DREWNO KONTRA BETON

Jak zwiększyć efektywność energetyczną budowli? Jedni osiągają to, instalując fotowoltaikę, inni zaś, budując z drewna. To nie jest trendem, lecz realnym narzędziem, by dostosować się do regulacji. – Żartujemy sobie, że naprawimy to, co napsuł Kazimierz Wielki. Zostawił nam Polskę murowaną, a my sprawimy, że znów będzie drewniana – śmieje się Prezes MOD21 Theodor Kaczmarczyk, który zjadł zęby na budownictwie prefabrykowanym. Najnowszy start-up Erbudu właśnie podbija Niemcy. Kiedy czas na Polskę?

Aodkąd to ścinanie drzew jest takie ekologiczne? Który to już raz słyszy to pytanie Theodor Kaczmarczyk od polskich dziennikarzy! Zamiast przewracać oczami, bez krztyny irytacji tłumaczy ze swoim śląskim akcentem, że Europa Zachodnia od lat sadzi drzewa przemysłowo, racjonalnie. Pilnuje gospodarki leśnej, by w miejsce jednego ściętego drzewa zasadzić dziesiątki kolejnych. Nikt nie wycina Sauerlandu ani Szwarcwaldu. Sypie z rękawa liczbami i przykładami, jak to w hamburskiej dzielnicy HafenCity powstaje 65-metrowiec z drewna. Na jego budowę zużyte zostanie łącznie 5500 metrów sześciennych drewna. Dużo? Taka ilość drewna rośnie w Niemczech w ciągu zaledwie… 23 minut.

– Zdajecie sobie sprawę, że co dwanaście sekund w Niemczech rośnie wystarczająco dużo drzew, by wybudować z nich kolejny nowy dom – mówi z pewnością w głosie i dodaje, że zawsze chętnie będzie edukować rynek pod tym względem. Hodowane drzewa muszą pochodzić od sprawdzonych dostawców, mieć certyfikaty. Najbardziej znane to chociażby FSC i PEFC, powszechne w Niemczech. To tam zresztą rozwinął się wręcz cały obszar mediów, influencerów i aktywistów śledzących greenwashing, czyli udawanie bycia ekologicznym. – Nikt nam nie kupi modułów z drewna bez plakietki, to podstawowe pytanie i wymóg – mówi Kaczmarczyk.

 Liczmy ślad węglowy

Jeden metr sześcienny drewna wiąże 88 kg CO2. Jest to ujemny ślad węglowy wypracowany przez lata, gdy drzewo rosło. Ile CO2 daje 1 metr sześcienny betonu? 82 kg, ale na plusie. To nieprawdopodobna różnica. Erbud nawiązał współpracę z profesorem Pawłem Bogaczem z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Zlecił mu opracowanie dokładnej analizy porównawczej – ile śladu węglowego zostawia po sobie budownictwo tradycyjne, a ile modułowe z drewna na przykładzie tej samej budowy. Symulacja zawiera setki rekordów i kalkulacji, uwzględniając cały cykl życia projektu z fazą rozbiórkową włącznie – czyli gruz na wysypisku porównany z recyklingiem modułu w filozofii cradle to cradle, która święci triumfy popularności w Niemczech.

Kalkulator, jak zwykle symbolicznie w Erbudzie, miał swoją premierę 21.11 o 21:12. Opierając się na prostym algorytmie, klient sam może porównać, ile wyemituje jego budowa, jeśli zdecyduje się na beton, a ile, jeśli na drewno. – Ciągnące się przerażająco wnikliwe pliki excelowskie z setkami wyliczeń i symulacji budów, nad którymi prawie rok pracowaliśmy z profesorem Bogaczem, doprowadziły do jednoznacznego wniosku, że budownictwo modułowe notuje zdecydowanie lepsze wyniki emisji CO2 – mówi Bartosz Wiśniewski, który w Grupie ERBUD odpowiada za ochronę środowiska. Kalkulator jest powszechnie dostępny, bezpłatnie, na stronie MOD21. – Pokusa była wielka, by go oferować tylko klientom, ale uznaliśmy, że to pewien nasz „dar” dla wszystkich, w których głowach zaświtał pomysł, by budować ekologiczniej, i potrzebują naukowego potwierdzenia swoich ambicji – dodaje Wiśniewski.

 Z modułów można wybudować prawie wszystko

MOD21 produkuje moduły, które są zamkniętą całością. – Ludzie często mylą je z tzw. tafelbau. Tamte składają się ze ścian, które montuje się na placu budowy – opisuje Kaczmarczyk i wskazuje, że technologia MOD21 to natomiast gotowe sześciany, które idealnie sprawdzają się jako pokój szpitalny, sala lekcyjna czy akademik. – Zmultiplikowane małe pomieszczenia, łącznie z wyposażeniem, powstają w futurystycznej fabryce w Ostaszewie. Przewożone są i łączone na placu budowy na gotowych fundamentach. Z modułów można wybudować prawie wszystko, nie można właściwie wyłącznie wielkiej otwartej hali, ale już na przykład biura i zaplecze przy hali magazynowej jak najbardziej – tłumaczy Kaczmarczyk. Można też nadbudowywać istniejące budynki o trzy kolejne piętra – to doskonałe rozwiązanie chociażby w czasach upiornie drogich gruntów w dobrych lokalizacjach.

Przewagą jest kontrola całego procesu produkcji, bo odbywa się ona w fabryce, przy taśmie, pod dachem. – Uniezależniamy się tym samym od warunków pogodowych – mówi Kaczmarczyk. W przypadku średniej wielkości projektów MOD21 jest w stanie dostarczyć gotowy obiekt w ciągu 6 miesięcy od momentu podpisania umowy – z okresem planowania to łącznie 9 miesięcy. Standardowa budowa tradycyjna to średnio dwa lata od wbicia łopaty, a wcześniej jeszcze długo trwa samo planowanie. To duże ułatwienie także dla włodarzy miast – budując urząd czy szkołę, na krócej zamkną centra miast, organizując plac budowy.

 Na niemieckim rynku

Ekologia stała się w Niemczech już dawno temu standardem. Politycy uznają ekologię za basic, licytują się jedynie, jak dużo jeszcze można w tym temacie osiągnąć i do kiedy. Od dawna są europejskim prymusem. Lata temu wprowadzili dopłaty dla tych, którzy przyjeżdżają do pracy rowerem, standardem są plastikowe butelki z kaucją zwrotną, by trafiały do odpowiedniego śmietnika.

Budownictwo, które dużo waży w emisji CO2, staje się tam powoli języczkiem u wagi, szczególnie w obliczu wielkich niedoborów mieszkań spowodowanych masowym napływem imigrantów. Niemcy chcą być neutralne klimatycznie do 2045 r., ale już dziś w budownictwie wymagana jest od inwestorów o 30 proc. większa efektywność energetyczna budowli. Jedni osiągają to, instalując fotowoltaikę, inni zaś, budując z drewna. To nie jest trendem, lecz realnym narzędziem, by dostosować się do regulacji, a przy okazji zapłacić mniejszy podatek. Dlatego moduły pod szyldem MOD21 powstawać będą w Ostaszewie, ale sprzedaż na pierwszym etapie będzie prowadzona wyłącznie na rynku niemieckim.

To rynek dojrzały, Erbud ma tam ponad 30-letnie doświadczenie, prezes Dariusz Grzeszczak w Düsseldorfie czuje się jak u siebie. Jego dawna kubaturowa spółka GWI została wchłonięta do MOD21, ponieważ ma struktury, pracownicy świetnie znają rynek – budowali serię obiektów w Nadrenii-Westfalii, ale też chociażby tunel ICE łączący Bonn z Kolonią. Zawalczą o porządny kawał niemieckiego tortu budownictwa ekologicznego. A jest o co – wartość rynku budownictwa drewnianego wynosi obecnie ponad 3 mld euro i ma potroić się w ciągu najbliższej dekady. Według danych DHWR (Niemieckiej Rady Przemysłu Drzewnego) w 2050 r. budownictwo modułowe z drewna będzie stanowić już połowę (!) rynku budowlanego w Niemczech.

Jak podano w komunikacie giełdowym, MOD21 podpisał już pierwsze kontrakty: na przedszkole pod Stuttgartem, mieszkania, ośrodek dla osób w kryzysie uchodźczym. To w Niemczech. Równocześnie planuje budowę domu treningowego dla wychowanków Fundacji ERBUD w Toruniu. Zamieszka w nim sześcioro wychowanków domów dziecka, którzy rozpoczną w obiektach modułowych MOD21 swoją dorosłość. Pierwszy projekt, który już jest gotowy, stanowi showroom obok hali produkcyjnej w Ostaszewie. Można zobaczyć przykładowe pokoje hotelowe, szpitalne czy salę biurową. W dniu otwarcia fabryki odwiedziło go prawie 800 osób.

THEODOR KACZMARCZYK i jego plan na MOD21

Theodor Kaczmarczyk urodził się na Śląsku, mieszka we Frankonii. Kursuje między domem w Bawarii, biurem w Düsseldorfie i fabryką w Ostaszewie. Jak żartuje, czasem musi się zastanowić, na którym lotnisku zostawił samochód. Ma gospodarskie zacięcie i jak nikt w Polsce zna się na budownictwie modułowym. Zbudował w Niemczech siatkę handlowców, terminowo wyposażył wielką podtoruńską fabrykę. Zarządza potężnym budżetem na inwestycje, ma uzyskać ponad miliard złotych rocznie w pierwszych latach działalności MOD21.

Zdjęcia: Erbud