelnie.
Część wejściowa
Hall to główna przestrzeń wejściowa do budynku, łącząca wszystkie jego części. Aby umożliwić równy dostęp do wszystkich funkcji budynku dla osób niepełnosprawnych i pełnosprawnych, komunikacja pionowa ma formę dwóch przeplatających się ramp pieszych okrążających centralną przestrzeń, w której proponujemy umieszczenie wahadła Foucaulta.
Na pierwszym piętrze do hallu przylegają portiernia, sanitariaty i szatnie, a oprócz tego znajdują się tam przejścia do części bibliotecznej, administracyjnej oraz łączącej je kawiarni. Na kolejnych piętrach mamy połączenia z częścią biblioteczną i przestrzeniami ekspozycyjnymi.
Po wschodniej i zachodniej stronie hallu znajdują się zielone dziedzińce, które zapewniają atrakcyjną przestrzeń przed wejściem do hallu, mogąc być zarazem miejscem wystaw zewnętrznych.
UWAGA !
Cyfrowe wydania dostępne bezpłatnie!
Aktualny numer magazynu Builder, numery archiwalne oraz pozostałe publikacje z Biblioteki Buildera do pobrania bezpłatnie w wersji cyfrowej:
na urządzenia mobilne (tablet, smartfon) w bezpłatnej aplikacji Builder Polska dostępnej w App Store i Google Play
do przeglądania na komputerach w dowolnej przeglądarce na stronie e.buildercorp.pl
