Cukrownia Żnin przywrócona do życia
Cukrownia Żnin została zbudowana pod koniec XIX wieku. Aż do 2004 roku funkcjonowała, produkując cukier z buraków. Na skutek restrukturyzacji została zlikwidowana, a budynki przeznaczone docelowo do rozbiórki. Zainteresowała się nią firma ARCHE mająca za cel przywracanie do życia upadających, wartościowych obiektów. Ideą było maksymalne uszanowanie zarówno wartości historycznej, jak i odciśniętego przez pokolenia na strukturze budynku piętna, jego różnorodności estetycznej oraz technicznej.
Ta myśl była od samego początku do końca realizowana przy tworzeniu koncepcji, projektu i realizacji. Chcieliśmy zachować tkankę budynków, na których zapisała się ich historia. Pozostawiliśmy prawie wszystkie ocalałe elementy aż po śrubki oraz skrawki blachy. Duże elementy, takie jak stalowe konstrukcje, stropy odcinkowe, suwnice, mury, kolumny żeliwne, taśmociągi, zsypy na żużel, czopuch, komin, kratownice oraz inne przeplotły się z nową tkanką konstrukcyjną i pozostały widoczne. Drobniejsze pozostałości zostały z wrażliwością oraz fantazją przetworzone lub użyte do wystroju wnętrz. Całość zyskała przez to niewymuszoną autentyczność. Po wejściu ma się wrażenie, że to nadal jest fabryka. Przestrzeń jest na-sycona bodźcami zmuszającymi gości do reakcji emocjonalnych. Nie jest to w żadnym razie wymuskana „laurka”, panuje tu nastrój szorstkiej prostoty, ale też kameralności czy ciepła.
Wyzwaniem projektowym było opanowanie formy bardzo złożonego budynku istniejącego. Rozplanowanie funkcji, a także komunikacji na niezliczonej liczbie poziomów zajęło wiele czasu. Potraktowaliśmy to jako atut budynku, jego unikatowość. Wiele pracy miał konstruktor, planując przenoszenie obciążeń zarówno z nowej części, jak i wzmacniając stare, które chcieliśmy zachować. Dzięki aktywnej współpracy ze specjalistami w zakresie ppoż. udało się zapewnić bezpieczeństwo użytkowników. Infrastruktura instalacyjna została włączona do wystroju. Nie było żadnych problemów ze współpracą z Konserwatorem Zabytków, ponieważ dostrzegł naszą determinację w dbaniu o zachowanie dziedzictwa kultury przemysłowej.
Cały kompleks to 27 budynków. Żaden nie został wyburzony. Wszystkie zostały przypisane jakiejś funkcji (część jest jeszcze w trakcie realizacji). Opisany sposób kształtowania wystroju wnętrz przeniósł się również na zagospodarowanie terenu. Zachowaliśmy bardzo wiele elementów. Naprawiliśmy stare nawierzchnie kamienne, pozostawiliśmy torowiska, nie demontowaliśmy rurociągów, masztów, urządzeń. Scaliło to charakter obiektu, który jest rozpoznawalny już od przekroczenia bramy wjazdowej.
Na cały kompleks składają się: budynek główny z pokojami hotelowymi 4, restauracją i częścią konferencyjną, budynek hotelowy 3 połączony z aquaparkiem oraz SPA, klub nocny z kręgielnią, browar z piwiarnią, budynek konferencyjny z salą na 800 osób, a także kinem, budynek gastronomiczny do organizowania mniejszych imprez, przystań wodna, kompleks rehabilitacyjny, świetlica, wapniarnia pozostawiona do późniejszej adaptacji, oraz kilka kolejnych obiektów sukcesywnie restaurowanych i przystosowywanych do nowych funkcji.
Cukrownia jest położona w pobliżu centrum Żnina z rynkiem oraz cennymi zabytkami. Teren przylega do jeziora niezbędnego kiedyś ze względów technologicznych, a dziś wykorzystywanego do re-kreacji. Panują tu znakomite warunki do windsurfingu czy sportów motorowodnych.
Nad projektem tak dużego obiektu pracowało kilku-dziesięciu projektantów. Wzięły w nim udział firmy BULAK PROJEKT, MML i MIXD. Duży wkład wniósł kierownik budowy rozumiejący ideę przewodnią inwestycji. Kreatywnością wykazali się projektanci branżowi. Ważna była życzliwość oraz wsparcie ze strony urzędów. Swój wkład mieli byli pracownicy cukrowni, z pa-nem Andrzejem na czele. Głównymi twórcami tej wielokrotnie nagradzanej realizacji są Władysław Grochowski, Prezes ARCHE, który dostrzegł potencjał w obiekcie skazanym na unicestwienie, architekt Marek Bulak, Główny Projektant, oraz architekt Piotr Grochowski z ARCHE (obecnie Les Is Core).
Fot. ONI STUDIO
