Jak wykorzystać potencjał BIM? To pytanie zadaliśmy ekspertom, dla których BIM od dawna jest podstawowym narzędziem pracy. Wskazują oni nowe i nieznane oblicza stosowania metodyki BIM w budownictwie, urbanistyce oraz architekturze.
Marta Wieczorek
ARCHICAD Content Developer, BIMobject Poland
Jedną z zalet BIM jest innowacyjność i ciągłe ulepszanie istniejących już rozwiązań pod względem ich funkcjonalności oraz przyjazności użytkownikowi. Czasami nawet bardziej niszowemu użytkownikowi.
Tworzenie natywnych obiektów parametrycznych w ARCHICAD-zie jest trudne i wymaga przyswojenia języka programowania GDL (Geometric Description Language). W zamian platforma oferuje swobodę tworzenia nawet najbardziej skomplikowanych rozwiązań.
Wraz z premierą ARCHICAD 24 udostępniono niewielki add-on pod nazwą PARAM-O. Jest on pierwszym, ekscytującym krokiem na drodze uproszczenia procesu tworzenia obiektów poprzez zastosowanie przystępnego programowania graficznego.
Witold Szymanik
Prezes Zarządu WSC Witold Szymanik i S-ka Sp. z o.o.
Dyskutując o BIM, mówimy zwykle o wykorzystaniu tej metodyki w projektowaniu. A może warto inaczej rozłożyć akcenty? Oczywiście nowoczesne projektowanie to rzecz arcyważna. Implementacja BIM w projektowaniu powinna nastąpić jak najszybciej. Pojawia się jednak problem: przygotowanie dokumentacji zgodnej z zasadami BIM wymaga pokonania wielu barier formalnych, zmiany przyzwyczajeń i rewizji procedur, co wiąże się ze znacznymi kosztami. Nie ma co ukrywać, BIM, zwłaszcza na etapie wdrażania, oznacza wzrost kosztów projektowania. A oszczędności? Oszczędności, wielokrotnie przekraczające koszty, pojawiają się dopiero na budowie. Musimy przekonać inwestorów i firmy wykonawcze, że warto zainwestować w BIM. Na początek może to być po prostu „BIM-owanie” tradycyjnej dokumentacji projektowej, czyli wstępna cyfrowa realizacja przyszłej inwestycji. Pozwala to wychwycić błędy oraz perfekcyjnie przygotować front robót. Implementacja BIM na budowie przynosi natychmiastowe korzyści.
Michał Skwarczek
Product Manager, Allplan
Głównym powodem, dla którego nasi klienci decydują się na wdrożenie systemu BIM, jest potrzeba zwiększenia kontroli nad projektem. BIM to nowe oblicze cyfryzacji w budownictwie, dzięki któremu jesteśmy w stanie uprościć i znacznie przyśpieszyć rutynowe czynności. Zmieniając nośnik informacji, a także jej zapis, jesteśmy w stanie zarządzać ogromnymi bazami danych w precyzyjny, a także szybki sposób. To z kolei ma ogromny wpływ na czas realizowania inwestycji oraz na jej finalny koszt.
Projektując wirtualny model oraz wykorzystując do tego metodykę BIM, możemy dokonywać wielu zmian już na etapie tworzenia projektu, gdy stosunek kosztów do nakładu pracy jest najmniejszy. Dzięki temu unikamy sytuacji, kiedy kosztowne zmiany muszą być wdrażane w trakcie trwania budowy.
Bohdan (Biś) Lisowski
Prezes SARP
Modelowanie informacji o budynku (BIM) jakie jest znane obecnie – odnosi się do swoich tradycyjnych poziomów. Oprócz modelowania 3D (geometria) BIM składa się również z kolejnych, takich jak 4D (czas), 5D (koszt), 6D (wpływ obiektu na człowieka i środowisko) oraz 7D (zarządzanie obiektem, utylizacja). Projekty, które powstają również w Polsce, uwzględniają już coraz więcej z tych poziomów. Jednym z takich obiecujących projektów deklarowanych jako 7D jest Małopolskie Centrum Nauki – rezultat konkursu architektonicznego współorganizowanego przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego i SARP. Najnowsze wersje platform BIM mają możliwości zapewniające trwałą poprawę rentowności procesu inwestycyjnego dzięki zastosowaniu takich technologii, jak Computational Design (projektowanie obliczeniowe, algorytmiczne), Virtual Reality (wirtualna rzeczywistość), Augmented Reality (rozszerzona rzeczywistość), Artificial Intelligence (sztuczna inteligencja), Big Data (przetwarzanie i analiza dużych zbiorów danych) oraz Internet of Things (Internet rzeczy).
Lena Skrzypczak
Account Manager thinkproject
Rozwój technologii, zwłaszcza internetowej i mobilnej, zmienił sposób komunikacji, także w branży budowlanej. Elementem metodyki BIM jest platforma CDE – Common Data Environment, czyli wspólne środowisko danych służące do gromadzenia i zarządzania informacjami w trakcie całego procesu inwestycyjnego (rysunki, modele, elektroniczne formularze zatwierdzeń i zapytań, zarządzanie usterkami etc.). Duży potencjał mają kody QR połączone z CDE, a jeszcze rzadko wykorzystywane w budownictwie. Kody QR (ang. Quick Response) to sposób zapisywania informacji za pomocą elementów graficznych. Przeznaczone dla branży AECO technologie wyposażone w kody QR dają możliwość poprawy efektywności procesu budowlanego. Sposobów na wykorzystanie kodów QR w budownictwie jest wiele, np.: na urządzeniach (instrukcje obsługi, informacje dotyczące gwarancji), na elementach ubioru pracowników (szkolenia, badania), w procesie zarządzania usterkami (szybkie wyszukanie usterek danego pomieszczenia). Bardzo przydatną funkcjonalnością jest możliwość stosowania kodów QR na dokumentacji technicznej/rysunkach w celu kontroli aktualności dokumentu.
Aleksander Szerner
Prezes Stowarzyszenia BIM dla Polskiego Budownictwa
Coraz intensywniejsza cyfryzacja produktów i usług na globalnym rynku powoduje znaczącą zmianę istniejących modeli biznesowych. W nowej rzeczywistości biznesowej oraz w obliczu zdarzeń wywołanych pandemią transformacja cyfrowa w branży budowlanej stała się koniecznością. To nowe podejście do procesu budowlanego wynikające z dynamicznie zmieniających się technologii w ostatnich dekadach. Na ten proces wpływa intensywny rozwój nowych technologii, takich jak: druk 3D, uczące się maszyny, robotyka lotnicza, Big Data, internet rzeczy czy metodyka BIM. Współzależności stworzone przez cyfryzację są bardziej widoczne, a zintegrowany system staje się platformą dla kolejnych innowacji. Wobec tych zmian racjonalną reakcją przedsiębiorstw budowlanych jest wprowadzenie technik i narzędzi cyfrowych na budowie, a także opracowanie strategii zrównoważonej transformacji cyfrowej. Trzeba pamiętać, że ma to wpływ na ludzi oraz ich pracę. To dotyczy zarówno usprawnienia, jak i przeszkód w zakresie wdrażania tych zmian. Transformacja cyfrowa to zmiana kultury organizacji, a także transparentności informacji pomiędzy wszystkimi stronami zaangażowanymi w proces budowlany.
Eduardo Lazzarotto
Director, Product Management Facilities Engineering Bentley Systems
W Bentley Systems dostrzegamy sześć obszarów, w jakich cyfryzacja ma szansę zmienić branżę infrastruktury:
1. Automatyzacja. Przejście na technologię cyfrową pomaga zmaksymalizować wydajność zasobów w całym cyklu życia poprzez automatyzację.
2. Problemy związane z COVID-19. Właściciele- operatorzy wykorzystują symulację ruchu pieszych do tworzenia wydajnej i odpornej infrastruktury bez dużych nakładów pracy oraz kapitału.
3. Współpraca. Dzięki zastosowaniu otwartego środowiska danych miasta mają dostęp do dokładnych informacji oraz mogą nimi zarządzać.
4. Planowanie obszarów miejskich. Cyfrowe bliźniaki infrastruktury miejskiej stanowią wirtualną kopię wszystkich aktywów i operacji w czasie zbliżonym do rzeczywistego, umożliwiając decydentom zrozumienie wyzwań oraz przewidywanie wydajności.
5. Odporność. Miasta mogą podejmować decyzje, korzystając z wiarygodnych informacji, aby zwiększyć bezpieczeństwo publiczne i zmniejszyć uszkodzenia infrastruktury.
6. Mobilność. Dzięki cyfrowym bliźniakom miasta wykorzystują analizy predykcyjne do projektowania bezpiecznych systemów mobilności.
Dominika Nguyen-Rychlik
BIM Manager, Senior Architect w SUD Polska
Metodyka BIM to przede wszystkim modelowanie i zarządzanie informacją. Dzięki bazującym na niej technologiom jesteśmy w stanie stworzyć nie tylko efektowny model 3D, ale również rozbudowaną bazę danych. Mając odpowiednie narzędzia oraz model „naładowany” licznymi informacjami, możemy stworzyć analizy projektowe, kosztorysy, harmonogramy 4D (tzw. wirtualny plac budowy). Możliwe jest również badanie wpływu planowanej inwestycji na otoczenie oraz uwzględnienie w projektach maksymalnych korzyści wynikających z warunków środowiskowych. W chwili obecnej coraz większą popularnością cieszą się programy bazujące na parametryce (np. Dynamo lub Grasshopper), które nie tylko ułatwiają modelowanie skomplikowanych form, ale są także fantastycznym narzędziem służącym zarządzaniu modelem.
Pamiętajmy jednak, że samo użycie nowoczesnego oprogramowania dedykowanego technologii BIM nie przyniesie wymiernych korzyści, jeżeli informacje zawarte w modelu nie będą odpowiednio uporządkowane i posegregowane według odpowiedniego klucza.
Andrzej Tomana
Prezes Datacomp
BIM często jest mylnie traktowany jako cel sam w sobie. A jak jest? BIM jest jednym z elementów cyfryzacji w budownictwie, dzięki któremu można zbudować holistyczne i nowoczesne ujęcie środowiska miejskiego. Budownictwo, urbanistyka oraz architektura stanowią jedność, ale nie można ich traktować w oderwaniu od środowiska naturalnego z jednej strony, a od technologii cyfrowych z drugiej. Gdybym miał ustalić ich hierarchię, na czele ustawiłbym środowisko, w którym osadzona jest infrastruktura budowlana, a technologie cyfrowe pomagają opisać procesy w tym złożonym systemie. Cyfryzacja umożliwia budowę modeli procesów i racjonalnie nimi sterować z wykorzystaniem sztucznej inteligencji od poziomu budowli począwszy (Digital Twins) do inteligentnego miasta (Smart City), które funkcjonują jako systemy zrównoważone. Model BIM pełni w tym systemie funkcję fundamentalną jako nośnik informacji projektowo-wykonawczych, a po przeobrażeniu w cyfrowego bliźniaka żyje dalej wraz z budowlą, infrastrukturą czy miastem.
mgr inż. arch. Paweł Przybyłowicz
Wydział Architektury, Politechnika Warszawska
Skuteczne wdrażanie metodyki BIM wymaga wielopłaszczyznowego podejścia
oraz otwartości na potrzeby i doświadczenia osób zaangażowanych w ten proces.
Złożoność zagadnień technicznych oraz relacji pomiędzy uczestnikami procesu inwestycyjnego powoduje, że pełne wykorzystanie BIM zależy od świadomości oczekiwanych korzyści, a strategia ich osiągnięcia jest ważniejsza od wyboru narzędzi powszechnie kojarzonych z tą technologią. Potrzebna jest szeroka współpraca pomiędzy inwestorami, projektantami i wykonawcami, wzajemne zrozumienie oraz chęć do zmiany dotychczasowych przyzwyczajeń.
Jest to tym prostsze, że wraz z rozwojem standardów OPEN BIM stale poszerza się zakres dostępnych rozwiązań, a skuteczna koordynacja zespołów projektowych nie jest uzależniona od stosowanego
oprogramowania.
Ta swoboda wyboru powoduje, że BIM staje się szerzej dostępny, a zakres wdrożenia może być dostosowany do złożoności organizacji, jej potrzeb, możliwości i specyfiki realizowanych projektów.
Grażyna Kołodziejek
Country Marketing Manager, Autodesk
Patrząc na polski rynek, wydaje się, że BIM zaczyna być standardem w zakresie projektowania. Pracownie architektoniczne w mniejszym lub większym stopniu stosują BIM. Żeby w pełni wykorzystać jego zalety, konieczna jest praca w oparciu o jeden cyfrowy model w całym procesie – włączając w to wykonawców i inwestorów. Daje to możliwość większego wykorzystania BIM do planowania budowy, tworzenia harmonogramów, skutecznego kontrolowania budżetów.
Drugi aspekt to wykorzystanie BIM w już istniejących obiektach. Przyspieszone zmiany w sposobie pracy czy też kupowania produktów, które teraz zachodzą na rynku, będą skutkowały koniecznością przemyślenia funkcji poszczególnych budynków – biurowców czy centrów handlowych. Model BIM ułatwia stworzenie wielu scenariuszy i daje możliwość podjęcia optymalnej decyzji w oparciu o rzeczywiste dane.
Kolejnym ważnym kierunkiem będzie budownictwo zrównoważone. Model BIM daje ogrom informacji, pozwala na szereg analiz i optymalizację obiektu również pod względem środowiskowym.
Paweł Smolarek
Dyrektor ds. Nowych Technologii BauApp Polska
Jednym z założeń BIM jest wykorzystanie cyfrowego modelu obiektu przez cały okres trwania cyklu jego życia, od fazy planowania przez fazę projektową, realizację aż po zarządzanie tymże obiektem. Podczas całego procesu budowlanego w projekt włączone są dziesiątki różnych stron.
Dlatego tak ważny jest prawidłowy wybór platformy, która tworząc jedno środowisko pracy, umożliwi swobodny dostęp do dokumentacji projektowej (w tym modeli BIM) wszystkim uprawnionym uczestnikom procesu.
Często skomplikowane i niemonitorowane procesy zatwierdzania dokumentacji niebezpiecznie wydłużają czas dostarczenia jej do użytkowników, a to może powodować błędy wynikające z pracy z nieaktualną dokumentacją. Każdy taki błąd może być bardzo kosztowny.
Całość dokumentacji, wszystkie rewizje i poprawki powinny być natychmiastowo udostępniane, a wszyscy użytkownicy muszą pracować na tej samej wersji dokumentu.
Rozwiązanie BauApp zapewnia dostęp do najbardziej aktualnej dokumentacji, również z poziomu urządzeń mobilnych, zaś rozbudowany moduł zatwierdzania pozwala na natychmiastową komunikację pomiędzy projektantem, inwestorem i wykonawcami.
Magdalena Olejarz
Dyrektor Departamentu Unii Europejskiej i Współpracy Międzynarodowej,
Urząd Zamówień Publicznych
W sektorze publicznym BIM jest narzędziem, którego potencjał pozostaje nadal do zagospodarowania. Pierwsze próby i pilotaże mamy za sobą. Zamawiający publiczni już nabywają projekty, a także realizują inwestycje z wykorzystaniem BIM. Docelowo użytkowanie narzędzi tego typu powinno być powszechne. Pożądane jest, aby – po upowszechnieniu się BIM – nacisk w tym obszarze przeniósł się z projektowania i realizacji na etap zarządczy, gdzie z wykorzystaniem BIM zarządza się publiczną kubaturą oraz infrastrukturą w całym ich cyklu życia, a także w możliwie najszerszej skali. Toczące się obecnie procesy cyfryzacji procesu inwestycyjno- budowlanego czy elektronizacji zamówień publicznych będą wspierać wykorzystanie BIM w sektorze publicznym. Prowadzą one do digitalizacji kolejnych elementów otoczenia inwestycji budowlanych, a ostatecznie powinny tworzyć elektroniczne budownictwo jako część składową e-państwa.
dr Michał Grela
Wiceprezes Zarządu Geotest Sp. z o.o.
Trudno mówić o komplementarności modelowania w BIM-ie bez właściwego odwzorowania powierzchni nieruchomości, na której zlokalizowana zostanie inwestycja budowlana – chociażby z tego prostego powodu, że wszystkie budynki na świecie posadowione są na podłożu gruntowym lub skalistym. Nalot fotogrametryczny dronem umożliwia zbudowanie precyzyjnego modelu 3D ukształtowania powierzchni terenu, co pozwala optymalnie zaprojektować wykopy i nasypy, obliczyć bilanse mas ziemnych, zaplanować położenie obiektu w dostosowaniu do morfologii terenu czy też budowy geologicznej. Model powierzchni 3D jest niezbędny także dla rzetelnego wykonania audytu środowiskowego, badań zanieczyszczenia gruntu oraz przeprowadzenia procesu remediacji w sposób rzetelny i bez szwanku dla budżetu.
Konrad Filochowski
Digital Marketing/3D Design Specialist LED line®
BIMobject to przede wszystkim usprawnienie. Przy doskonalącej się technologii i dynamicznie rozwijającym rynku produkty często się zmieniają, co sprawia problemy podczas realizacji nieodpowiednio zaprojektowanej inwestycji. Modele w bazie BIMobject są na bieżąco aktualizowane, dzięki czemu inwestor ma pewność, że wpisane w projekt produkty są dostępne. Oświetlenie jest jednym z segmentów, który realnie wpływa na koszty podczas eksploatacji budynku. Odpowiedni dobór produktów oraz ich racjonalne zastosowanie przynosi inwestorom korzyści materialne. Modele w bazie BIM posiadają ustawione parametry, które dobieramy ze szczególną starannością podczas planowania i produkcji opraw marki LED line®.
Włodzimierz Kurpiński
Business Partner & CCO w Creoox AG
Rozwój technologii BIM jest elementem szeroko postępującej globalnej digitalizacji w naszym życiu codziennym, która wydaje się być kolejnym etapem rewolucji technologicznej. Aby technologia BIM stała się codziennością w efektywnym zarządzaniu przepływem danych w całym łańcuchu wartości procesu budowlanego, musi iść w kierunku „demokratyzacji”. Unifikacja oraz standaryzacja danych, pełna swoboda w dysponowaniu nimi przy zachowaniu bezpieczeństwa, ale także możliwość interaktywnej i elastycznej parametryzacji obiektów w czasie rzeczywistym to obszary, którym czoła stawia technologia HyperBIM naszej firmy. Zapewni to otwartość BIM na integrację z innymi obszarami biznesowymi, jak np. marketing, czy też z cyfrowymi technologiami niedalekiej przyszłości.
