PREFABRYKACJA BETONOWA – Część 15.

Ostatnia z cyklu publikacji traktujących o prefabrykacji betonowej stanowi okazję do podsumowującej refleksji i szerszego spojrzenia na perspektywy tej technologii, szczególnie w kontekście subiektywnego jej odbioru przez inwestorów, projektantów, wykonawców, a zwłaszcza użytkowników, ale także w kontekście racjonalności wykorzystywania prefabrykacji w obecnych czasach.

dr inż. GRZEGORZ ADAMCZEWSKI,
Politechnika Warszawska, Stowarzyszenie Producentów Betonów
dr hab. inż. PIOTR WOYCIECHOWSKI, prof. PW, Politechnika Warszawska

Pozytywny wizerunek prefabrykacji kształtowany jest konsekwentnie od dawna przez Stowarzyszenie Producentów Betonów (SPB), które wspiera popularyzację tej technologii budowlanej poprzez liczne seminaria na wyższych uczelniach technicznych w Polsce. Do tej pory odbyło się 29 takich seminariów na 20 uczelniach – uczestniczyło w nich ok. 4000 studentów, przedstawicieli nauki i przemysłu. Stowarzyszenie Producentów Betonów jest również patronem niniejszego cyklu publikacji, na który, pod wspólnym tytułem Prefabrykacja betonowa, składają się następujące części:

1. Koncepcja i historia, „Builder” 04/2016.
2. Charakterystyka budownictwa z prefabrykatów, „Builder” 07/2016.
3. Zastosowania prefabrykatów we współczesnym budownictwie, „Builder” 10/2016.
4. Produkcja elementów prefabrykowanych, „Builder” 04/2017.
5. Materiałowe aspekty produkcji prefabrykatów, „Builder” 07/2017.
6. Transport i zasady montażu, „Builder” 10/2017.
7. Połączenia elementów prefabrykowanych, „Builder” 04/2018.
8. Kształtowanie trwałości elementów prefabrykowanych, „Builder” 07/2018.
9. Kształtowanie bezpieczeństwa oraz aspekty użytkowe, „Builder” 10/2018. 10. Podstawy wymiarowania elementów, „Builder” 04/2019.
11. Wstęp do projektowania elementów mostowych, „Builder” 07/2019.
12. Modele stosowane w projektowaniu obiektów mostowych, „Builder” 10/2019.
13. BIM w prefabrykacji, „Builder” 04/2020.
14. COVID-19 – czasy dla prefabrykacji, „Builder” 07/2020.
15. Perspektywy „Builder” 10/2020.

Narodziny polskiej prefabrykacji
Na terenach Polski prefabrykacja na skalę przemysłową zaistniała w roku 1897 – wraz z otwarciem funkcjonującego do dziś zakładu w Białych Błotach. Początek XX wieku i okres międzywojenny to rozwój prefabrykacji w zakresie infrastruktury drogowej oraz technicznej. W roku 1939 na terenie Polski istniało blisko 200 wytwórni betonowych. Za początek przemysłowej produkcji prefabrykatów uznaje się zastosowanie mechanicznej wibracji w zakładzie w Dąbrowie Górniczej. Produkowano wtedy szeroki asortyment wyrobów betonowych, m.in.: cembrowiny studzienne, ogrodzenia żelbetowe, płyty chodnikowe, osłony kablowe, parapety okienne, słupy drogowe i oświetleniowe, a nawet składane garaże.

Powojenny dynamiczny rozwój systemów prefabrykacji, zwłaszcza mieszkaniowej, był związany ze zwiększonym zapotrzebowaniem na dużą liczbę tanich mieszkań w krótkim czasie. Na tej fali prefabrykacja mieszkaniowa pojawiła się również w powojennej Polsce. Pierwszy wielokondygnacyjny budynek mieszkalny w naszym kraju powstał w Warszawie w 1955 roku i zapoczątkował karierę tzw. wielkiej płyty. Właśnie ten rodzaj prefabrykacji sprawił, że określenie „prefabrykacja betonowa” na terenach Polski nabrało zabarwienia pejoratywnego. Wynika to ze skojarzenia z budownictwem wielkopłytowym z lat 1970–85, realizowanym przez prawie 200 fabryk domów i wytwórni prefabrykatów, pośpiesznie i z priorytetem ilości kosztem jakości. Miało to różne podłoże, począwszy od braku dobrej jakości materiałów budowlanych poprzez nieprzywiązywanie wagi do jakości aż po brak motywacji do produkcji bezusterkowej, co sprawiało, że budownictwo mieszkalne realizowane w technologii prefabrykowanej było w odbiorze społecznym obarczone „syndromem 3D” – dirty, dangerous, difficult. Uogólnienie to było zresztą bardzo krzywdzące również dla prefabrykacji wielkopłytowej z lat ubiegłych. Budynki mieszkalne, projektowane wtedy przy założonej trwałości rzędu 50 lat, spełniają bowiem obecne wymagania w zakresie użyteczności (o ile przeprowadzono ich termomodernizację) i bezpieczeństwa, a rzetelna ocena ich stanu technicznego wskazuje na sytuację znacznie lepszą niż wynika to z obiegowych opinii.

UWAGA !

Cyfrowe wydania dostępne bezpłatnie!

Aktualny numer magazynu Builder, numery archiwalne oraz pozostałe publikacje z Biblioteki Buildera do pobrania bezpłatnie w wersji cyfrowej:

na urządzenia mobilne (tablet, smartfon) w bezpłatnej aplikacji Builder Polska dostępnej w App Store i Google Play

do przeglądania na komputerach w dowolnej przeglądarce na stronie e.buildercorp.pl